Dmitriy Saxarov
| Dmitriy Saxarov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1-noyabr 1930-yil Toshkent |
| Vafoti | 11-noyabr 2024 |
| Fuqaroligi |
 SSSR  Rossiya |
| Kasbi | yozuvchi, shoir, tarjimon |
| Ilmiy darajasi | fan doktori |
Dmitriy Antonovich Saxarov (ijodiy taxallusi Dmitriy Suxarev, 1930-yil 1-noyabr, Toshkent — 2024-yil 11-noyabr) – sovet va rus olimi, biologiya fanlari doktori (1973), Rossiya tabiiy fanlar akademiyasi aʼzosi, shoir, tarjimon, qoʻshiqchi, Moskva davlat universitetining biologiya fakulteti badiiy qoʻshiq asoschilaridan biri. Bulat Okudjava nomidagi Davlat mukofoti laureati (2001)[1].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dmitriy Saxarov 1930-yil 1-noyabrda Toshkentda tavallud topgan. M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetini tamomlagan (1953). 1957-yilda „Amfibiyalarning motorli koʻnikmalarini ontogenetik shakllantirish naqshlari (asabiy faoliyatning etologik kontseptsiyasini tanqidiy tahlil qilish munosabati bilan)“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan
Dmitriy Antonovich 1973-yilda biologiya fanlari doktori boʻlgan („Neyronlarning transmitter oʻziga xosligi: kelib chiqishi va evolyutsiyasi“ dissertatsiyasi). 1995-yilda Rossiya Tabiiy fanlar akademiyasining (RANS) haqiqiy aʼzosi etib saylangan.
Hozirgi vaqtda Suxarev badiiy qoʻshiq janrining taniqli klassiklaridan biridir. V. Berkovskiy, S. Nikitin, G. Shangin-Berezovskiy, A. Dulov, V. Borisov[2] va boshqalar uning sheʼrlariga qoʻshiq bastalashgan. Suxarev bir nechta sheʼriy toʻplamlarni nashr etgan.
Shoir 1941-yilda harbiy komissarlikdan toʻgʻridan-toʻgʻri frontga yigitlarning bolalik xotirasini oʻzining eng taʼsirchan va mashhur „Vspomnite, rebyata“ qoʻshigʻini yozgan. Bu qoʻshiqqa umrboqiy doʻsti, bard Viktor Berkovskiy musiqa bastalagan[3].
Saxarovning shon-shuhratini oshirishga uning teatr loyihasidagi ishtiroki yordam berdi. Bastakor Sergey Nikitin bilan hamkorlikda shoir Chexovning „Predlojeniye“ pyesi asosida xuddi shu nomdagi musiqiy asar yozdi. Asar birinchi marta 1989-yilda „Tretye napravleniye“ teatrida Oleg Kudryashov tomonidan sahnalashtirilgan. „Sovet madaniyati“ (V. Potapov, „Dvijeniye v razniye storoni“) va „Moskovskiy komsomolets“ (Yuliy Smelkov, „Tixoye schastye oknami v sad“, 1989-yil 11-aprel) gazetalarida spektakl haqida fikrlar yozildi.
Dmitriyning mashhur „Oklikni ulitsi Moskvi“ sheʼri „Pro jenu, mechtu i yesho odnu …“ filmida yangradi.
Oilasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Saxarovning buvisi (onasi tomonidan) Lyubov Saulovna Pavlova (Ayzencher, 1883–1952) satirik shoir va jurnalist Mixail Yakovlevich Pustinin bilan turmush qurgan. Uning akasi „Parij maktabi“ ning rassomi Serj Fotinskiy edi[4][5][6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Указ Президента Российской Федерации от 25 апреля 2001 года № 461 «О присуждении премии имени Булата Окуджавы 2000 года»“. 2021-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-sentyabr.
- ↑ „%C2.%C1%EE%F0%E8%F1%EE%E2 %C2.%C1%EE%F0%E8%F1%EE%E2 - Персональная страница - Аудио - Bard.ru.com“. www.bard.ru.com. Qaraldi: 2021-yil 6-aprel.
- ↑ „Дмитрий Сухарев. «Вспомните, ребята!»“. 2017-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-fevral.
- ↑ „Мозаика еврейских судеб“. 2017-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-iyun.
- ↑ Dmitriy Suxarev „Rodoslovie“ (kniga dostupna v seti)
- ↑ „Ташкентские воспоминания автора «Бричмуллы»“. 2016-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-iyun.