Foydalanuvchi:Asadbek Bekmirzayev1/Prunskienė, Casimir Danutė

Kazimierz Danute Prunskiene
	; Prunskiene (2011-yil)
Qishloq xoʻjaligi vaziri
	Mansab davri; 14-dekabr 2004-yil – 9-dekabr 2008-yil
Oʻtmishdoshi	Jeronimas Kraujelis
Vorisi	Kazimieras Starkevičius
Seym azosi
	Mansab davri; 26-noyabir 1996-yil – 17-noyabir 2008-yil
Oʻtmishdoshi	Everistas Raišuotis
Vorisi	Valentinas Stundys
Litva Bosh vaziri
	Mansab davri; 17-mart 1990-yil – 10-yanvar 1991-yil
Vorisi	Albertas Šimėnas
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	26-fevral 1943-yil (81 yosh); Vasiuliškė, Ostland
Siyosiy partiyasi	Kommunistik partiya (1980-1990); Yangi demokratiya — ayollar partiyasi (1995-2001) ; Ommaviy dehqonlar ittifoqi (2001-2009); Xalq partiyasi (2009-hozirgi)
Boshqa siyosiy; birlashmalari	Sąjūdis (1988-1990)
Alma mater	Vilnyus universiteti
Imzosi

Kazimierz Danute Prunskienė (litovcha: Kazimira Danutė Prunskienė ; 1943-yil 26-fevral. Vasulishkes, , Vilna Land, Litva umumiy okrugi, Reyxskommissariat Ostland) — Litva mustaqilligini tiklash toʻgʻrisidagi akt eʼlon qilinganidan keyin Litva Respublikasining birinchi Bosh vaziri etib tayinlandi (1990-yil 17-mart — 1991-yil 10-yanvar).

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kazimira Prunskiene Shvenčionskiy tumanidagi Vasyuliskes qishlogʻida tugʻilgan. 1949-1956-yillarda Kaltanen yetti yillik maktabida tahsil olgan, 1956-1960-yillarda Vilnyusdagi oʻrta maktabda soʻngra 1960-1965-yillarda Vilnyus universitetining sanoat iqtisodiyoti fakultetida tahsil olgan.

Xuddi shu fakultetda (1970-1971-yil) aspiranturani tamomlagandan soʻng, Kazimira Prunskiene Latviya SSR Fanlar akademiyasi Iqtisodiyot institutida siyosiy iqtisodchi boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi, u yerda yani Boltiqbo'yida ushbu fan boʻyicha yagona ilmiy kengash mavjud edi. Kazimira Prunskiene iqtisod fanlari nomzodi ilmiy darajasini oldi (1971-yil). Uning ilmiy rahbari Algirdas Brazauskas boʻlgan^[1].

1965-1986 -yillarda Vilnyus universitetining sanoat iqtisodiyoti fakultetida oʻqituvchi, katta oʻqituvchi, 1978-yildan esa dotsent lavozimlarida ishlagan. 1986-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi.

Sovet martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

1981-1986-yillarda Vengriya universitetlariga, 1982-1983, 1986, 1988-yillarda Germaniya universitetlariga ilmiy safarlar uyishtirdi. 1986-1988-yillarda Qishloq xoʻjaligi iqtisodiyoti instituti direktorining fan boʻyicha oʻrinbosari, 1988-1989-yillarda Menejer va xalq xoʻjaligi mutaxassislari malakasini oshirish instituti rektori. 1988-yilda u Litva SSR iqtisodiy mustaqilligi kontseptsiyasining asosiy ishlab chiquvchilaridan biri va Sajudis — Litva qayta qurish harakatining asoschilaridan biriga aylandi va uning tashabbuskor guruhi va Seym kengashi azosi edi.1989-1990-yillarda Litva SSR Vazirlar Kengashi raisining oʻrinbosari lavozimida faoliyat koʻrsatgan. Shaulyay saylov okrugidan SSSR xalq deputati etib saylangan (1989), SSSR Oliy Kengashi va SSSR xalq deputatlari qurultoyi ishida qatnashgan (1989-1990).

