Dombauil

Dombauil
qozoqcha: Домбауыл
Umumiy maʼlumot
Maqomi	Qozogʻistonning respublika ahamiyatiga ega tarix va madaniyat yodgorliklari
Joylashuvi	Ulitau (viloyat)
Manzili	Qozogʻiston
Koordinatalar	48.1934/67.8449

Dombauil maqbarasi — oʻrta asr meʼmorchiligi yodgorligi maqbarasi. Jezqazgʻan shahridan shimoli-sharqga tomon 50 km joyda, Qorakengir daryosining chap sohilida.

Pastki qavat kvadrat shaklida, ustiga oʻtovga oʻxshash gumbaz solingan. Pastki qismining maydoni 8,9×7,9 m, devorining qalinligi 2 m, ichki maydoni 4x4 m, eshigi oval shaklda janubi-sharqiy tomondan chiqarilgan. Unga umumiy balandligi 1,2 m boʻladigan toʻrt zinapoya orqali chiqishi. Majmuaning tagida tosh aralash tuproq yotqizilib, uning ustiga tekis taxta toshlar yotqizilgan. Devorlari 3 m ga koʻtarilib borib, gorizontal loglar bilan yopilgan. Bularning hammasi tosh qoʻyishning bronza davridan oldin qadimgi anʼanalaridan olingan. Ushbu anʼanadan majmua tomini yopishda ham foydalanilgan. Majmua uzoq vaqt davomida yaxshi saqlangan va vaqt oʻtishi bilan biroz vayron boʻlgan. Yodgorlikning aniq sanasini aniqlash uchun maʼlumotlar yoʻq. Qozogʻiston zaminining tashqi koʻrinishiga qarab, olimlar uni islom dini kirib bormagan davr (8—9-asrlar) bilan bogʻlaydilar. T. K. Basenovning yozishicha, Dombaul tepaligi XVI-XVIII asrlarda qurilgan. Qozoqlarda o‘txonaga o‘xshagan tosh maqbaralar „uytosh“ va „din“ deb ataladi. Qora Zilaniy yaqinidagi Qora yodgorligi Dombaul majmuasiga juda oʻxshaydi.

Dombaul maqbarasi olimlarning fikricha Markaziy Qozog‘istondagi eng qadimiy binolarning biri sifatida esda qoladi. Dombaul hunlar hukmronlik paytda qurilgan boʻlib hisoblanadi. Afsonaga boʻyicha, bu maqbara buyuk musiqachi va jangchi Dombauil sharafiga qurilgan boʻlib, uning mavjudligi tarix va afsona (ertak-afsona) bilan bogʻliq. Maqbara binosi balandligi besh metrdan ortiq boʻlgan konus shaklidagi kvadrat asosga oʻrnatilgan tosh plitalardan qurilgan.