Eshref Frashëri

Eshref Bey Frashëri
Tavalludi	15-oktyabr 1874-yil; Korçë, Usmonlilar imperiyasi
Vafoti	17-oktyabr 1938-yil (64 yoshida)
Fuqaroligi	Albaniya
Kasbi	Injiner, siyosatchi
Imzosi

Eshref Effendy Frasheri (1874-yil 15-oktyabr – 1938-yil 17-oktyabr), shuningdek, Eshtref Bey Frasheri nomi bilan tanilgan, alban siyosatchisi^[3]. U 1921-yildan 1923-yilgacha Albaniya Milliy Kengashining hamraisi, 1932—1938-yillarda esa rais oʻrinbosari boʻlib ishlagan.

Hayoti

Eshref Afandi Albaniya janubidagi Korche shahrida tugʻilgan^[4]. U Istanbulda qurilish muhandisligi boʻyicha oʻqigan va 1914-yilda u yerda Albaniya vatanparvarlik klubi va Frasheri Kosovo milliy mudofaa qoʻmitasi aʼzosi etib tayinlangan^[5]. Kosovo qoʻmitasi 1920-yildagi Lushnje kongressiga oʻz delegatlarini yuborgan. Frashëri Xysni Kurri va Xhemal Prishtina bilan birgalikda Kosovo prefekturasi (Has – Tropojë – Luma) va Irredentist Kosovo vakili etib saylangan^[6]. Frasheri 1920-yil yanvar oyining boshida oʻtkazilgan milliy kongress chaqiruvining tashabbuskorlaridan biri boʻlgan. U Kongress davomida direktorlardan biri sifatida ham ishlagan va Aqif Posho Elbasaniy va Ahmet Zogu bilan birga hukmronlik qilgan siyosiy arboblardan biri edi^[7]. Frasheri hukumatning Bosh vazir oʻrinbosari^[3] va jamoat ishlari vaziri^[8] etib saylangan.

1920-yil may oyida u Tirana hukumati tomonidan Korche shahriga missiya bilan yuborilgan va u yerdagi fransuz armiyasi shaharni chegara yaqinida joylashgan yunon qoʻshinlariga emas, balki Albaniya hukumatiga topshirishiga ishonch hosil qilishini aytgan. Frasheri shaharda katta yigʻilish uyushtirgan, Korche Avtonom Albaniya Respublikasini Albaniyaning qolgan qismi bilan birlashishini eʼlon qilgan va yunonlar shaharni egallashga harakat qilsalar, militsiya boʻlinmasini tayyorlash uchun shahar atrofidagi koʻngillilarni toʻplay boshlagan^[9]. Keyinchalik tuzilgan Kapshtitsa protokoli Korcheni Albaniya tasarrufida qolishini belgilab bergan.

1921—1934-yillarda Frasheri Ahmet Zoguning „Xalq partiyasi“ (albancha: Partia e Popullit) aʼzosi boʻlgan^[10]^[11]. Frasheri 1925—1928-yillarda Albaniya Senati aʼzosi etib saylangan. 1925-yil 2-martda u senator va senat boshligʻi lavozimini gallagan, shu tariqa respublika vitse-prezidenti boʻlgan. Oʻsha yilning 5-aprelida u Zogni agʻdarganligi uchun Korchedagi fitna markaziga tushib qoladi. Yana bir fitna 1925-yil 23-sentyabrda amalga oshiriladi, bu safargi fitna Zogning qaynisi Ceno Beg Kryeziu tomonidan uyushtirilgan. Shundan soʻng Frasheri oʻz lavozimidan isteʼfoga chiqishga majbur boʻladi, ammo siyosiy muxolifatni bostirish uchun uni Korfuga yuborgan Zog bilan yaxshi munosabatda boʻlishda davom etadi. 1938-yilda u Italiya-Albaniya elektr kompaniyasi SITA boshqaruv kengashi aʼzosi etib saylangan, ammo koʻp oʻtmay mashhur siyosatchi vafot etgan^[11].

