Dala karami

Dala karami^[1], yoki kolza^[1] (lotincha: Brāssica campēstris) - bir yillik o'simlik, karamdoshlar oilasiga mansub karam turi.

Agrotexnik nomi "kolza"^[2].

Bu tur ba'zi manbalarda sholg'om turlarining kichik turi Brassica rapa deb hisoblashadi.

O'simlikning sinonimiyasiga kiritilgan boshqa nomlar^[3]:

Brassica rapa subsp. campestris (L.) A.R.Clapham
Brassica rapa subsp. sylvestris Janch., nom. nud.
Brassica rapa var. sylvestris Purchas & Ley

Botanik tavsifi

Poyasi balandligi 75 dan 100 sm gacha bo'ladi.

Barglari oddiy, muqobil, uzunligi 5 dan 10 sm gacha^[2]. Pastki barglari poyaning tagidagi poyaga tutashgan, ustki (oʻsimta) barglarida poyasi qisqargan^[2].

Gullari aktinomorf, sariq^[4], ikki jinsli, qoʻsh periantli, toʻrtta qoʻshilmagan gulbarglardan (tik gulbarglardan)^[4] va gulbarglardan iborat. Gullar poyaga pedikel yordamida birikadi, o‘simtasimon gullari yo‘q.

Meva turi ko'pincha dukkakli hisoblanadi.

Keng tarqalishi

Bu o'simlik Rossiya va Kichik Osiyoda keng tarqalgan^[5].

Ahamiyati va qo'llanilishi

Yovvoyi tabiatda, gullashdan oldin (otlar bundan mustasno) barcha turdagi chorva mollari bu o'simlikdan hashak o'rnida oziqlanadi. Ayniqsa, quyonlarning sevimli ozuqasi. Bu bilan oziqlangan sigirlarning ham suti va sariyog'i kuchli, noyob ta'mga ega bo'ladi^[1].

Dala karami tuproqni juda zaiflashtiradigan begona o'tdir. Bahorgi ekinlarni, shu o'rinda, sabzavotzorlarni^[2] zararlaydi.

Karam urug'idan superitsa yog'i olinadi (35-45%), u sovun yaratish va bo'yoq ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Karam barglari salatlar uchun mos keladi^[6].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Ларин, Ларина 1951.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Агроэкологический атлас России и сопредельных стран „Brassica campestris L.“. 2013-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.
↑ „319648“. Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA).
↑ ^4,0 ^4,1 „Comprehensive Description“. 2015-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.
↑ „Общее распространение“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan.
↑ „Энциклопедия кругосвет“. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.

[FOOTNOTEЛарин,_Ларина1951-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Ларин, Ларина 1951.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Агроэкологический атлас России и сопредельных стран „Brassica campestris L.“. 2013-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.

[3] „319648“. Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA).

[:2-4] 4,0 ^4,1 „Comprehensive Description“. 2015-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.

[5] „Общее распространение“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan.

[6] „Энциклопедия кругосвет“. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]