Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Karimova Nigina/Tailand milliy dini

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tailand milliy dini

Buddizm Tailanddagi eng yirik din boʻlib, aholining 93% dan ushbu dinga e`tiqod qiladi. Buddizm Tailand konstitutsiyasiga ko'ra davlat dinidir, shunga qaramay, u barcha Tailand fuqarolari uchun diniy erkinlikni kafolatlaydi, garchi qonun bo'yicha qirol Teravada buddist bo'lishi kerak bo`lsa ham. Boshqa ko'plab odamlar, ayniqsa Isan etnik guruhi , Tay xalq dinlariga e`tiqod qilishadi. Asosan Tailand va Malayziyaning musulmon aholisi janubiy hududlarda mavjud. Tailand qonunchiligi besh dinni rasman tan oladi: buddizm, islom, hinduizm, sikxizm va nasroniylik. Hozirgi Tailandda Osiyoning ko'plab qismlarida bo'lgani kabi buddist qadriyatlari va sharqona tendentsiyalari bilan bir qatorda mamlakatning turli burchaklaridan kelgan turli xil mahalliy marosimlarning kombinatsiyasi bo'lgan madaniyat mavjud. Chakri sulolasining monarxiyasi va qirollik institutlari asl siam madaniyatiga ko'ra juda hurmatga sazovor bo'lib qolmoqda, holbuki Tailanddagi ijtimoiy qadriyatlar g'arbiy mustamlakachilik ta'siriga uchragan boshqa Janubi-Sharqiy Osiyo madaniyatlariga qaraganda ko'proq kollektivistik va diniy dunyoviydir.[1]

Tailandning buddist aholisi asosan Teravada an'analariga mansub, ammo ajdodlarga sig'inish kabi xitoy va xalq e'tiqodlarini ham qabul qilgan. Buddizm Tailand dini[2] bo'lib, mamlakatdagi ajoyib ibodatxonalarning aksariyati uchun mas'uldir, buddist ibodatxonalari baland gumbazlari, oltin haykallari, noyob me'morchiligi va hayratlanarli tafsilotlari bilan mashhur.

Tailandning musulmon aholisi butun mamlakat bo'ylab tarqalib ketgan, eng katta kontsentratsiya janubiy yarim orolda va Bangkokda joylashgan. Islom Tailandning ikkinchi yirik dini bo'lib, Indoneziya, Xitoy, Malayziya, Pokiston, Bangladesh va Kambodja kabi bir qator etnik guruhlarni o'z ichiga olgan ko'p madaniyatli dindir.[3]

Tailandning hindu aholisi minglab, ammo milliy aholining 1% dan kamrog'ini tashkil qiladi.[4] Bu Tailand dini Khmer imperiyasining qolgan ta'siri bo'lib, ko'plab hindu xudolari Tailandning eng taniqli joylarining nomlarini tashkil qiladi. Hinduizm Tailandning qolgan buddist aholisiga ham ta'sir qiladi, ko'p odamlar Shiva, Indra va Ganesh kabi hindu xudolariga sig'inadilar. Bugungi kungacha saqlanib qolgan hindlarning asosiy urf-odatlari orasida muqaddas torlar orqali barakalar, chig'anoq qobig'idan quyilgan muqaddas suv va Brahmin marosimlari mavjud.

Yahudiylik Tailand dini sifatida 17-asrga borib taqaladi, ammo yahudiy jamoalari Tailand aholisining juda kichik qismini tashkil qiladi. Taxminan 1000 ga yaqin odam iudaizmga ergashadi, ularning aksariyati Chiang May, Koh Samui, Pxuket va Bangkokda istiqomat qiladi.

Evropalik missionerlar tomonidan kiritilgan nasroniylik 1550-yillardan beri Tailand dini bo'lib kelgan va o'shandan beri mamlakatni modernizatsiya qilishda muhim rol o'ynagan, ammo u milliy aholining 1% dan kamrog'ini tashkil qiladi. Xristianlikning beshta asosiy konfessiyalari Tailandda e'tirof etilgan, shu jumladan janubiy baptistlar, Tailanddagi Masih cherkovi, Rim-katolik cherkovi, Tailandning Evangelist birligi va Ettinchi kun adventistlari. Tan olinmaganiga qaramay, Iso Masihning Oxirgi kun avliyolari cherkovining missionerlari ham yillar davomida Tailandda faol. [5]

Tay milliy madaniyatining ustuni din 2018