Esperantologiya

Esperanto yoki esperantologiya tadqiqotlari – bu maxsus esperanto tili haqidagi bilim boʻlib, uning fanlari soʻz qurilishi, soʻz yigʻilishi, soʻzlarning joriy etilishi hisoblanadi^[1]. Esperantologiya soʻz qurilishi prinsiplari, shartlilik va yetarlilik prinsiplarining namunasidir, bu esa soʻzning qisqachaligi va aniqligi oʻrtasida muvozanatni belgilaydi. Soʻz ildizlariga nisbatan esperantologiya quyidagi prinsiplarni belgilaydi:

Xalqarolik tamoyili
Boshqa til elementlari bilan taqqoslash prinsipi
Soʻzning iqtisodiy boʻlishi
Eufoniya tamoyili

Koʻrinib turganidek, bu prinsiplarning barchasi har doim ham oʻz-oʻzlariga mos kelmaydi; masalan, xalqaro internacionala soʻzini talab qiladi, analogiya va lugʻat esa internacia soʻzini muvofiq boʻladi. Tilda ikkinchi va uchinchi qoida birinchiga qaraganda kuchliroq.

Bundan tashqari, yuqorida aytib oʻtilgan prinsiplarning mutloq haqiqiyligi ushbu tildan foydalanishning oldini oladi, bu esa notoʻgʻri shakllarni qabul qilishi va yetarlicha aniq boʻlmagan shakllarni aniqlashtirishi mumkin.

Manba

↑ Blanke, Detlev (2015). "How Not to Reinvent the Wheel: ... The Essential Scholarly Literature in Interlinguistics and Esperantology". Interdisciplinary Description of Complex Systems 13 (2): 200–215. doi:10.7906/indecs.13.2.2. ISSN 1334-4676. https://doi.org/10.7906/indecs.13.2.2.

[1] Blanke, Detlev (2015). "How Not to Reinvent the Wheel: ... The Essential Scholarly Literature in Interlinguistics and Esperantology". Interdisciplinary Description of Complex Systems 13 (2): 200–215. doi:10.7906/indecs.13.2.2. ISSN 1334-4676. https://doi.org/10.7906/indecs.13.2.2.

[1]