Kontent qismiga oʻtish

Derek Abbott

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Derek Abbott
Tavalludi 3-may,1960
London, Angliya
Millati Britan, Avstryaliyalik
Sohasi Fizika, Elektrik muxandi
Tezis sarlavhasi GaAs MESFET Photodetectors for imaging arrays (1995)
Mashhur ishlari T-nurlar, Parrando paradoksi
Mukofotlari M. A. Sargent Medal (2019)
Barry Inglis Medal (2018)
David Dewhurst Medal (2015)
Turmush oʻrtogʻi Rechel Egan

Derek Abbott (1960-yil 3-mayda tugʻilgan) — Britan- Avstraliyalik fizik va elektronik muhandis. U Buyuk Britaniyaning Janubiy Kensington shahrida tugʻilgan. 1969-yildan 1971-yilgacha u Sasseksdagi Koptorn tayyorgarlik maktabida oʻqigan[1]. 1971-yildan 1978-yilgacha Londondagi Holland Park maktabida oʻqigan[1].

1977-yil oxirida u Buyuk Britaniyaning Uembli shahridagi GEC Hirst tadqiqot markazida ish boshladi[2] va tasvirlash tizimlari uchun CCD va mikrochip dizayni yaratish boʻyicha tadqiqotlar olib bordi. Ishlayotgan vaqtda u 1982-yilda Loughboro universitetining fizika boʻyicha bakalavr darajasini tamomladi. 1986-yilda Avstraliyaning Adelaida shahridagi Austek Microsystems kompaniyasida mikrochip dizayneri vazifasida ishlay boshladi. 1987-yilda u Adelaida universitetiga ishga oʻtdi va 1995-yilda Kamran Eshragyan va Bryus R. Devis boshchiligida " GaAs MESFET fotodetektorlari tasvirlash massivlari uchun " nomli elektr va elektron muhandislik fanlari nomzodi dissertatsiyasini yoqladi[3].

U 2005-yilda „koʻrish tizimlarida shovqin va stokastik hodisalarni tahlil qilishga qoʻshgan hissasi uchun“ IEEE aʼzosiga aylandi[4].

Somerton Man ishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yil mart oyida Abbott boshchiligidagi Adelaida universiteti jamoasi 1948-yilda Adelaida yaqinida nomaʼlum odamning oʻlik holda topilganligi bilan bogʻliq Somerton Man ishini hal qilishga urinishdi. Bu ish genetik tahlilni oʻz ichiga oladi va DNKni tekshirish uchun tanani eksgumatsiya qilishni taklif qiladi[5]. Uning tergovlari politsiyaning taxminlarini shubxa ostiga oldi. Abbott, shuningdek, oʻsha davrdagi Barbour mumli paxtasini kuzatdi va qadoqlash oʻzgarishlarini topdi. Bu xarid qilingan mamlakat haqida maʼlumot berishi mumkin edi[6].

Tekshiruv shuni koʻrsatdiki, Somerton odamining 1948 va 1949-yillardagi autopiyasi hisobotlari hozirda yoʻqolgan va Barr Smit kutubxonasi Klelandning arxiv toʻplamida ham ish boʻyicha hech narsa yoʻq. Adelaida universitetining anatomiya professori Maciej Henneberg Somerton odamining quloqlari tasvirlarini oʻrganib chiqdi va uning simbasi (yuqori quloq boʻshligʻi) kavumidan (pastki quloq boʻshligʻi) kattaroq ekanligini aniqladi, bu xususiyat Kavkaz aholisining faqat 1-2 % qismida uchraydi. 2009-yil may oyida Abbott stomatologlar bilan maslahatlashib, Somerton odamida ikkala yon kesuvchi tishlarning gipodontiyasi (kam uchraydigan genetik kasallik turi) bor, degan xulosaga keldi. Oʻz vaqtida bunday holat ham umumiy aholining atigi 2 % da uchraydi. 2010-yil iyun oyida Abbott Jessika Tomsonning toʻngʻich oʻgʻli Robinning fotosuratini qoʻlga kiritdi, bu uning nomaʼlum odam kabi nafaqat kavumdan kattaroq kimba, balki gipodontiya ham borligini aniq koʻrsatdi. Bu tasodif boʻlishi ehtimoli 10 000 000 dan bir yoki 20 000 000da bitta holda boʻlishi mumkin edi[7].

Ommaviy axborot vositalari 1948-yilda 16 oylik bo‘lgan va 2009-yilda vafot etgan Robin Tomson Alf Boxall yoki Somerton odamining farzandi bo‘lgan va Prosper Tomsonning o‘g‘li sifatida vafot etgan bo‘lishi mumkin degan taxminga keldi. DNK testi bu taxminni toʻgʻri ekanini tasdiqlaydi, yoki aksi boʻladi. Abbottning fikriga koʻra, eksgumatsiya va autosomal DNK testi Somerton odamini familiyalarning qisqa roʻyxati bilan bogʻlashi mumkin, bu erkakning shaxsiga oid mavjud maslahatlar bilan birga „jumboqning yakuniy qismi“ boʻladi. Biroq, 2011-yil oktyabr oyida Bosh prokuror Jon Rau jasadni eksgumatsiya qilishga ruxsat berishdan bosh tortdi va shunday dedi: „Jamoat qiziqishi yoki keng ilmiy qiziqish doirasidan tashqariga chiqadigan jamoat manfaatlari sabablari boʻlishi kerak“.

