Foydalanuvchi:Navro'z2000/Xorazmshohlar davri tarixini 4 bosqichda o’rganilishi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Xorazmshohlar davri tarixini 4 bosqichida o'rganilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1-bosqich arab manbalarida yoritilishi: Bunda Xorazmshohlar davrida yaratilgan manbalar va undan keyingi davrlarda yaratilagn manbalar kiradi. Mazkurmanbalarda Xorazmshohlar davlatining iqtisodiy, siyosiy tuzumi, madaniy rivojlanishi, hukmdorlar tarixi, ayniqsa, Sulton Jaloliddin Manguberdi faoliyati keng yoritilgan .

 2 bosqich -xorijiy olimlar tomonidan o‘rganilishi. Xorazmshohlar davlati tarixi xorijiy olimlar tomoinidan ham keng o‘rganilgan. Mazkur masala yuzasidan O.Masalieva tomonidan tadqiqot ishi olib borilgan. Oydin Tonariyning «Jaloliddin Xorazmshoh va uning davri» nomli asarida  Xoazmshohlar davlati va mug‘ullar bilan munosabati yoritib berilgan. 
 3 bosqich  sobiq sho‘rolar davrida ham Xorazmshohlar davlati tarixi olimlar tomonidan keng o‘rganilgan. Bu davrda yaratilgan asarlarda Jaloliddin Manguberdining jasorati tilga olingan bo‘lsada, Muhammad Xorazmshoh siyosati taxlil qilingan . Xoraxmshoh -anushteginiylar davlatchiligi tarixi masalalari va uning biz tanlagan mavzuga oid turli jabhalari tadqiq qilinib, o’rganiladi, fikr va xulosalar beriladi. Muammoning o’rganilganlik darajasi. Xorazmshohlar sulolasi Xorazm tarixining ajralmas, muhim qismi bo’lganligi sababli, ushbu mavzuga bu mintaqaga yaqin qo’shni bo’lgan mamlakatlarning bir qancha olimlari o’rganish maqsadida murojaat qilganlar. Jumladan, rossiyalik tadqiqotchilardan V.V.Bartold “Turkestan v epoxu mongolskogo nashestviya”, “K voprosu o Chingizidaxxristianax”, “Istoriya kulturnoy jizni Turkestana” kabi asarlarida ilk bor Xorazmshohlar - anushteginiylar sulolasi tarixini manbalar asosida, ijtimoiy va  maishiy sharoitlarga e’tibor berilgan holda yoritadi. Xorazm yozma manbalarida o’zbek davlatchiligi tarixini yoritar ekanmiz, mavzuimiz doirasida, V.V. Bartoldning quyidagi xulosalari muhimdir:

-Xorazmshohlarning yuksalishiga ularning qulay tabiiy sharoitlari, ya’ni mustaqil yagona jug’rofiy va etnik muhit sabab bo’lgan. Xorazmshohlar o’z raqiblaridan o’zlarining doimiylik va siyosiy san’atlari bilan ustun bo’lib, astasekin musulmon olamining sharqida birinchi bo’lib oldilar.