Elektron ta'lim

E-learning ( ing. E-learning , inglizcha qisqartma . Electronic Learning ) — axborot — kommunikasion texnalogiyalardan foydalanib elektron taʼlim tizimini tashkil qilib, bunda „Aqilli auditoriya“dan foydalanish koʻzda tutiladi. Elektron taʼlim elektron darsliklar, taʼlim xizmatlari va texnologiyalarini oʻz ichiga oladi. Darhaqiqat, elektron taʼlim taʼlimda kompyuterlardan foydalanish bilan boshlangan. Dastlab, kompyuter yordamida oʻqitish anʼanaviy keyin esa klassik amaliy mashgʻulotlar bilan almashilindi.

E-Learning

YuNESKO ekspertlari tomonidan berilgan taʼrif mavjud : "e-Learning — Internet va multimedia yordamida oʻrganish ".

Elektron taʼlim quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

• shaxsiy kompyuter , mobil telefon , DVD pleer, televizor va boshqa elektron materiallardan foydalangan holda elektron materiallar bilan mustaqil ishlash;
• masofaviy (hududiy) ekspertdan (oʻqituvchidan) maslahat, maslahat, baho olish, masofaviy oʻzaro aloqa qilish imkoniyati;
• umumiy virtual oʻquv faoliyatiga rahbarlik qiluvchi foydalanuvchilar (ijtimoiy tarmoqlar) taqsimlangan hamjamiyatini yaratish;
• elektron oʻquv materiallarini oʻz vaqtida kechayu kunduz yetkazib berish;elektron oʻquv materiallari va texnologiyalari, masofaviy oʻqitish vositalari uchun standartlar va texnik shartlar;
• guruh tarkibidagi barcha korxona va bo‘linma rahbarlari o‘rtasida axborot madaniyatini shakllantirish va takomillashtirish hamda ularning zamonaviy axborot texnologiyalarini egallashi, ularning oddiy faoliyati samaradorligini oshirish;
• innovatsion pedagogik texnologiyalarni ishlab chiqish va ommalashtirish, ularni o‘qituvchilarga o‘tkazish;
• taʼlim veb-resurslarini ishlab chiqish qobiliyati;
• istalgan vaqtda va istalgan joyda dunyoning istalgan nuqtasida joylashgan zamonaviy bilimlarni olish imkoniyati;
• psixofizik rivojlanishning alohida ehtiyojlari boʻlgan shaxslar uchun oliy maʼlumot olish imkoniyati.

Tarix

Birinchi virtual maktablar 1990-yillarning oʻrtalarida AQSh va Kanadada paydo boʻlgan. Masalan, Ontariodagi xususiy virtual maktab 1996-yildayoq ikkita onlayn dars taklif qildi, biri biologiya va biri Kanada adabiyoti. Floridadagi yirik virtual maktabda 30 000 ga yaqin talaba tahsil oladi .

Hozirgi vaqtda virtual maktablar butun dunyoda mavjud, biroq AQShda ular ayniqsa juda keng tarqalgan. Ushbu taʼlim muassasalari oʻrta taʼlim tizimiga birlashtirilgan: oʻquvchilar „oddiy“ maktabning kompyuter laboratoriyalarida oʻtirgan holda fanlar boʻyicha topshiriqlarni bajarishlari mumkin. Baʼzida taʼlim yarim kunlik shaklda amalga oshiriladi, baʼzan esa kunduzgi va masofaviy taʼlim elementlarini birlashtiradi.

