Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Fau33z/qumloq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ash Carter

Carter 2015-yilda
Amerika Qo'shma Shtatlarining 25-mudofaa vaziri
Mansab davri
2015-yil 17-fevral – 2017-yil 20-yanvar
Prezident Barack Obama
Deputat Robert O. Work
Oʻtmishdoshi Chuck Hagel
Vorisi Jim Mattis
Qo'shma Shtatlar Mudofaa vazirining 31-o'rinbosari
Mansab davri
2011-yil 6-oktyabr – 2013-yil 4-dekabr
Prezident Barack Obama
Oʻtmishdoshi William J. Lynn III
Vorisi Christine Fox
Mudofaa vazirining sotib olish, texnologiya va logistika bo'yicha o'rinbosari
Mansab davri
2009-yil 27-aprel – 2011-yil 5-oktyabr
Prezident Barack Obama
Oʻtmishdoshi John J. Young Jr.
Vorisi Frank Kendall III
Mudofaa vazirining global strategik masalalar bo'yicha yordamchisi
Mansab davri
1993-yil 30-iyun – 1996-yil 14-sentyabr
Prezident Bill Clinton
Oʻtmishdoshi Stephen Hadley
Vorisi Jack Dyer Crouch II
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Ashton Baldwin Carter

24-sentyabr 1954-yil
AQSh, Pennsylvania shtati Philadelphia shahri
Vafoti 24-oktyabr 2022-yil(2022-10-24)
(68 yoshda)
AQSh, Massachusetts shtati Boston shahri
Siyosiy partiyasi Demokratik partiya (AQSh)[1]
Turmush oʻrtogʻi
Bolalari 2
Taʼlim Yale universiteti, Edinburgh universiteti
Imzosi

Eshton Bolduin Karter (inglizcha: Ashton Baldwin Carter; 1954-yil 24-sentyabr – 2022-yil 24-oktyabr) – amerikalik hukumat rasmiysi va akademik boʻlib, 2015-yil fevralidan 2017-yil yanvarigacha AQShning 25-mudofaa vaziri lavozimida xizmat qilgan. U keyinchalik Garvardning Kennedi maktabidagi Belfer Fan va xalqaro ishlar markazining direktori sifatida faoliyat olib borgan[3].

Karter oʻz faoliyatini fizik sifatida boshlagan. Kongressning Texnologiya baholash idorasida qisqa vaqt tahlilchi boʻlib ishlagach, u jamoat siyosati sohasiga oʻtgan. 1984-yilda u Garvard universitetining Kennedi hukumat maktabiga qoʻshilgan va Xalqaro va global ishlar fakulteti raisi boʻlgan[4]. Karter Prezident Klintonning birinchi muddati davrida, 1993-yildan 1996-yilgacha, Mudofaa vazirligining Xalqaro xavfsizlik siyosati boʻyicha yordamchisi boʻlib ishlagan va sobiq Sovet davlatlari, strategik masalalar hamda yadro qurollari siyosati uchun mas’ul boʻlgan.

Prezident Obamaning birinchi muddati davrida u dastlab Mudofaa vazirining xaridlar, texnologiya va logistika boʻyicha oʻrinbosari, soʻng 2013-yil dekabrigacha Mudofaa vazirining oʻrinbosari lavozimlarida xizmat qilgan. 2015-yil fevral oyida u Chak Xeygl oʻrniga Mudofaa vaziri etib tayinlangan va Obama maʼmuriyati tugaguniga qadar ushbu lavozimda ishlagan[5]. Karterning vazirlik davrida transgender ofitserlarga qoʻyilgan taqiq bekor qilingan. 2016-yilda u barcha harbiy kasblar va lavozimlarni ayollar uchun ochib bergan. Bu Amerika tarixida birinchi marta ayollarga piyoda qoʻshinlari, zirhli boʻlinmalar, razvedka va maxsus operatsiyalar boʻlinmalarida xizmat qilish imkonini bergan[6].

Milliy xavfsizlikka qoʻshgan hissasi uchun Karter besh marta AQSh Mudofaa vazirligining Eng yuqori davlat xizmatlari medali bilan taqdirlangan. Shuningdek, u Bosh shtab qoʻmondonligi tomonidan beriladigan Birlashtirilgan Fuqaro xizmatlari uchun mukofot va Mudofaa razvedkasi medali bilan taqdirlangan. Karter fizika, texnologiya, milliy xavfsizlik va boshqaruv mavzularida 11 ta kitob va 100 dan ortiq maqola yozgan yoki hammuallif boʻlgan[7].

