Doktor Tulpning anatomiya darsi

	Doktor Tulpning anatomiya darsi
	Rembrandt, 1632
	Moybo'yoq
	169,5 × 216,5 sm
	Mauritsxyonse, Gaaga

Doktor Tulpning anatomiya darsi — mashhur nedirland rassomi Rembrandt tomonidan 1632-yilda yaratilgan kartina^[1].

Rasm syujeti

Rasmning bosh qahramoni shifokor Nicolas Tulp hisoblanadi. U shogirdlariga inson qoʻlini yorish orqali, qon tomirlar harakatini oʻrgatayotgan koʻrinishda tasvirlangan. Rasmdagi jasad Aris Kindt(Bolakay) laqabli Adriaan Adriaansga tegishli. U bir vaqtlar Ultrextdagi qamoqxona xizmatchisini ogʻir yaralagan va Amsterdamda bir odamni oʻgʻirlab ketib, kaltaklagan. Shundan soʻng u 1632-yil 31-yanvarda osishga hukm qilinadi va tanasi AMsterdam jarrohlar akademiyasiga topshiriladi. Shuningdek rasmda serjantlar Adrian Slabran (chapdan ikkinchi), Jeykob de Vitt (murdaning ustiga engashib, qoʻl mushaklariga qaragan); shifokorlar Jeykob Kulvelt (chapdan birinchi), Matthijs Kalkoen (Vitning yonida), Frans van Loenen (yuqorida), Jeykob Blok (oldida), Xarman Xarmans (qoʻlida bir varaq qogʻoz bilan) kabi insonlar ham tasvirlangan. Bunday ochiq anatomiya darslari nafaqat Niderlandiyada, balki butun Yevropada odatiy hol edi. Ular yiliga bir marta, odatda qish oylarida, tanani yaxshiroq saqlash mumkin boʻlgan vaqtda, tantanali ravishda oʻtkazilardi va odatda bir necha kun davom etardi. Unda tomoshabinlar, hamkasblar, talabalar, hurmatli fuqarolar va oddiy fuqarolar ishtirok etishi mumkin boʻlgan^[2].

Doktor Nicolaes Tulp

Doktor Nicolaes Tulp — (9-Oktabr 1593-yil — 12-sentyabr1674-yil) Gollandiyalik jarroh va Amsterdam meri sifatida faoliyat yuritgan. Tulp oʻzining yuksak axloqiy feʼl -atvori bilan obroʻ qozongan.

Rasm tarixi

Deyarli ikki asr davomida rasm Amsterdamdagi Ogʻirlik palatasida yozilgan joyda osilgan. 1817-yilda Rijksmuseum direktori Kornelis Apostol rasmni nam, mos boʻlmagan binolardan Rijksmuseumga koʻchirish taklifi bilan rasmiylarga murojaat qildi. Uning saʼy-harakatlari natijasida u 1828-yilda Niderlandiya Qirolligining mulkiga sotildi. Bitim, boshqa narsalar qatori, Rijksmuseumdagi rasmlarni sotish orqali moliyalashtirildi. Biroq Havoriyning urinishlari besamar ketdi. Qirol Uilyam I „Anatomiya darsi“ Gaagada, 1822-yilda tashkil etilgan Mavritshuisda joylashgan boʻlishiga qaror qildi.

Qiziqarli faktlar

• Dastlab, orqada turgan Frans van Lunenning shlyapasi bor edi, lekin keyin shlyapa, ehtimol, Tulpning iltimosiga binoan olib tashlandi, shundan soʻng uning faqat soyasi qoldi.
• Tomoshabinlardan birining qoʻlida yigʻilganlarning ismlari koʻrsatilgan roʻyxat keyinchalik paydo boʻldi, dastlab qoʻl mushaklarining eskizi bor edi
• Jasadning oʻng qoʻli chapdan qisqaroq^[3].

Manbalar

↑ „100 картин, которые должен узнавать каждый образованный человек“. AdME. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.
↑ „Картина «Урок анатомии доктора Тульпа» Рембрандта Харменса ван Рейна — контраст жизни и смерти“. VeryImportantLot. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.
↑ Алина Алексеева-Маркезин „Рембрандт. Урок анатомии доктора Тюльпа Рембрандт. Урок анатомии доктора Тюльпа“. ProzaRu. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.

[1] „100 картин, которые должен узнавать каждый образованный человек“. AdME. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.

[2] „Картина «Урок анатомии доктора Тульпа» Рембрандта Харменса ван Рейна — контраст жизни и смерти“. VeryImportantLot. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.

[3] Алина Алексеева-Маркезин „Рембрандт. Урок анатомии доктора Тюльпа Рембрандт. Урок анатомии доктора Тюльпа“. ProzaRu. Qaraldi: 2022-yil 29-iyun.

[1]

[2]

[3]