Gleb Cherdansev

Gleb Cherdansev
Tavalludi	4-avgust 1885-yil; Omsk, Rossiya imperiyasi
Vafoti	5-dekabr 1958-yil ; (73 yoshda) ; Moskva, RSFSR
Istiqomat joylari	Toshkent
Fuqaroligi	SSSR
Sohasi	Geografiya, xaritagrafiya, iqtisodiyot
Ish joylari	Toshkent universiteti, SSSR Davlat plan qoʻmitasi
Taʼlimi	Peterburg politexnika instituti
Mashhur ishlari	Toshkent universitetining birinchi rektori
Mukofotlari	; Oʻzbekiston SSRda xizmat koʻrsatgan fan arbobi

Gleb Nikanorovich Cherdansev (1885-yil 4-avgust, Omsk, Rossiya imperiyasi – 1958-yil 5-dekabr, Moskva, RSFSR) – iqtisodchi va geograf olim, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademik (1956), iqtisod fanlari doktori (1936). Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1955). Peterburg Politexnika institutini tugatgan (1909). Odessada (1910—1915), Turkiston oʻlkasining turli boshqarmalarida (1915—1917) ishlagan. Turkiston xalq universitetning rektori (1918). TurkASSR Davlat plan qoʻmitasi raisi oʻrinbosari (1922—1923), XXSR Davlat plan qoʻmitasi raisi (1923). Moskva Geodeziya, aerofotosyomka va xaritagrafiya muhandislari instituti professor (1924—1958). Asosiy ilmiy faoliyati Oʻrta Osiyo energetikasi, qishloq xoʻjaligi va irrigatsiya, moliyasavdo ishlari, mehnat va transport vositalari, iqtisodiy rayonlashtirish masalalarini oʻrganishga qaratilgan. Toshkentdagi koʻchalardan biri Cherdansev nomi bilan atalgan.

Tarjimai holi

Gleb Nikanorovich Cherdansev 1885-yil 4-avgustda Rossiya imperiyasining Omsk shahrida tugʻilgan^[1].

Toshkent gimnaziyasini, keyin 1909-yilda Peterburg politexnika institutining iqtisod fakultetini tamomlagan.

1914-yildan Turkiston oʻlkasi qishloq xoʻjaligi va davlat mulki boshqarmasida ishlagan. 1918-yilda Toshkent xalq universitetini tashkil etishda faol qatnashgan, uning birinchi rektori boʻlgan. Shuningdek, u universitetning ijtimoiy fanlar fakultetini boshqargan, 1924-yildan SAGU professori.

Gleb Nikonorovich Cherdansev Prezidium aʼzosi va Davlat plan komiteti raisining oʻrinbosari^[1], Xorazm Xalq Sovet Respublikasi Davlat plan komiteti raisi boʻlgan^[1]. 1921—1923-yillarda Turkiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi Davlat plan komiteti raisining oʻrinbosari^[1], Oʻrta Osiyo respublikalarini iqtisodiy birlashtirish boʻyicha quyi qoʻmitaga rahbarlik qilgan. 1923-yilda Buxoro Xalq Sovet Respublikasi Davlat plan komitetining raisi^[1].

1924—1929-yillarda SSSR Davlat plan komitetida ishlagan. Shu bilan birga, u Moskva geodeziya institutida oʻqituvchilik bilan shugʻullangan (1930-yildan – Moskva geodeziya instituti (MGI), 1936-yildan – Moskva geodeziya, aerografiya va kartografiya muhandislari instituti (MIIGAiK))^[2]. 1937—1940-yillarda MIIGAiKda xaritalarni tuzish va tahrirlash boʻlimini boshqargan. G. N. Cherdansev kartografiya mutaxassisligi uchun iqtisodiy geografiya kursini ishlab chiqqan, aspirantlarga rahbarlik qilgan, keng koʻlamli oʻquv va uslubiy ishlarni olib borgan. Uning mamlakatning koʻzga koʻringan iqtisodiy geograf olimlaridan biri sifatidagi ilmiy-tadqiqot va amaliy faoliyati ilmiy ishlarning rivojlanishiga, aspirantlarni ijtimoiy-iqtisodiy kartografiya boʻyicha tayyorlashga katta taʼsir koʻrsatgan. Ulugʻ Vatan urushi yillarida institutni Toshkentga evakuatsiya qilingan MIIGAiK rektori lavozimida ishlagan.

Ilmiy darajalari va unvonlari

1924-yildan Moskva yer tadqiqot instituti professori. 1936-yilda dissertatsiya himoya qilmasdan (ishlar toʻplami asosida) iqtisod fanlari doktori ilmiy darajasi berilgan. 1943-yildan Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasining muxbir aʼzosi, 1956-yildan esa haqiqiy aʼzosi (akademik)^[1]. 1955-yilda Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi faxriy unvoni berilgan^[1].

Gleb Cherdansev 1958-yil 5-dekabrda Moskvada vafot etgan. U Novodevichi qabristoniga dafn qilingan.

Adabiyotlar

Vodnoye pravo Turkestana v yego nastoyashem i proyektax blijayshego budushego, T., 1921; Sredneaziatskiy ekonomicheskiy rayon, T., 1922; K istorii ekonomicheskix issledovaniy v Karakalpakskoy ASSR, T., 1950.

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „ЧЕРДАНЦЕВ“ (ru). nation.geoman.ru. Qaraldi: 29-noyabr 2023-yil.
↑ Cherdansev G. N. // Kadirov Sh. X. Rossiysko-turkmenskiy istoricheskiy slovar. – T. 2. – Bergen: B-ka almanaxa „Turkmeni“, 2001

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Olim haqidagi ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[geoman.ru-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „ЧЕРДАНЦЕВ“ (ru). nation.geoman.ru. Qaraldi: 29-noyabr 2023-yil.

[2] Cherdansev G. N. // Kadirov Sh. X. Rossiysko-turkmenskiy istoricheskiy slovar. – T. 2. – Bergen: B-ka almanaxa „Turkmeni“, 2001

[1]

[2]