Kontent qismiga oʻtish

Danster qal’asi

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Danster qal’asi (inglizcha: Dunster Castle) ― sobiq mot va Beyli qal’asi va hozirda Danster qishlogʻidagi qishloq mulki, Somerset, Angliya. I darajali arxitektura yodgorligi.

Qal’a Tor[1] deb nomlangan tik tepalikning tepasida joylashgan boʻlib, kech Anglo-Sakson davridan beri istehkomlar bilan oʻralgan[2]. XI asrda Normanlar Angliyani zabt etgandan soʻng, Uilyam de Moyon Somerset hududini nazorat qilish uchun oʻsha joyda yogʻoch qal’a qurdi[3]. XII asr boshlarida tepalikka tosh snaryad toyasi oʻrnatilgan[4], qalʼa Angliya fuqarolar urushining dastlabki yillarida (1135-1154) qamaldan omon qolgan[5]. Vilgelm de Moyon imperator Matilda[6] ning taniqli tarafdori edi. XIV asr oxirida de Moyonlar qasrni XX asr oxirigacha egalik qilgan Lattrell graflik oilasiga sotdi[7].

XIII asrning temir bilan bogʻlangan darvozasi.

1944-yilda Aleksandr Lattrell vafotidan keyin oila koʻchmas mulk soligʻini toʻlay olmadi. Qal’a va uning atrofidagi yerlar koʻchmas mulk firmasiga sotilgan va oila qal’ada ijarachilar sifatida yashashda davom etgan. Lattrells qasrni 1954-yilda sotib olgan, ammo 1976-yilda polkovnik Valter Lattrell Danster qal’asini va koʻplab jihozlarni Milliy Trestga sovgʻa qilgan, bu esa uni sayyohlik markaziga aylantirgan[8].

Lattrelllar XVII-XVIII asrlarda qalʼani bir necha marta kengaytirdilar; 1617-yilda qal’aning quyi hovlisida katta qasr qurdilar[9] va uni dastlab 1680-yillarda, keyin esa 1760-yillarda ancha modernizatsiya qildilar[10][11]. Oʻrta asr qal’asi devorlari asosan ingliz inqilobi (1640-1660) oxiridagi qamaldan soʻng[12] parlament qoʻshinlari ularni keyingi foydalanishga yoʻl qoʻymaslik uchun mudofaani yoʻq qilganda vayron boʻlgan[13]. 1860- va 1870-yillarda meʼmor Entoni Salvin qal’ani Viktoriya modasiga mos ravishda qayta qurish uchun yollangan; bu taʼmirlash Dansterning[14] koʻrinishini sezilarli darajada oʻzgartirib, uni gotikali va goʻzalroq qildi.

  1. Mackenzie, p.54.
  2. Black Ball Camp (Wayback Machine saytida 2011-05-15 sanasida arxivlangan), Arts and Humanities Data Service, accessed 28 September 2007; univallate Hillfort (Wayback Machine saytida 2011-05-15 sanasida arxivlangan), Arts and Humanities Data Service, accessed 28 September 2007; Gathercole, ClareAn archaeological assessment of Dunster (Wayback Machine saytida 2013-10-13 sanasida arxivlangan) (PDF) Somerset County Council accessed 1 October 2011
  3. Prior, p.75.
  4. Prior, pp.108-109; Mackenzie, p.58; Lyte (1880), p.60; Garnett, p.5.
  5. Lyte (1880), p.61; Garnett, p.38.
  6. Lyte (1880), p.61.
  7. Garnett, p.39.
  8. Garnett, p.47.
  9. Garnett, p.31.
  10. Garnett, pp.5, 31; Lyte (1909), p.365.
  11. Lyte (1909), p.365.
  12. Carter, p.2.
  13. Thompson, p.154.
  14. Garnett, p.32; Five Ways to Compute the Relative Value of a UK Pound Amount, 1830 to Present (Wayback Machine saytida 2017-12-18 sanasida arxivlangan), Lawrence H. Officer, MeasuringWorth, accessed 24 September 2011.