Flugelhorn

Flugelhorn

Flugelhorn (nemischa: Flügelhorn , Flügel — „qanot“ va Horn — „shox“, inglizcha: flugelhorn) — mis puflama cholgʻu asbobi, saksgorn (yoki byugelhorn) oilasining eng ovozi baland vakili (pikkolo va pikkolino flugelhornlar bilan birga), lekin klassik altohorn, tenorhorn va bariton evfoniumidan va ayniqsa, bas va kontrabas saksgornning past turlaridan farqli oʻlaroq, tuba oval va tubasimon shaklida emas, balki kornet va trubaga oʻxshash shaklga ega. Tashqi tomondan u truba yoki kornet-a-pistonga juda oʻxshaydi, lekin ulardan kengroq menzurasi va trubkaning mushtuk qismidan boshlanuvchi stvolning konussimon kanali bilan farq qiladi. 3 yoki 4 klapanga ega. U baʼzan jaz ansambllarida, kamroq simfonik orkestrda, koʻpincha esa puflama orkestrda qoʻllanadi (ayrim hollarda unda Chaykovskiyning „Neapolitan qoʻshigʻini“ ijro etishadi, bu kornet uchun biroz qiyin; flugelhorn yumshoqroq va sokinroq boʻlib, bu yerda tabiiyroq ovoz chiqaradi). Flugelhornlarni koʻpincha trubachilar chalib, unga kerakli parchalarni ijro etishadi. Qatori — in B, kamroq in C. Puflama orkestrlarda — bu yuqori ovoz boʻlib, u ikki partiya tomonidan ijro etiladi (tarkibga qarab 2-4 ijrochi). Puflama orkestrda baʼzan Mi bemol va Si bemol qatorlarida eng yuqori registrda (uchinchi oktava) chalish uchun kichik flugelhornlar qoʻllanadi.

Tarixi va etimologiyasi

Tarixda jang maydonida armiya qanotlariga signal berish uchun ishlatilgan. Taxminan 1825-yilda Avstriyada armiyada jangovar signallarni berish uchun takomillashtirilgan signal (pochta) surnayi sifatida paydo boʻldi. Qurilmaning nomi Bugelhornning buzilgan shakli boʻlishi mumkin.

Adabiyotlar

• Рогаль-Левицкий Д.Р. „Семейство рожков (или флюгельхорнов)“, . Современный оркестр. Том 2 из 4. М.: МузГИз, 1953 — 298—311-bet. 
• „Флюгельгорн“, Музыкальная энциклопедия. М.: Советская энциклопедия, 1981 — 855—856-bet.