Litva Respublikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isteʼfoga chiqqanidan soʻng, oliy Kengash raisi Vytautas Landsbergis boshchiligidagi Litva oʻngchilar kursiga faol qarshilik koʻrsatdi. Natijada KGB bilan aloqalarda ayblangan. Keyinchalik bu maʼlumotni sud orqali bir necha bor rad etdi^[2].

Kazimira Prunskiene 15 yildan koʻproq vaqt davomida boshqargan Boltiqboʻyi ayollar basketbol ligasining asoschilaridan biri va 2013-yil fevralidan buyon uning faxriy prezidenti boʻldi^[3].

Litva Ayollar partiyasining asoschilaridan biri (litovcha: Lietuvos moterų partija, 1995), 1995-yil 25-fevraldan 1998-yilgacha, partiya raisi, 1998-yildan isloh qilingan Yangi Demokratiya Ayollar partiyasi raisi (litovcha: Naujosios demokratijos / Moterų partija), 2000-yildan beri yangilangan Yangi Demokratiya partiyasi nomi ostida partiya raisi (litovcha: Naujosios demokratijos partija). Litva Ayollar partiyasidan Seym aʼzosi (1996-2000), 2000 - yildan Yangi Demokratiya partiyasidan saylangan.

2001-yilda u Dehqon partiyalari va yangi demokratiya ittifoqining raisi boʻldi (litovcha: Valstiečių ir Naujosios demokratijos partijų sąjunga).

2004-yil Litva Respublikasi Prezidenti saylovida qatnashgan. 2004-yil 27-iyunda boʻlib oʻtgan navbatdan tashqari prezidentlik saylovlarida u saylovning ikkinchi bosqichida Valdas Adamkusga biroz yutqazib qoʻydi. Kazimira Prunskiene 47,8% ovoz bilan muvaffaqqiyatsizlikga uchradi.

2004-yilgi Seym saylovlaridan soʻng, Sotsial-demokratik partiya, Yangi Ittifoq, Mehnat partiyasi va Dehqon partiyalari ittifoqi va Yangi Demokratiya koalitsiyasi tomonidan vazirlar portfelini taqsimlash bilan u 2004-yil noyabr oyida qishloq xoʻjaligi vaziri etib saylandi.

2009-yilgi prezidentlik saylovlarida u beshinchi oʻrinni egalladi^[4].

2009-yil 5-dekabrda Litva Xalq Ittifoqi partiyasining qurultoyida u partiya raisi etib saylandi^[5].

Kazimira Prunskiene Litva va Ukraina oʻrtasidagi iqtisodiy almashinuvni qoʻllab-quvvatlovchi „UkraLita“ jamoat tashkilotiga rahbarlik qiladi.

2012-yil 26fevralda u insultni boshdan kechirdi, ikkita operatsiyani oʻtkazdi (miya shishi tufayli olib tashlangan bosh suyagi suyaklari tiklandi) ^[6] va shundan soʻng u komaga tushib qoldi. Qon tomirlari miyaning chap yarim shariga zarar etkazdi va Prunskien falaj boʻldi. Ushbu jarayon Moskva Reabilitatsiya Nevrologiya ilmiy markazida boʻlib oʻtdi.

Moskvada reabilitatsiyadan soʻng, 2013-yil aprel oyi boshida u Litvaga qaytib keldi va oʻgʻlining Svyančenskiy tumanidagi Zvirblishkes qishlogʻida yashaydi (u chap qoʻlidan foydalana olmaydi va shuning uchun yaqinlarining doimiy yordamiga muhtoj)^[7]. Hozirda (2015) K. Prunskienning ahvoli barqaror.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kazimira Prunskiene turmush oʻrtogʻi bilanajrashgan. Uning ikki qiz va bir oʻgʻili bor.

Oʻgʻil Vaydotas Prunskus — Dehqon partiyalari ittifoqi va yangi demokratiya rahbari, Shvenchionskiy tumani oʻzini oʻzi boshqarish kengashi aʼzosi.
Ras Vaitkenening qizi.

