QOʻRGʻON

QOʻRGʻON — 1) qum, tuproqdan hosil qilingan sunʼiy tepa. Qo`rg`on koʻpincha aylana, oval, toʻgʻri toʻrtburchak, kvadrat tarhli, atrofi devor bilan oʻralib, ichini qum, tuproq, shagʻal bilan toʻldirib sunʼiy hosil qilingan. Qoʻrgʻonlar uzoq oʻtmishda mudofaa maqsadlari uchun xizmat qilgan. Oʻzbekiston hududidagi Tepaqoʻrgʻon, Chimqoʻrgʻon, Qumqoʻrgʻon, Tuproqqoʻrgʻon, Gʻishtqoʻrgʻon kabi qishloq nomlari shundan;

2) oʻrta asrlarda qalin va baland mudofaa devori bilan oʻrab qurilgan, asosan, bir darvozali shahar qalʼa. Tabiiy tepaliklarda, baʼzan baland supa ishlanib ustida bunyod etilgan;

3) baland devor bilan oʻralgan hovli, atrofi koʻpincha ekinzorlardan iborat boʻlgan;

4) qad. qabriston turi (mozorqoʻrgʻon), Janubiy Sharqiy Osiyoda jasadni quydirish rasm boʻlgan xalqlarda marhumning xoki ustiga tulroq tashlangan, shu tarzda tuproq tashla-naverib, q. hosil boʻlgan. Amerika, Yev-ropa, Shim. Osiyoda yogʻoch, tosh, loy-tuproqdan maxsus inshootlar qurib dafn etiladigan joylar tayyorlangan, bu inshootlar ustiga tuproq yotqizilgan, goh gumbaz bilan yopilgan. Qoʻrgʻon larning bal. 3—6 m, diametri 3 — 4m Oʻzbekistonning Namangan viloyatidagi 1—5-alarga mansub Goʻrimiron qoʻrgʻoni (bal. 1—2 m, diametri 4—6 m)da marhumlar sopol idishlar, temir qurollar bilan dafn etilgan. Bunday qoʻrgonlar Toʻytepa, Chirchiq, Samarqand viloyatidan hamda Lavandak qabristonidan topilgan.