Ferdinand VII
Ferdinand VII 1808 yil mart - may oylarida va 1813 yildan boshlab Ispaniya qiroli Burbonning Karl IV ning o'g'li bo'lgan.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ferdinand 1784 yil 14 oktyabrda Ispaniya poytaxti Madriddda ispan qiroli Karl IV oilasida dunyoga keldi.
U tez-tez otasi bilan tez tez nizolashib turadi va Napoleon I ga qarshi bo'lgan milliy partiyaning rahbari sifatida obro'ni qo'lga kiritadi uning itoatkor vositasi Charlz edi (aslida Ferdinand Napoleon bilan o'z muzokaralarini o'tkazadi , bu Escorial fitnaga olib keldi). Napoleon Ispaniyaga bostirib kirgach, 1808 yilda shahzodani qo'llab-quvvatlagan xalq qo'zg'oloni va otasi taxtdan voz kechganidan keyin u qirollik taxtiga o'tiradi Ko'p o'tmay, o'g'il va ota Napoleon tomonidan Bayonnada hibsga olindi, bosim ostida ular taxtga bo'lgan huquqlaridan voz kechdilar, shundan so'ng Bonapart katta akasi Jozefni ispan taxtiga o'tkazdi. .
1813 yilda fransuzlar Ispaniyadan quvib chiqarildi va 1814 yil may oyida Ferdinand yana qirol boladi
Ferdinand VII siyosati qat'iy antiliberal va aksilinqilobiy edi, turli xil ozodlik harakatlariga qarshi terror uning faoliyatiga ancha katta tasirini ko'rsatadi. Dastlab milliy kurash ramzi bo‘lgan qirolning shaxsi nihoyatda mashhur bo‘lib qoldi.
1820-1823 yillarda Ispaniyada fuqarolar urushi boshlandi , bu davrda Riego boshchiligidagi harbiylar qiroldan 1812 yilgi konstitutsiyaga rioya qilishni amalga oshirishni aytdilar Qo'zg'olon Muqaddas Alyans qarori bilan fransuz armiyasi yordamida bostirildi va Riego, ilgari qirol tomonidan e'lon qilingan umumiy amnistiyaga qaramay, Uni osib yuborishgan
Ferdinand davrida Ispaniya Lotin Amerikasidagi mulklarini qo'ldan boy berib qo'yishdi 1810-1820 yillarda Simon Bolivar, Xose de San Martin va boshqalar boshchiligidagi inqiloblar paytida Amerika vitse-qirolliklari mustaqil respublikalarga aylandi.
To'rt marta turmushga chiqqan qirolning Mariya Kristina bilan oxirgi nikohidan faqat bitta farzandga ega bo'ldilar. ; Salic qonunini bekor qildi. U general Aumadani regentlik kengashi a'zosi etib tayinladi, u ilgari Ferdinandni taxtga qaytarish uchun ko'p kuch sarflagan (keyinchalik sulolaga sodiqligi uchun Izabella generalga gersog unvonini beradi). 1833 yilda Ferdinandning o'limi chaqaloq Izabella II tarafdorlari va Ferdinandning ukasi Don Karlos tarafdorlari, ya'ni Karlistlar o'rtasida fuqarolar urushiga olib keldi.