Dubay metropoliteni
| Dubay Metropoliteni | |
|---|---|
| |
| Maʼlumot | |
| Davlat | Birlashgan Arab Amirliklari |
| Shahar | Dubay |
| Ochilgan vaqti | 2009-yil 9-sentyabr |
| Boshqaruvchi shirkat | Roads and Transport Authority (Dubai) |
| Davlat | Birlashgan Arab Amirliklari |
| Uzunligi | 74.6 km |
| Stantsiyalari soni | 49 ta |
| Yoʻllari soni | 2 ta |
| Kunlik yoʻlovchilar soni | 353 344 |
| Yillik yoʻlovchilar soni | 200.1 million(2016) |
| Boshligʻi | {{{Boshligʻi}}} |
| Sxemasi | |
| |
Dubay metropoliteni (arabcha: مترو دبي) — Birlashgan Arab Amirliklarining Dubay shahridagi tezkor temir yoʻl tarmogʻi. Qizil va Yashil chiziqlar ishlamoqda, yana bitta liniya qurilmoqda[1]. Ushbu dastlabki ikkita liniya shahar markazida yer osti qismida va boshqa joylarda baland yoʻlakchalardan oʻtgan. Barcha poyezdlar toʻliq avtomatlashtirilgan va haydovchisiz va stantsiyalar bilan birgalikda platforma eshiklari bilan jihozlangan. Aedas arxitektura firmasi metroning 45 ta stantsiyasini, ikkita depo va tezkor boshqaruv markazlarini loyihalashtirgan[2]. Al Ghurair Investment guruhi metro quruvchilari boʻlgan[3]. 2009-yil 9-sentyabr kuni soat 9:09:09 da[4], Dubay hokimi Muhammad bin Rashid Al Maktum[5] tomonidan tantanali ravishda ochilgan. Dubay metrosi Arabiston yarim orolidagi birinchi shahar poezdlar tarmogʻi[6] hisoblangan. 2015-yil aprel oyida 15 kilometrlik yoʻlni qoʻshish va uni Ibn Battutadan Expo 2020 stansiyasiga kengaytirish uchun Qizil chiziqning kengaytirilishi eʼlon qilingan[7]. Kengaytma 7 ta metro stantsiyasini oʻz ichiga olgan. Metroni dastlabki ikki kunida 110,000 dan ortiq kishi yoki Dubay aholisining qariyb 10 foizi xizmat koʻrsatgan[8]. Dubay metrosi 2009-yil 9-sentyabrdan 2010-yil 9-fevralgacha Qizil chiziqda ishlaydigan 11 bekatda 10 million yoʻlovchini olib yurgan[9]. Injiniring konsultanti Atkins toʻliq metrajli dizayn va Dubay metrosida qurilish ishlarini boshqarishni taʼminlagan[10][11].
Qurilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dubay metrosini rejalashtirish Dubay hokimi shayx Muhammad bin Rashid Al Maktumning koʻrsatmasi bilan boshlangan. 2010-yilga qadar Dubayga 15 million mehmonni jalb qilish uchun boshqa loyihalarni kutgan. Shiddat bilan oʻsib borayotgan aholining va transportning tiqilib qolishi aholiga qoʻshimcha transport qatnovini taʼminlash, avtoulovlarning harakatlanishini yengillashtirish va qoʻshimcha rivojlanish uchun infratuzilma bilan taʼminlash uchun shahar temir yoʻl tizimini qurishni taqozo etgan. 2005-yil may oyida metro qurish uchun xorijiy quruvchilik kompaniyalari bilan kelishib olingan. Keyinchalik ikkinchi bosqich shartnomasi 2006-yil iyul oyida imzolangan va dastlabki yoʻnalishlarni kengaytirishni oʻz ichiga olgan. Qizil chiziq shayx Muhammad bin Rashid al-Maktum tomonidan ochilish marosimida 2009-yil 9-sentyabr kuni soat 9 da 9 soat 9 soniyada ochilgan.
Xarajat masalalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dubay metrosi qurilishining qiymati 15,5 milliard BAA dinor/ 4,2 milliard AQSh dollari (28 milliard dollar) dan 7.8 milliard dollargacha (80 foizga) oshgan. Rasmiylar bunga qarshi chiqib, loyihaning qiymati oshib ketmaganini aytishgan. Ular xarajatlarning koʻpayishi, loyihaning hajmi va dizaynidagi jiddiy oʻzgarishlar bilan bogʻliq boʻlgan oʻzgarishlarga jiddiy eʼtibor qaratishgan.
Kechikishlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Loyihaning amalga oshirilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yoʻllar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mavjud
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qurilish ishlari olib borilayotgan
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bekatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Roads & Transport Authority, UAE“. 2010-yil 19-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-mart.
- ↑ „Designers transfer Hong Kong know-how to Dubai's new metro“. scmp.com.
- ↑ „Al Ghurair :: Metro Milestones“. 27-oktabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. (Wayback Machine saytida 2014-10-27 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Dubai metro unlikely to speed business growth“. Ameinfo (2009-yil 8-sentyabr). 9-sentyabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Dubai Metro Opens On Time But Over Budget“. Sky News (2009-yil 9-sentyabr). 12-sentyabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Will metro change Dubai car culture?“. BBC News (2009-yil 11-sentyabr).
- ↑ „Dubai Metro’s Red Line to get seven new stations for Expo 2020 | The National“. Qaraldi: 2015-yil 12-aprel.
- ↑ „TheNational.ae“.
- ↑ „Home“. 2014-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-mart. (Wayback Machine saytida 2014-12-28 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Dubai Metro“ (English). www.atkinsglobal.com. Qaraldi: 27-mart 2017-yil.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „Construction of Dubai Metro extension a feat of engineering | The National“ (English). Qaraldi: 27-mart 2017-yil.