EyeWire
EyeWire — bu inson koʻzining toʻr pardasini oʻrganish boʻyicha koʻngillilar ishlab chiqqan loyiha. Loyiha Massachusets texnologiya instituti va Maks Plank nomidagi tibbiy tadqiqotlar instituti hamkorligida yaratilgan[1].
Loyihaning maqsadi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Loyiha maqsadi koʻz toʻr pardasidagi neyronlar oʻrtasidagi bogʻlanishlar (konnektom) xaritasini yaratish, shuningdek, neyronlarning alohida kichik turlarini aniqlashdir[2][3].
Hozirgi bosqichda asosiy eʼtibor ikki oʻlchamli qirqimlar asosida neyronlarning uch oʻlchamli tuzilishini rekonstruksiya qilishga qaratilgan. Keyingi bosqichda neyronlar orasidagi aloqalarni (sinapslarni) tahlil qilish rejalashtirilgan[4].
Ushbu maʼlumot insonning koʻrish qobiliyati neyron darajasida qanday ishlashini tushunishga yordam beradi. Shuningdek, u neyrobiologiyaning „neyron tarmoqlarning strukturasi ularning faoliyati bilan qanday bogʻliq?“ degan asosiy savoliga javob berishga yordam beradi[5].
Usullari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tayyorgarlik bosqichida ikki fotonli lazer mikroskop yordamida neyronlarning faolligi qayd etildi va toʻr pardasining qirqimlari (qatlamli ikki oʻlchamli tasvirlar) olindi. Keyin qirqimlar sunʼiy intellekt usullari yordamida tahlil qilindi[6].
Keyingi bosqichda neyronlarning 3D tuzilishini tiklashga yordam berish uchun koʻngillilar jalb qilinadi. Xohlagan kishi loyihaga aʼzo boʻlishi mumkin.
Tiklash jarayoni kompyuter oʻyini shaklida tashkil etilgan.
Loyiha ishtirokchisiga uch oʻlchamli tasvir va ketma-ket qirqimlar seriyasi koʻrinishida toʻr pardaning tasodifiy tanlangan segmenti koʻrsatiladi. Ishtirokchi neyron segmentini rekonstruksiya qiladi, shu bilan birga u real vaqtda 3D rekonstruksiya qanday oʻzgarishini koʻra oladi.
Turli ishtirokchilarning rekonstruksiyalari bir-biri bilan taqqoslanadi, shu asosda neyronning eng aniq uch oʻlchamli modeli tiklanadi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „EyeWire — Help Map the Retinal Connectome“. 2013-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
- ↑ „WiredDifferently — Uniting Us to Explore the Jungle of the Mind“. 2012-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-dekabr.
- ↑ Seung, Sebastian (2012). Connectome: How the Brainʼs Wiring Makes Us Who We Are. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-547-50818-4.
- ↑ „アーカイブされたコピー“ (deadlink). 2012-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-mart.
- ↑ „アーカイブされたコピー“ (deadlink). 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-mart.
- ↑ „アーカイブされたコピー“ (deadlink). 2012-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-mart.