Elektron taʼlim anʼanaviy taʼlimga nisbatan bir qator afzalliklarga ega:

1. Kirish erkinligi — talaba deyarli hamma joyda oʻqishi mumkin. Elektron taʼlimning barcha funktsiyalari Internet orqali amalga oshirilmaydi. Voyaga yetgan talaba asosiy ishdan toʻxtovsiz oʻqishi mumkin.
2. Taʼlim xarajatlarini kamaytirish — talaba axborot tashuvchisi xarajatlarini oʻz zimmasiga oladi, lekin uslubiy adabiyotlar narxini oʻz zimmasiga olmaydi. Bundan tashqari, oʻqituvchilarga toʻlanishi kerak boʻlmagan ish haqi, taʼlim muassasalarini saqlash va hokazolar tufayli jamgʻarmalar oʻsib bormoqda. Elektron oʻquv materiallarini ishlab chiqarish oʻrmonlarni kesishni nazarda tutmaydi.
3. Taʼlimning moslashuvchanligi — talabaning oʻzi tanlagan, butun oʻquv jarayonini uning qobiliyati va ehtiyojlariga toʻliq moslashtirgan holda oʻrganishning davomiyligi va ketma-ketligi.
4. Zamon bilan rivojlanish imkoniyati — elektron o‘quv kurslaridan foydalanuvchilar: o‘qituvchilar ham, talabalar ham eng so‘nggi zamonaviy texnologiyalar va standartlarga muvofiq o‘z malaka va bilimlarini rivojlantirmoqda. Elektron o‘quv kurslari o‘quv materiallarini o‘z vaqtida va samarali yangilash imkonini ham beradi.
5. Potentsial teng taʼlim imkoniyatlari — taʼlim maʼlum bir taʼlim muassasasida oʻqitish sifatiga bogʻliq emas.
6. Bilimni baholash mezonlarini belgilash qobiliyati — elektron taʼlimda oʻquvchining oʻquv jarayonida olgan bilimi baholanadigan aniq mezonlarni belgilash mumkin .

Elektron taʼlim

Elektron taʼlim muammolari

Elektron taʼlim nisbatan yangi hodisa, shuning uchun u rivojlanishda nafaqat texnik qismda, balki qonunchilik bazasi, standartlashtirish va boshqalar tomonida ham bir qator muammolarga duch kelmoqda. Elektron taʼlimni rivojlantirishning asosiy muammolarini oʻz ichiga oladi :

— elektron oʻquv materiallari sifati mezonlari va umumiy standartlari yoʻqligi, maʼlumotlarni Internet orqali uzatish imkoniyatlari etarli darajada ochib berilmagan: asosan matn va oddiy grafika kabi shakllardan foydalaniladi;

— ham elektron taʼlimni huquqiy taʼminlash, ham mualliflik huquqi bilan bogʻliq huquqiy muammolar ;

— moliyalashtirish masalalari (ishlab chiqish, maʼlumotlarni saqlash, veb-resurslarni yaratish, ularning faoliyatini qoʻllab-quvvatlash va yangilash xarajatlari);

— kadrlar bilan bogʻliq muammolar (malakali kadrlarning etishmasligi, uni tayyorlashning murakkabligi, chunki bir vaqtning oʻzida mavzuni, IT texnologiyalaridan foydalanishni va materiallarni bezashni qamrab olish kerak.

Havolalar

1. ↑Virtual oʻrta maktab
2. ↑Florida virtual maktabi
3. ↑Satunina A. E. Elektron taʼlim: ijobiy va salbiy tomonlari[1] // Fan va taʼlimning zamonaviy muammolari: jurnal. — 2006. −1-son. -S. 89-90.
4. ↑Bolkunov I. A. Elektron taʼlim: muammolar, istiqbollar, vazifalar [2] // Tavricheskiy ilmiy kuzatuvchi. — 2016. — Nashr. 11-1 (16) .
5. ↑Satunina A. E. Elektron taʼlim: ortiqcha va kamchiliklari // Fan va taʼlimning zamonaviy muammolari. — 2006. — 1-son .
6. ↑Lapchik M. P. Rossiyada masofaviy taʼlimning meʼyoriy-huquqiy bazasini ishlab chiqish toʻgʻrisida // Rossiya Xalqlar Doʻstligi Universitetining axborotnomasi, Taʼlimni axborotlashtirish seriyasi. — 2014. — 4-son . — S. 100113 .