Feltusning taʼkidlashicha, u bilan hali ham Yevropada odamlar bu odamning bedarak yoʻqolgan qarindoshi ekanligiga ishongan, ammo eksgumatsiya qilinishiga ishonmaganlar va erkakning oilasini topish qarindoshlariga javob berishiga ishonmaydilar. Chunki "oʻsha davrda juda koʻp harbiy jinoyatchilar oʻz ismlarini oʻzgartirib, turli mamlakatlarga ketishgan[8].

2013-yil iyul oyida Abbott Somerton odami haqida badiiy taassurot qoldirdi va bu nihoyat shaxsni aniqlashga olib kelishi mumkinligiga ishondi. „Bu vaqt davomida biz autopsiya fotosuratini nashr qilgan edik va bundan nimadir koʻrinishini aytish qiyin edi“, dedi Abbott[9].

Avvaliga DNKni izlash uchun u bilan bogʻlangandan soʻng, Abbott 2010-yilda Roma Egan va Robin Tomsonning qizi Reychelga uylndi va ular uch nafar farzand koʻrishdi[10][11][12][13].

2017-yil dekabr oyida Abbott murdaning gipsida „DNKni ajratib olish uchun to‘g‘ri rivojlanish bosqichida“ uchta „aʼlo darajada saqlanga“ tuk topilganini va ular Adelaida universiteti qoshidagi Avstraliya Qadimgi DNK markaziga tahlil qilish uchun topshirilganini eʼlon qildi. Xabarlarga koʻra, natijalarni qayta ishlash bir yilga choʻzilishi mumkin edi[14]. 2018-yil fevral oyida Adelaida universiteti jamoasi Somerton odamining soch namunasidan mitoxondriyal DNKning yuqori aniqlikdagi tahlilini oldi. Ular u va uning onasi H4a1a1a haplogruppaga tegishli ekanligini aniqladilar. Bunday turdagi DNKga yevropaliklarning atigi 1 foizi egalik qiladi[15].

2022-yil 26-iyulda Abbott Amerikalik genealogist Kollin Fitspatrik bilan Ancestry.com kabi DNK veb-saytlaridan 4000 dan ortiq kishilik shajarani yaratish uchun foydalanganliklarini eʼlon qildi[16]. 2022-yil mart oyida ular bu natijani vafoti qayd etilmagan Melburnlik Karl „Charlz“ Uebbga tegishli deb topadi. Abbottning soʻzlariga koʻra, 23-iyul kuni „DNKning soʻnggi dalillari Uebbni Somerton odami ekanligini toʻliq aniqlashga imkon bergan“[17]. Janubiy Avstraliya politsiyasi va sud-tibbiyot ekspertizasi Janubiy Avstraliya Abbottning xulosalarini tasdiqlamaganliklarini va „sinov natijalari olinganida“ qoʻshimcha izoh berilishini aytdi[18].

Qoʻshimcha oʻqish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Janubiy Avstraliyada kim kim, Ed. Suzanna Pearce, nashriyot: Crown Content Pty Ltd., Melburn, Avstraliya, 2007, p. 1,ISBN 978-1-74095-142-5
  1. 1,0 1,1 „Profiles of Academic Staff“.
  2. IEEE Trans. Instrum. & Meas., Vol. 51, No. 2, p. 309, 2002
  3. „Derek Abbott - the Mathematics Genealogy Project“.
  4. IEEE Fellows — A (Wayback Machine saytida 2012-11-20 sanasida arxivlangan), retrieved 2012-10-28.
  5. Royal. „Somerton Beach Mystery Man“. Stateline South Australia. Australian Broadcasting Corporation (2009-yil 27-mart). 2014-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  6. Penelope Debelle, The Advertiser (SA Weekend Supplement) „A Body, A Secret Pocket and a Mysterious Code“. 1 August 2009
  7. „Timeline of the Taman Shud Case“. Professor Derek Abbott. Qaraldi: 2010-yil 20-aprel.
  8. Emily Watkins „We may never know“ The Advertiser 16 October 2011 Pg 37
  9. Watkins. „After 65 years, new picture could reveal Unknown Man's identity | News.com.au“. news.com.au (2013-yil 16-iyul). 2013-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-iyul.
  10. Wood. „The Lost Man“. California Sunday. 2020-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  11. Wood. „The Lost Man“. California Sunday. 2020-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  12. Cheshire. „Marriage and a mystery: Somerton Man's romantic twist“. ABC News (2019-yil 4-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
  13. Whiteman. „The Somerton man died alone on a beach in 1948. Now Australian scientists are close to solving the mystery“. CNN (2021-yil 1-iyun). Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
  14. „How the Somerton Man played cupid from the grave“. ABC News (2017-yil 14-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  15. Klein. „Who was the Somerton Man? Solving Australia's coldest case“. Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  16. Keane. „Somerton Man identified as Melbourne electrical engineer, researcher says“. ABC (2022-yil 26-iyul). Qaraldi: 2022-yil 26-iyul.
  17. Walter. „Somerton Man mystery ‘solved’ as Adelaide uni researcher names body on beach“. The Advertiser (2022-yil 26-iyul). Qaraldi: 2022-yil 26-iyul.
  18. Whiteman. „Somerton man mystery 'solved' as DNA points to man's identity, professor claims“. CNN (2022-yil 26-iyul). Qaraldi: 2022-yil 26-iyul.