Manbalar

↑ William E. Griffith (1963), Albania and the Sino-Soviet Rift, M.I.T. Press, 8-bet, OCLC 246100
↑ Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë (Akademia e Shkencave e RPSH); Universiteti Shtetëror i Tiranës. Studime filologjike. Tirana: Akademia e Shkencave e RPSSH, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, 1981 — 153-bet. OCLC 2268583.
↑ ^3,0 ^3,1 Aubrey Herbert. Albania's Greatest Friend: Aubrey Herbert and the Making of Modern Albania: Diaries and Papers 1904-1923 Bejtullah Destani: . I. B. Tauris, 2011 — 352-bet. ISBN 978-1848854444. Aubrey Herbert (2011).
↑ Owen Pearson. Albania in the Twentieth Century: A History. I.B.Tauris, 2004 — 162-bet. ISBN 978-1-84511-013-0.
↑ Muin Çami (1973), La Lutte anti-imperialiste de liberation nationale du peuple albanais, 1918-1920, Académie des Sciences de la RP d'Albanie, Institut d'Histoire, 34-bet, OCLC 4366925
↑ Sejfi Vllamasi (2000), „VI“, in Marenglen Verli (muh.), Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike, Shtëpia Botuese "Neraida", ISBN 9992771313, 2014-02-02da asl nusxadan arxivlandi, „Pra, Komiteti nga ana e tij delegon Eshtref Frashërin për ta përfaqësuar në Kongres dhe, nga ana tjetër, për ta përfaqësuar prefekturën e Kosovës dhe Kosovën irredente, zgjodhi dy delegatë të tjerë, Hysni Currin dhe Xhemal bej Prishtinën, dy tipa me karakter të ndryshëm.“
↑ Owen Pearson (2006), Albania in the Twentieth Century, A History, I: Albania and King Zog, 1908–39-jild, I. B. Tauris, 137-bet, ISBN 978-1845110130
↑ Owen Pearson (2006), Albania in the Twentieth Century, A History, I: Albania and King Zog, 1908–39-jild, I. B. Tauris, 139-bet, ISBN 978-1845110130
↑ Sejfi Vllamasi (1995), „VI“, in Marenglen Verli (muh.), Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942), Shtëpia Botuese "Marin Barleti", OCLC 37228559, 2014-02-02da asl nusxadan arxivlandi, „Në Korçë u formua një komitet që të organizonte mbrojtjen e vendit dhe nga çdo anë po mblidheshin vullnetarë. Ndërkohë, ikja e francezëve vazhdonte përditë, por e ngadalëshme. Qeveria e Tiranës, e dalë nga Kongresi i Lushnjës, kishte dërguar në Korçë si përfaqësues të saj Eshref Frashërin. U organizua një miting i madh, në të cilin mori pjesë gjithë populli i qytetit dhe i fshatrave. U mbajtën fjalime të zjarrta nga ballkoni i Bashkisë. Përfaqësuesi i Qeverisë së Tiranës shpalli solemnisht bashkimin e Korçës me Tiranën. Populli, i cili pjesërisht ishte i armatosur, u betua se do të mbronte Korçën nga invadimi grek.“
↑ Vincent E. McHale; Sharon Skowronski (1983), Political Parties of Europe: Albania-Norway, Greenwood historical encyclopedia of the world's political parties, Greenwood Press, 16-bet, ISBN 9780313214059
↑ ^11,0 ^11,1 Robert Elsie (2012), A Biographical Dictionary of Albanian History (2nd-nashr), 149-bet, ISBN 978-1780764313

[1] William E. Griffith (1963), Albania and the Sino-Soviet Rift, M.I.T. Press, 8-bet, OCLC 246100

[2] Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë (Akademia e Shkencave e RPSH); Universiteti Shtetëror i Tiranës. Studime filologjike. Tirana: Akademia e Shkencave e RPSSH, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, 1981 — 153-bet. OCLC 2268583.

[Herbert-3] 3,0 ^3,1 Aubrey Herbert. Albania's Greatest Friend: Aubrey Herbert and the Making of Modern Albania: Diaries and Papers 1904-1923 Bejtullah Destani: . I. B. Tauris, 2011 — 352-bet. ISBN 978-1848854444. Aubrey Herbert (2011).

[Pearson2004-4] Owen Pearson. Albania in the Twentieth Century: A History. I.B.Tauris, 2004 — 162-bet. ISBN 978-1-84511-013-0.

[5] Muin Çami (1973), La Lutte anti-imperialiste de liberation nationale du peuple albanais, 1918-1920, Académie des Sciences de la RP d'Albanie, Institut d'Histoire, 34-bet, OCLC 4366925

[6] Sejfi Vllamasi (2000), „VI“, in Marenglen Verli (muh.), Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike, Shtëpia Botuese "Neraida", ISBN 9992771313, 2014-02-02da asl nusxadan arxivlandi, „Pra, Komiteti nga ana e tij delegon Eshtref Frashërin për ta përfaqësuar në Kongres dhe, nga ana tjetër, për ta përfaqësuar prefekturën e Kosovës dhe Kosovën irredente, zgjodhi dy delegatë të tjerë, Hysni Currin dhe Xhemal bej Prishtinën, dy tipa me karakter të ndryshëm.“

[7] Owen Pearson (2006), Albania in the Twentieth Century, A History, I: Albania and King Zog, 1908–39-jild, I. B. Tauris, 137-bet, ISBN 978-1845110130

[8] Owen Pearson (2006), Albania in the Twentieth Century, A History, I: Albania and King Zog, 1908–39-jild, I. B. Tauris, 139-bet, ISBN 978-1845110130

[9] Sejfi Vllamasi (1995), „VI“, in Marenglen Verli (muh.), Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942), Shtëpia Botuese "Marin Barleti", OCLC 37228559, 2014-02-02da asl nusxadan arxivlandi, „Në Korçë u formua një komitet që të organizonte mbrojtjen e vendit dhe nga çdo anë po mblidheshin vullnetarë. Ndërkohë, ikja e francezëve vazhdonte përditë, por e ngadalëshme. Qeveria e Tiranës, e dalë nga Kongresi i Lushnjës, kishte dërguar në Korçë si përfaqësues të saj Eshref Frashërin. U organizua një miting i madh, në të cilin mori pjesë gjithë populli i qytetit dhe i fshatrave. U mbajtën fjalime të zjarrta nga ballkoni i Bashkisë. Përfaqësuesi i Qeverisë së Tiranës shpalli solemnisht bashkimin e Korçës me Tiranën. Populli, i cili pjesërisht ishte i armatosur, u betua se do të mbronte Korçën nga invadimi grek.“

[10] Vincent E. McHale; Sharon Skowronski (1983), Political Parties of Europe: Albania-Norway, Greenwood historical encyclopedia of the world's political parties, Greenwood Press, 16-bet, ISBN 9780313214059

[Elsie-11] 11,0 ^11,1 Robert Elsie (2012), A Biographical Dictionary of Albanian History (2nd-nashr), 149-bet, ISBN 978-1780764313

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]