Flamand regioni
|
| |||
| Region | |||
|---|---|---|---|
| Madhiya: |
De Vlaamse Leeuw ("Flamand sheri") | ||
| Tarkibida | 5 provinsiya | ||
| Maʼmuriy markazi | Bryussel | ||
| Jan Jambon | Vazir-prezident | ||
| Rasmiy tili | Golland tili | ||
| Aholi (2018) | 6 552 967[1] (1-oʻrin) | ||
| Zichligi | 469,82 kishi./km² (2- oʻrin) | ||
| Maydoni | 13 522[2] km² | ||
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 | ||
| Kod ISO 3166-2 | BE-VLG | ||
| Rasmiy sayti | http://www.flandre.be/ | ||
| Xaritada | |||
| 51°00′0″N 4°30′0″E / 51.00000°N 4.50000°E | |||
Flandriya (niderlandcha: Vlaanderen; fransuzcha: Flandre) yoki Belgiyaning Flamand regioni (niderlandcha: Vlaams gewest van België) — Belgiyaning besh shimoliy provinsiyasi boʻlib, u yerda koʻpchilik golland tilida gaplashadi. Bu federal subyekt (Vallon regioni va Bryussel Poytaxt Regioni bilan bir qatorda). Umumiy maydoni 13522 km² (Belgiya hududining 44,29 %). Flamand regionining yagona rasmiy tili golland tilidir, 11 munisipalitetda fransuz tilida soʻzlashuvchi ozchilik uchun til imtiyozlarini keskin cheklangan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tarixiy adabiyotda „Flandriya“ soʻzi hozirda tugatilgan garflikni ham anglatadi. Shuni taʼkidlash kerakki, Flandriya grafligi va zamonaviy Flandriya chegaralari koʻp jihatdan mos kelmaydi. Shunday qilib, okrugga hozir Fransiya va Niderlandiya hududi boʻlgan yerlar kiritilgan (hozirda bu hududlar mos ravishda Fransuz va Zelandiya Flandriyalari deb nomlanadi). Boshqa tomondan, u hozirgi Antverpen, Flamand Brabanti va Limburg viloyatlari hududini oʻz ichiga olmaga.
Maʼmuriy boʻlinish
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Flandriya beshta provinsiyaga boʻlingan:
| Xarita | Bayroq | Gerb | Provinsiyalar | Qisqartirish | Maʼmuriy markazi | Aholi, (01.01.2010) | Maydoni, km² |
Zichlik, kishi/km² |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_location.svg)
|
|
|
Antverpen | VAN | Antverpen | 1 845 362 | 2867 | 643,57 |
_location.svg)
|
.svg){kind=small}
|
.svg)
|
Limburg | VLI | Hasselt | 838 505 | 2422 | 346.20 |
_location.svg)
|
|
|
Sharqiy Flandriya | VOV | Gent | 1 432 326 | 2982 | 480.32 |
_location.svg)
|
|
|
Flamand Brabanti | VBR | Leuven | 1 076 924 | 2 106 | 511.36 |
_location.svg)
|
|
|
Gʻarbiy Flandriya | VWV | Bryugge | 1 159 366 | 3 144 | 368,76 |
| Jami | 6 352 483 | 13 521 | 469,82 |
Provinsiyalar oʻz navbatida kommunalarga boʻlingan.
Bryussel Poytaxt Mintaqasi Flamand Brabantida joylashgan anklav boʻlib, Flamand regionining bir qismi emas. Biroq, Bryussel Flandriyaning (tarixiy) poytaxti hisoblanadi. Shuningdek, Bryusselning golland tilida soʻzlashuvchi muassasalari (maktablar, madaniyat muassasalari) Flamand hukumatiga boʻysunadi.
Siyosat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qonun chiqaruvchi organ — Flamand parlamenti (niderlandcha: Vlaams Parlement) toʻgʻridan-toʻgʻri umumiy saylovlarda besh yil muddatga saylanadi (faqat Flandriyada doimiy yashovchi Belgiya fuqarolari ovoz berish huquqiga ega). Flamand parlamenti Flamand hukumatini tashkil qiladi. Flandriya hukumati va Belgiya federal hukumati oʻrtasidagi vakolatlarni taqsimlash jarayoni 1980-yilda Belgiyani federallashtirish dasturi bilan bogʻliq holda boshlangan va koʻplab masalalar boʻyicha hali ham davom etmoqda, garchi vakolatlar taqsimotining asosiy tamoyillari Belgiya konstitutsiyasida koʻrsatilgan.
Ijro etuvchi organ — Flandriya vazir-prezidenti (vazir-prezident van Vlaanderen) va Flamand vazirlari (Vlaams vaziri)dan iborat Flandriya hukumati (Vlaamse Regering). Provinsiyalarning vakillik organlari — provinsiya kengashlari (Provincieraad), provinsiyalarning ijro etuvchi organlari — gubernator (Gouverneur) va deputatlardan (gedeputeerde) iborat deputatsiyalar (Deputatie), jamoalarning vakillik organlari — jamoalarning ijro etuvchi organlari — burgomister (burgemeester) va scabinlar (Schepen)dan iborat burgomister va scabinlar jamoasi (College van burgemeester en schepenen), shahar okruglari vakillik organlari — okrug kengashlari (Districtsraad), shahar tumanlarining ijro etuvchi organlari — okrug jamoalari (Districtscollege), rais (voorzitter), yordamchi raislar (ondervoorzitter) va okrug scabinlari (tumanlar)dan iborat.
Flandriya hududida Antverpen apellyatsiya sudi (Hof van beroep), Flandriya apellyatsiya sudi, Bryussel apellyatsiya sudi (Hof van beroep), birinchi instansiya sudlari (Rechtbank van eerste aanleg), tinchlik sudyalar mavjud (Vrederechter).
Aholi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Flandriya aholisi 6 352 483 kishini tashkil etadi (2010). Aholi zichligi — har kvadrat kilometrga 469,82 nafar kishi.
Flamand mintaqasining asosiy aholisi flamandlar boʻlib, kuchli gallo-rimliklarga kelib chiqishiga ega boʻlgan german xalqi va keyinchalik fransuz til va madaniy taʼsiriga ega. Flamandlarning ajdodlari franklar V-VIII asrlarda mintaqaga joylashib, kech Rim imperiyasining Rim aholisini janubga siqib chiqargan. 1960-yillarda Belgiya hukumatining qarori bilan jamoalar oʻrtasidagi Belgiya tili chegarasi nihoyat belgilandi. Flamand regionida koʻp sonli muhojirlar bor va fransuz tilida soʻzlashuvchi ozchilik doimiy ravishda oʻsib bormoqda. 1947-yildan keyin Flamand hukumati tomonidan aholini roʻyxatga olish taqiqlangan. Flamandlarning aksariyati anʼanaviy ravishda fransuz tilida yaxshi gaplashadi va ular ingliz tilida ham gaplasha oladilar.
Madaniyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Flandriyada Rubens, Jeykob Jordans, Adam van Noort, F. Snayders, Yan Brueghel, Van Deyk va boshqa rassomlar tugʻilgan va hayot kechirgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „On 1 January 2020, Belgium had 11,492,641 inhabitants“. Statistics Belgium (2020-yil 26-may).
- ↑ „Occupation du sol sur base du Registre cadastral, Belgique. Revenus en euro. Superficies en hectare. Superficie totale en pour mille“ [Land use based on the cadastral register, Belgium. Income in euros. Areas in hectare. Total area in per thousand] (fr). Statistics Belgium (2020-yil 11-aprel).