Englen Azizov

Englen Atakuziyevich Azizov
Tavalludi	18-noyabr 1936-yil
Vafoti	17-dekabr 2015-yil(2015-12-17) (79 yoshda)
Sohasi	Plazmatik fizika va elektrofizika
Ilmiy darajasi	Fizika-matematika fanlari doktori (1980)
Ilmiy unvoni	Professor
Mukofotlari

Englen Atakuziyevich Azizov (1936-yil 18-noyabr, Toshkent – 2015-yil 17-dekabr) – elektrofizika va plazma fizikasi sohasidagi olim, Kurchatov yadro texnologiyalari majmuasi rahbarining tokamak fizikasi boʻyicha oʻrinbosari, fizika-matematika fanlari doktori, professor. SSSR Davlat mukofoti laureati (1981).

Hayoti

1936-yil 18-noyabrda Toshkent shahrida olim-filolog, SSSR Pedagogika fanlari akademiyasi muxbir aʼzosi Otaqoʻzi Azizov (1910-2005) oilasida tugʻilgan. Oʻrta Osiyo davlat universitetining fizika-matematika fakultetini tugatgan (1959).

U OʻzSSR Fanlar Akademiyasi Yadro fizikasi institutiga ishga yuborilgan, ilmiy mavzu boʻylama magnit maydonidagi kuchli razryadlarni oʻrganish edi.

1961-yilda Atom energiyasi institutining plazma fizikasi boʻlimi aspiranturasiga oʻqishga kirdi. 1967-yilda nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilib, I. V. Kurchatov nomidagi Atom energiyasi institutida ishlagan.

1975-yildan boshlab „Almaz“ markaziy konstruktorlik byurosida: boʻlim boshligʻi, keyin yirik lazer majmualarini yaratish boʻyicha bosh dizayner oʻrinbosari boʻldi.

1977-yilda u Atom energiyasi institutining Troitsk filialida ishladi va u yerda impuls energiyasi boʻlimini yaratdi.

2009-yilda u „Kurchatov instituti“ Milliy tadqiqot markazining Tokamak fizikasi instituti direktori etib tayinlandi, T-15 tokamakni yaratish boʻyicha ishlarga rahbarlik qildi. Rossiyada birinchi boʻlib divertor va qoʻshimcha isitish tizimida buni qoʻlladi. Kurchatov yadro texnologiyalari majmuasi boshligʻining Tokamak fizikasi boʻyicha oʻrinbosari boʻlgan.

Uning rahbarligida TP-8000 doimiy amortizator generatori va koʻp kanalli lazer komplekslarini sinovdan oʻtkazish uchun kuchli kommutatsiya tizimiga ega 30 MJ seksiyali induktiv xotira qurilmasi hamda eksperimental tokamak majmuasi asosida energiya tizimi bilan „Track“ majmuasi yaratildi.

U fizika-matematika fanlari doktori (1980), professor (1987). SSSR Davlat mukofoti laureati (1981 – yuqori oqimli nurlanish fizikasi boʻyicha bir qator ishlar uchun) boʻlgan. Shuningdek, fan va texnika sohasidagi Rossiya hukumati mukofoti (2009 – „Ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari kompleksi“ ishi uchun) sovrindori.

2015-yil 17-dekabrda ogʻir va uzoq davom etgan xastalikdan soʻng vafot etdi.