Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Muslima Sultanova/Aleks Fergyuson

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Aleks Fergyuson

Ser Alexander Chapman Ferguson (1941-yil 31-dekabrda tugʻilgan, Govan, Glazgo, Shotlandiya), nomi bilan mashhur Aleks Ferguson (ing. Alex Ferguson, inglizcha talaffuzi: [ˈælɪks ˈfɜːɡəsən]) — shotlandiyalik futbolchi va futbol murabbiyi. 1986—2013-yillarda Angliyaning «Manchester Yunayted» klubi bosh murabbiyi bo‘lgan. U Britaniya futboli tarixidagi eng unvonli murabbiy hisoblanadi. Jahon futboli tarixidagi eng buyuk murabbiylardan biri sifatida tan olingan. The Times gazetasiga ko'ra urushdan keyingi davrning eng yaxshi murabbiylari ro'yxatida to'rtinchi, shuningdek World Soccer[9] va ESPN FC ma'lumotlariga ko'ra barcha davrlarning eng yaxshi murabbiylari ro'yxatida birinchi o'rinni egalladi. 1954 yilda UEFA tashkil etilganidan beri Yevropa futboli rivojiga eng katta ta'sir ko'rsatgan eng yaxshi o'nta murabbiy qatoriga kiradi. Fergyuson Shotlandiyaning "Ist Stirlingshire" va "Sent Mirren" klublarida bosh murabbiy bo'lgan, shundan so'ng u "Aberdin"ni boshqargan va klub bilan katta muvaffaqiyatlarga erishgan. U 1986 yilning noyabrida "Manchester Yunayted"ga bosh murabbiy etib tayinlanishidan oldin Jok Shtayn vafotidan so'ng qisqa muddat Shotlandiya terma jamoasini sardorlik qilgan.

Fergyuson «Manchester Yunayted»ni 26 yil davomida boshqarib, bu vaqt ichida rekord darajadagi chempionlikni qo‘lga kiritdi, jumladan, Premer-ligada 13 ta g‘alaba va Chempionlar ligasida 2 ta g‘alaba. Fergyuson qo'l ostida "Yunayted" o'zining oldingi 100 yillik tarixidagidan ko'ra ko'proq sovrin yutgan. 2010-yil 19-dekabrda Fergyuson ser Mett Basbining klub bosh murabbiyi sifatidagi rekordini yangiladi.

1999 yilda qirolicha Yelizaveta II Fergyusonga ritsar unvoni berilgan. 2002 yilda u Angliya futboli shon-sharaf zaliga kiritildi. Shuningdek, u Aberdin futbol klubi bosh murabbiyi sifatidagi xizmatlari uchun Aberdin shahrining faxriy fuqarosi hisoblanadi.

Futbolchi karerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fergyuson "Queen's Park"da havaskorlar darajasida o'ynay boshladi, u erda 16 yoshida hujumchi sifatida debyut qildi. U o'zining debyut uchrashuvini "dahshatli tush" deb ta'rifladi, garchi u gol urgan bo'lsa ham, Kvins Park Stranraer klubiga 2: 1 hisobida yutqazdi. Queen's Park havaskorlar klubi bo'lganligi sababli, Fergyuson parallel ravishda Klayd kemasozlik zavodida asbobsozlik ustasi yordamchisi sifatida ishlagan. U erda u faol kasaba uyushma tashkilotchisi bo'ldi. Fergyusonning "Queens Park"dagi eng esda qolarli o'yinlaridan biri Janubiy Qirolichaga qarshi kechgan va 7:1 hisobidagi mag'lubiyatdir. Bu o‘yinda Angliya terma jamoasining sobiq futbolchisi Ivor Broadis “poker” o‘tkazdi va Aleks Fergyuson “Kuinz Park”ning yagona goliga mualliflik qildi.

"Kuinz Park" safida 31 o'yinda 20 ta gol urganidan so'ng, Fergyuson klubning asosiy jamoasida doimiy o'ringa ega emas edi, bu esa 1960 yilda "Sent-Jonston"ga o'tishga qaror qilgan. U o'zining yangi klubida muntazam ravishda gol urishda davom etdi, lekin hali ham asosiy o'yinchi emas edi va muntazam ravishda boshqa klubga o'tishni talab qildi. U hatto Kanadaga hijrat qilishni ham o‘ylab topdi. Biroq Sent-Jonston Fergyusonga o‘rinbosar hujumchi topa olmadi va Aleks “Reynjers”ga qarshi o‘yin uchun klubga kirdi va bu o‘yinda u xet-trik qayd etib, klubining g‘alabasini ta’minladi. Keyingi yozda (1964 yilda) u Dunfermline Athletic jamoasiga o'tdi va u erda Fergyuson professional futbolchiga aylandi.

Shahsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aleks Fergyuson Uilmslouda (Cheshir) rafiqasi Keti Fergyuson xonim bilan (xolding qizi) yashaydi. Ular Aleks delegat bo'lgan kasaba uyushma ish tashlashida uchrashishdi. Ular 1966 yilda turmush qurishgan va uchta o'g'illari bor: Mark (1968 yilda tug'ilgan) va egizaklar (1972 yilda tug'ilgan) Darren va promouterlik kompaniyasini boshqaradigan Jeyson.

1998 yilda Aleks Fergyuson Leyboristlar partiyasiga eng ko'p xayriya qilgan xususiy shaxslar ro'yxatiga kiritilgan.

2018-yilning 5-may kuni Aleks Fergyuson miyaga qon quyilishi tufayli shoshilinch operatsiya qilindi. Operatsiya muvaffaqiyatli o‘tdi va 9 may kuni u reanimatsiyadan chiqarildi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1]

  1. Habibullayev, Alimulla. Oʻzbekiston sharqshunoslari bibliografiyasi (1949 — 2022-yillar). Toshkent: Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, 2022 — XYZ bet.