Falkenstein qal’asi (Niederfalkenstein)
| Falkenstein (Niederfalkenstein) qalʼasi | |
|---|---|
 Niderfalkenshteyn qalʼasi va Falkenshteyn ko'prigi | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Maqomi | Tugallangan |
| Joylashuvi | Obervellach, Karintiya |
| Shahar | Karintiya |
| Mamlakat |
 Avstriya |
| Egasi | Falkenshteyn lordlari |
| Falkenstein qal’asi (Niederfalkenstein) | |
Niederfalkenstein qal’asi- Avstriyaning Karintiya shahridagi Obervellach yaqinidagi oʻrta asr qal’asi. Bu yirik Falkenshteyn istehkom majmuasining bir qismidir; Oberfalkenshteynning asosiy qal’asi bugungi kunda xaroba boʻlsa, asosiy bino qismi saqlanib qolgan.
Manzil
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bino Obervellachdan sharqdagi Möll vodiysiga qaragan Xohe Tauern togʻ tizmasining janubi-gʻarbiy yon bagʻirlarida toshli tuynukda qurilgan. Niderfalkenshteyn dengiz sathidan 843 metr yuqorida joylashgan[1].
Qal’a yonidagi vodiydan 1909-yilda ochilgan Tauern temir yoʻl liniyasi dastlab 67 metr yuqorilikda uzun tunneldan oʻtgan. 1971-yildan 1973-yilgacha amalga oshirilgan ikki izli kengaytirish jarayonida temir yoʻl tunneli keng ark koʻprigi bilan almashtirildi, hozirgi Falkenshteyn koʻprigi Ober va Niderfalkenshteyn oʻrtasidan oʻtadi, uzunligi 396 metr boʻlib, Avstriyadagi eng uzun koʻpriklardan biri.
Oberfalkenshteyn xarobalari Bergfrid qoʻrgʻonini oʻz ichiga oladi, uning atrofidagi xandaklar va Romanesk saroylarining poydevori saqlangan. Muqaddas suvda choʻqintiruvchi Johnga bagʻishlangan ibodatxona birinchi marta 1246-yilda tilga olingan. 1772-yilda esa barokko uslubida sezilarli darajada kengaytirilgan va hozirgacha foydalanilmoqda.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qal’a birinchi marta 1164-yilgi hujjatda Valchensteyn qal’asi sifatida tilga olingan. Bu nom proto-german lahjasida valhazdan (chet ellik, notanish; romantizm / kelt tilida soʻzlashuvchi) aholi punkti maʼnosida olingan boʻlishi mumkin. Bu esa Rimning sobiq Teurnia shahrining vorislariga tegishli boʻlib, ular olis vodiyga koʻchib kelgan. Migratsiya davrida Sharqiy Alp togʻlarining 600 ga yaqin slavyan aholisi kelib oʻrnashgan.
Falkenshteynlar sulolasi taxminan 1300-yilda yoʻq boʻlib ketdi, koʻp oʻtmay Goriziya graflari tomonidan bir nechta mahalliy zodagonlarga qoʻshilgan ikkita qal’a, „Yuqori“ va „Quyi“ Falkenshteyn tilga olingan. 1394-yil 24-iyunda graf Genrix VI yuqori qal’ani Avstriyaning Gabsburg gersogi Albert III ga garovga berdi. Nihoyat, u Albertning jiyani imperator Frederik III tomonidan 1460-yilda (Goriziya grafi Ioann II ni Selje graflari merosi uchun mojaroda magʻlub etganidan keyin) egallab olingan. Pastki qal’ani 1462-yilda sotgan karintiyalik ritsar Andreas fon Graben vaqtincha ushlab turdi.
1504-yilda Frederikning oʻgʻli va vorisi imperator Maksimilian I yana qal’ani Zalsburg arxiyepiskopi Matteus Lang fon Velenburgning qaynisi, Apolloniyaning turmush oʻrtogʻi graf Julian Lodronga ijaraga berdi. U 1510-yilda Lodron vafotidan keyin qal’a Apolloniyaning ikkinchi eri Kristof Frankopan tomonidan sotib olingan.
Keyinchalik, qal’ani bir necha zodagonlar egallab olishdi, ular orasida Gabriel fon Salamanka-Ortenburg va Khevenhüller sulolasining avlodlari ham bor edi, binolar bugungi kungacha ancha eskirgan. 1825-yilda avstriyalik alpinist Jozef Kiselak bu yerga tashrif buyurganida, qal’ani asosan vayrona holatda koʻrgan.
1905-yilda qayta tiklangan Unterfalkenshteyn saroyi 1969-yilda oʻgʻirlikdan soʻng yonib ketgan va qayta tiklanishi kerak edi[2]. Bugungi kunga qadar qal’a xususiy mulkdir, ammo yozda qal’aga tashrif buyurib, tomosha qilish mumkin.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „%29 Niederfalkenstein Altitude and Position“. 2022-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-avgust.
- ↑ https://www.meinbezirk.at/spittal/c-lokales/ein-blick-hinter-die-pforte_a2855306#gallery=null