Cubulco
Cubulco | |
---|---|
Municipality of Guatemala | |
15°6′30″N 90°37′50″W / 15.10833°N 90.63056°W | |
Mamlakat | [[ Guatemala]] |
[[Department]] | [[ Baja Verapaz]] |
Maydon | 711 km2 (275 kv mi) |
Aholisi (2018 census) |
54 869 |
Zichligi | auto kishi/km2 |
|
Cubulco-kichik shaharcha, aholisi 10,681 (2018-yil aholini roʻyxatga olish),[1] Gvatemalaning Baja Verapaz departamentida joylashgan.15°6′30″N 90°37′50″W / 15.10833°N 90.63056°W. U huddi shu nomdagi munitsipalitetning maʼmuriy markazi boʻlib xizmat qiladi. Munitsipalitet 711 km² maydonni egallaydi. Aholisi 54,869 kishi (2018).
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ispaniya istilosidan oldin
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oʻz oilasini unumdor va birinchi navbatda zamonaviy Kubulkoga aylangan. Tinch okeani erlarini qidirish uchun aj K'ub'ul oilasi boshligʻining chetga chiqishidan xavotirlanib, K'icheʼ podshosi har bir harakatni nazorat qilish uchun bir guruh askarlarni olib ketgan. U aj K'ub'ul kuchli qoʻshin tuzish uchun hududdagi boshqa etnik guruhdan qoʻshimcha kuch qidirib, soʻngra kichelarga hujum qiladi, deb qoʻrqardi. Jangchilar aj K'ub'ulning sharqiy tomoniga joylashdilar va ikkinchisi tinchlik va osoyishtalik izlash uchun uzoqlashgani uchun ular juda tinch jamoa edilar. Aynan shu narsa jangchilar K'iche shohiga xabar berib, uni quvgʻin qilingan guruh haqida qaygʻurmaslik kerakligini aytishdi, chunki ular haqiqatan ham tinch edi[2].
Vaqt oʻtishi bilan kiche jangchilar aj Kub'ul hayoti oʻzlarining podshohlari hukmronligi davridagidan tubdan farq qilishini tushunishdi, chunki ular shunchaki oʻz yerlarida va ekinlarida mehnat qilib, keyin esa oʻz mehnatidan zavqlanishgan. bosqinchilik yoki urushga chaqirish haqida tashvishlanmasdan oilalar. Shuning uchun ular oʻzlarining tugʻilgan joylariga, Tujaljga (Sacapulas va Canilla) qaytib ketishdi, lekin faqat oʻz oilalarini yigʻish va yangi jamoani joylashtirish uchun aj Kub'ulga yana yoʻlga chiqishdi[lower-alpha 1].
Dominikalik ruhoniylar tomonidan Tinch okeanini bosib olish
[tahrir | manbasini tahrirlash]1537-yilda Gvatemalaga ikkinchi tashrifi chogʻida rohib Bartolome de las Kasas ikki tamoyilga asoslangan oʻzining yangi diniy qabul qilish usulini qoʻllamoqchi boʻldi: 1) Xushxabarni barcha insonlarga targʻib qilish va ularga teng munosabatda boʻlish, 2) taʼkidlash. bu dinga kirish ixtiyoriy boʻlishi va Eʼtiqodni bilish va tushunishga asoslangan boʻlishi kerak. Las Kasas uchun bu usul dunyoviy mustamlakachilarning aralashuvisiz sinovdan oʻtkazilishi muhim edi, shuning uchun u Gvatemalaning qalbida oldingi mustamlakalar boʻlmagan va mahalliy aholi shafqatsiz va urushga moyil boʻlgan hududni tanladi. Gvatemala gubernatori Alonso de Maldonado erni harbiy yoʻl bilan bosib olishning iloji boʻlmagani uchun, agar korxona muvaffaqiyatli boʻlsa, u hududda hech qanday yangi encomiendas oʻrnatmaslikka vaʼda berib, shartnoma imzolashga rozi boʻldi. Las Kasasning rohiblar guruhi Rabinal, Sakapulas va Kobanda Dominikanlarning mavjudligini oʻrnatib, Chaxalgacha va shu jumladan Kubulkoga etib borishdi. Las Kasas missionerlarining saʼy-harakatlari bilan "Urush mamlakati" "Verapaz", "Haqiqiy tinchlik" deb nomlana boshladi. Las Kasasning strategiyasi bu hududga kirgan savdogar hind nasroniylariga nasroniy qoʻshiqlarini oʻrgatish edi. Shunday qilib, u bir nechta mahalliy boshliqlarni, jumladan Atitlan va Chichicastenangoni oʻzgartirishga muvaffaq boʻldi va Alta Verapaz nomli hududda bir nechta cherkovlar qurdi. Ular hozirgi Rabinal shahri joylashgan joyda bir guruh nasroniy hindularni toʻplashdi. 1538-yilda Las Kasas episkop Fransisko Marroqin tomonidan oʻz missiyasidan chaqirib olingan va u missiyada yordam berish uchun koʻproq Dominikanliklarni izlash uchun Meksikaga, keyin esa Ispaniyaga borishni xohlagan.
Cubulconing catolic cherkovi 1540-yilda qurilgan va Saint Jamesga bagʻishlangan[3].
Munitsipalitet
[tahrir | manbasini tahrirlash]1850-yilga kelib, u munitsipalitetga aylantirilganidan toʻrt yil oʻtgach, Cubulcoda taxminan 4000 aholi bor edi[4].
Aholisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mahalliy aholi asosan Achi Maya tilida gaplashadi.Ular tubjoy amerikaliklardir .
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Cubulcoda tropik savanna iqlimi hukm qiladi (Köppen : Aw).
{{{Joy_ot}}} iqlimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek |
Geografik joylashuvi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Cubulco-Gvatemalaning geografik markazida joylashgan shaharcha. Bu yer butun mamlakatning eng koʻp tashrif buyuriladigan joylaridan biridir.
(Shahar nomini kiriting) | ||||
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Guatemala portal
- Geography portal
- Guatemala
- Guatemala Civil War
- List of places in Guatemala
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Citypopulation.de Population of cities & towns in Guatemala
- ↑ 2,0 2,1 Tz’unun, Francisco Luis. Transcripción de la tradición oral de Cubulco (ispancha), Guatemala, n.d..
- ↑ Wagner & Parish 1967.
- ↑ Baily, John. Central America; Describing Each of the States of Guatemala, Honduras, Salvador, Nicaragua, and Costa Rica. London: Trelawney Saunders, 1850 — 87-bet.
Bibliografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Anabitarte, Héctor (1991). „Grandes Personajes. Bartolomé de las Casas“. Edición Colaborativa del 75 Aniversario (ispancha). Labor. ISBN 84-335-7100-1.
- Chacón Gómez, Carmen Hevelia. Comercialización (producción de maíz) y proyecto producción de elote dulce; municipio de Cubulco, departamento de Baja Verapaz (ispancha). Guatemala: Facultad de Ciencias Económicas de la Universidad de San Carlos de Guatemala. (Wayback Machine saytida 2018-10-01 sanasida arxivlangan)
- Wagner, Henry Raup; Parish, Helen Rand. The Life and Writings of Bartolomé de Las Casas. University of New Mexico Press, 1967.