Dzindzya

Dzindzya - sintoiylik ibodatxonasi. Sintoiylikda ibodatxonalar ikkiga ajratiladi. Birinchisi, dzindzya - sintoistlarni birgalikda ibodat qilish uchun yig‘iladigan asosiy ibodatxona bo‘lsa, ikkinchisi, kamidana - uy ibodatxonasi hisoblanadi. Qadimda sintoiylikda muayyan shaklga ega bo‘lgan, maxsus reja asosida qurilgan ibodatxona inshooti bo‘lmagan. Bunday muqaddas joylarga Kanasana va Miva qadamjolari kiradi. Bundan ko‘rinib turibdiki, buddaviylik Yaponiyaga ibodatxona arxitekturasi tushunchasini olib kelgan. Bu muqaddas joylar to‘rt tomondan tosh va somonli loydan qurilgan devor hamda darvoza bilan o‘ralgan hududdan ibodat. Odatda, bunday hudud markazida ivasaka - tosh yoki ustun, yohud ximorogi - daraxt bo‘ladi. Sintoiylik ta’limotiga ko‘ra, kami - xudoning ruhi aynan mana shu tosh, ustun yoki daraxtga kirib oladi deb, ishoniladi. Buddaviylik Yaponiyaga VI asrning o‘rtalarida Korea orqali kirib kela boshlagan. Uz navbatida buddaviylik Koreaga Xitoydan kirib kelgan. Har qanday din ma’lum mintaqaga kirib borishi bilan ana shu mintaqaning tabiiy iqlim sharoiti, aholisining urf-odatlari, an’ana va marosimlari, xalqning temperamenti va mentaliteti kabi milliy va etnik omillar ta’sirida juz’iy o‘zgarishlarga duch keladi. Yaponiyada xalqning diniy tasavvurlari bilan qorishib ketgan buddaviylik o‘zgacha shaklda namoyon bo‘lgan. Ushbu din yapon jamiyatiga nafaqat yangi dunyoqarashni, balki,yangicha madaniyatni ham olib keldi. Budda ta’limotining Yaponiyaga kirib kelishi sintoiylik ibodatxonalarida ibodatga mo‘ljallangan maxsus xayden va xonden kabi inshootlarining qurilishiga sabab bo‘lgan. Bugungi kundagi sintoiylik ibodatxonalarining barchasi deyarli bir xil tuzilishga ega. Ulardagi asosiy inshootlar: -komainu (ibodatxonani yovuz ruxdardan himoya qilib turuvchi ikki itning haykali); -tori (xudolar yo‘li); -xonden (diniy atribut va muqaddas ashyolar saqlanadigan xona); -xayden (ziyoratchilar); -sinsendzyo (ibodatxonada ovqat tayyorlash joyi); -xa-raidzyo (duoibad qilish xonasi); -kaguraden (raqsga mo‘ljallangan sahna) va boshqalar.

Adabiyotlar

• Najmiddinov J., Karimov J., Turdiyeva D.. Dinshunoslik. Qomusiy lugʻat. Imom Buxoriy xalqaro markazi nashriyoti, 2017 — 480 bet. ISBN 978-9943-5105-3-1.