Mukofotlari va unvonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Litva Buyuk Gertsogi Gediminas ordeni II darajali
Litva Mustaqillik medali
Litvaning transatlantik munosabatlarini rivojlantirishga qoʻshgan shaxsiy hissasi va Litva Respublikasining NATOga taklif qilinganligi munosabati bilan yodgorlik belgisi (2003) ^[8]
Litva mustaqilligi tiklanganining 20 yilligi munosabati bilan medali (2010) ^[9]
Germaniya Federativ Respublikasining „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (Germaniya)
2-darajali „Doʻstlik“ ordeni (2015-yil 14-yanvar, Qozogʻiston) ^[10]
Shvenchenskiy tumanining faxriy fuqarosi (Shvenchenskiy tumani oʻzini oʻzi boshqarish organining 2003-yil 3-iyundagi qarori).

Kitoblar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gintarinės ledi ispažintis. Vilnyus: Politika, 1991-yil.
Leben für Litauen. Frankfurt/Mayn, Berlin, Ullshteyn, 1992-yil
Užkulisiai. Vilnyus: Politika, 1992-yil.
Iššūkis drakonui. Kaunas: Evropa, 1992-yil.
Ishsivadavimo kaina. Vilnyus: Politika, 1993-yil.
Laisvėjimo ir permainų metai. Vilnyus: Viltis, 1995-yil.
Markt Baltikum: Geshäfts- und Investionsratgeber für die Praxis. Frayburg, Berlin: Rudolf Haufe Verlag, 1995-yil.
Apie dabartį ir ateitį. Vilnyus, 2002-yil.
Lietuvos moterys („Litva ayollari“ albomi, tuzuvchi va matn muallifi). Vilnyus: Lietuvos Europos institutlari, 2002-yil

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Гапоненко, Александр Владимирович. „Люди греха и удерживающие“. imhoclub.lv. IMHOclub - Территория особых мнений (2016-yil 18-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 26-iyun.
↑ „С бывшего премьер-министра Литвы Казимиры Прунскене сняты все подозрения в сотрудничестве с КГБ“. 2016-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 31-mart.
↑ Lithuanian businessman V. Urba became President of the BWBL
↑ „Рекорд: за Д. Грибаускайте проголосовал почти миллион“. 2012-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 30-avgust.
↑ Kazimira Prunskene vozglavila pervuyu v Litve prorossiyskuyu partiyu
↑ „Прунскене ожидала еще одна нейрохирургическая операция“. 2016-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-noyabr.
↑ „Казимира Прунскене после реабилитации в Москве вернулась в Литву“. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-aprel.
↑ „Dėl apdovanojimo atminimo ženklu“. 2023-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-fevral.
↑ Dėl apdovanojimo atminimo medaliu Lietuvos nepriklausomybės atkūrimui 20 metų
↑ v svyazi so slabim sostoyaniem zdorovya — nagrada vruchalas ne v posolstve, a neposredstvenno v usadbe Prunskene, kuda priexal posol B. A. Muxamedjanov.

Manbalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kazimiera Danutė Prunskienė
Vazir Kazimira Danutė Prunskienė
Kazimierz Prunskienė saytida ru.delfi.lt

[:7-1] Гапоненко, Александр Владимирович. „Люди греха и удерживающие“. imhoclub.lv. IMHOclub - Территория особых мнений (2016-yil 18-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 26-iyun.

[2] „С бывшего премьер-министра Литвы Казимиры Прунскене сняты все подозрения в сотрудничестве с КГБ“. 2016-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 31-mart.

[3] Lithuanian businessman V. Urba became President of the BWBL

[4] „Рекорд: за Д. Грибаускайте проголосовал почти миллион“. 2012-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 30-avgust.

[5] Kazimira Prunskene vozglavila pervuyu v Litve prorossiyskuyu partiyu

[6] „Прунскене ожидала еще одна нейрохирургическая операция“. 2016-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-noyabr.

[7] „Казимира Прунскене после реабилитации в Москве вернулась в Литву“. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-aprel.

[8] „Dėl apdovanojimo atminimo ženklu“. 2023-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-fevral.

[9] Dėl apdovanojimo atminimo medaliu Lietuvos nepriklausomybės atkūrimui 20 metų

[10] v svyazi so slabim sostoyaniem zdorovya — nagrada vruchalas ne v posolstve, a neposredstvenno v usadbe Prunskene, kuda priexal posol B. A. Muxamedjanov.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]