Dastlabki hayoti Eshton Bolduin Karter 1954-yil 24-sentyabrda Filadelfiyada, Pensilvaniya shtatida tugʻilgan. Uning otasi Uilyam Stenli Karter Jr. Ikkinchi Jahon urushi faxriysi, AQSh dengiz floti nevrologi va psixiatori boʻlib, 30 yil davomida Abington Memorial kasalxonasida boʻlim boshligʻi boʻlib ishlagan. Onasi Enn Bolduin Karter esa ingliz tili oʻqituvchisi boʻlgan[8][9].

Karterning uch aka-ukasi bor, jumladan, bolalar kitoblari muallifi Sintiya DeFelice. Bolaligida unga „Ash“ va „Stubi“ laqablari berilgan[10][9].

Karter Pensilvaniya shtatining Abington shahrida, Wheatsheaf Lane koʻchasida oʻsgan[11]. 11 yoshida Filadelfiyada birinchi ishi avtomobil yuvish joyida boʻlgan va egasiga „aqlli gapirganligi“ uchun ishdan boʻshatilgan[12][13].

Taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Karter 1966-yilda Highland boshlangʻich maktabini, 1972-yilda esa Abington katta oʻrta maktabini tamomlagan. Oʻrta maktabda u kurashchi, lakross oʻyinchisi, kross boʻyicha yuguruvchi va Honor Society prezidenti boʻlgan[11][14]. 1989-yilda u Abington katta oʻrta maktabining „Shon-sharaf zaliga“ kiritilgan[15].

1975-yilda Karter Shotlandiyaning Edinburg universitetida oʻqigan[2]. 1976-yilda u Yel kollejida fizika va oʻrta asrlar tarixi boʻyicha ikki yoʻnalishda bakalavr darajasini olgan va summa cum laude, Phi Beta Kappa bilan tamomlagan[16]. Uning katta ilmiy ishi „Kvarklar, Charm va Psi zarrachasi“ mavzusida boʻlib, 1975-yilda Yale Scientific jurnalida chop etilgan[16][17]. 1975-yilda u Fermi Milliy Tezlatkich Laboratoriyasida eksperimental tadqiqot yordamchisi sifatida ishlagan va 1976-yilda Brukxeyven Milliy Laboratoriyasida kvarklar boʻyicha izlanishlar olib borgan[13][18].

Keyin Karter Rodos stipendiyasi bilan Oksford universitetida tahsil olgan. 1979-yilda u nazariy fizika boʻyicha falsafa doktori darajasini olgan va „Perturbativ KXDdagi qattiq jarayonlar“ boʻyicha doktorlik dissertatsiyasini Kristofer Lluellin Smit rahbarligida yozgan[13][19]. U Oksforddagi Sent-Jon kollejida aʼzo boʻlgan[20].

Karter keyinchalik 1979-yildan 1980-yilgacha Rokfeller universitetida nazariy fizika boʻyicha ilmiy tadqiqotchi boʻlib ishlagan va vaqtni teskari oʻtkazish qonuni hamda dinamik simmetriya buzilishi mavzusida izlanishlar olib borgan[18][21][22]. U B mezonining parchalanishidagi CP buzilishi boʻyicha ikki maqola hammuallifi boʻlib, bu maqolalar B fabrikalarini qurish uchun nazariy asoslardan biri sifatida ishlatilgan[23][24][25].

Karter 1982-yildan 1984-yilgacha MIT Xalqaro tadqiqotlar markazida ilmiy xodim boʻlgan va shu davrda Reygan tomonidan taklif qilingan „Yulduzlar urushi“ tashabbusi Sovet yadroviy hujumidan AQShni himoya qila olmasligini baholagan ommaviy hisobot yozgan[18][21][22].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NYTDemocrat
  2. ↑ 2,0 2,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cnnlibrary
  3. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Belfer Center
  4. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Belfer Center Profile
  5. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Historical Office
  6. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Defense Open
  7. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named FPRI
  8. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named philly1994
  9. ↑ 9,0 9,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named english
  10. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named auto
  11. ↑ 11,0 11,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named philly.com
  12. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named wlsam
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named harvard.edu3
  14. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named abington
  15. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named myfoxphilly
  16. ↑ 16,0 16,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named abcnews
  17. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named allgov
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named harvard.edu1
  19. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named thesis
  20. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rhodeshouse
  21. ↑ 21,0 21,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named auto1
  22. ↑ 22,0 22,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named harvard.edu4
  23. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Bfactory
  24. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named PRL1980
  25. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named PRD1981
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Foydalanuvchi:Fau33z/qumloq&oldid=5270291" dan olindi