Foydalanuvchi:Sardor2808

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

[1]Hindixitoy leopardi (Panthera pardus delacouri) leopardlarning kenja turi boʻlib, materik Janubi-Sharqiy Osiyo va janubiy Xitoyda yashaydi. Xindixitoyda leopardlar qoʻriqlanadigan hududlardan tashqarida kam uchraydi va oʻrmonlarning kesilishi, shuningdek, noqonuniy yovvoyi hayvonlar savdosi uchun brakonerlik tufayli yashash joylarini yoʻqotish xavfi ostida. Populyatsiya tendentsiyasi pasayib borayotgani taxmin qilinmoqda. 2016 yil holatiga koʻra, leopardlar soni 973-2503 leopardlardan iborat boʻlib, faqat 409-1051tasi nasldor. Tarixiy diapazon 90% dan koʻproq kamaydi.

Xarakteri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pokok Hind-xitoy leopard terisini deyarli olovrang-qizgʻish rangda, ammo yon tomonlarida rangparroq deb taʼriflagan. Uning diametri 3,8 sm × 3,8 sm (1,5 dyuym × 1,5 dyuym) boʻlgan kichik dogʻlari bor edi va u juda qora koʻrinardi. Moʻynali yungi qisqa, orqa tomonida 2,5 sm (0,98 dyuym) dan kam uzun yunglari bor edi. Uning soʻzlariga koʻra, faqat Johor va Malay yarim orolidagi boshqa hududlarda qora leopardlarni koʻrgan. Shuning uchun u qora leopardlarning ulushi janubga qarab ortib boradi, deb taxmin qildi.

Tarqalgan hududlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hindixitoy leopardlari faqat Janubi-sharqiy Osiyoda tarqalgan bo'lib,bugungi kunda,leopardlarning kichik populyatsiyalari faqat Myanma, Tailand, Malayziya, Kambodja va janubiy Xitoyda qolmoqda. Laos, Vetnam va Singapurda ular qirilib ketgan deb taxmin qilinmoqda. Malayziya yarim oroli va Tailand-Myanma chegarasidagi Shimoliy Tenasserim o'rmonlari hozirda asosiy yashash joylari hisoblanadi va Kambodja sharqi ustuvor hudud hisoblanadi.

Myanmaning Chatthin yovvoyi tabiat qoʻriqxonasida 1940-1980-yillar orasida leopardlar populyatsiyasi shu qadar keskin kamaydiki, 2000 yilga kelib u mahalliy darajada yoʻq boʻlib ketishiga oz qoldi. 2015-yilda Karen shtatidagi togʻ oʻrmonlarida leopardlar birinchi marta kamera tuzoqlari orqali qayd etildi.

Tailandda Hindixitoy leopardi Gʻarbiy oʻrmon hududida, Kaeng Krachan-Kui Buri va Khlong Saeng-Khao Sok qoʻriqlanadigan hududlarida mavjud. Ammo 21-asr boshidan buyon mamlakatning shimoliy va janubiy-markaziy oʻrmonlarida leopardlar qayd etilmagan. Tailand-Malayziya chegarasidagi Hala-Bala yovvoyi tabiat qoʻriqxonasida 2004-yil oktyabridan 2007-yil oktyabrigacha oʻrnatilgan kamera qopqonlari yonidan faqat ikkita leopard oʻtgan.

Malayziyada leopardlar Belum-Temengor, Taman Negara va Endau-Rompin milliy bogʻlarida mavjud. 2010 yil aprel oyida Taman Negara milliy bogʻidagi kamera qopqonida dogʻli leopard koʻrindi, bu erda ilgari faqat qora leopardlar yashaydi deb taxmin qilingan. Selangor va Johor shtatlaridagi ikkilamchi oʻrmonlarda ham qayd etilgan.

Janubiy Xitoyda 2002 va 2009 yillar oraligʻida 11 ta qoʻriqxonada kamerali tuzoqlarni oʻrganish tadqiqoti oʻtkazildi, ammo leopardlar faqat Qinling togʻlaridagi Changqing milliy qoʻriqxonasida qayd etilgan.

Yashash tarzi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1996 yilda Kaeng Krachan milliy bogʻining janubiy-markaziy qismida, mavsumiy doimiy yashil oʻrmonli tepalikli yerlarda uchta leopard radio boʻyinbogʻlari bilan jihozlangan. Tadqiqot davomida 14,6–18,0 km2 (5,6–6,9 sq milya) ikkita erkak va 8,8 km2 (3,4 sq milya) boʻlgan ayol leopardning yashash joylari aniqlandi. Ularning barchasi yirtqich hayvon turlari toʻplangan va ov qilish mumkin boʻlgan yashash joylarini, xususan, 500–600 m (1600–2000 fut) balandliklarda, daryo va vodiy yoʻlaklarida va asosiy yoʻlda, balandroq va oʻrmonli yerlarda hayot kechirgan. Har ikki erkak leopard ham iyun-oktyabr oyining nam mavsumida oʻz yashash joylarini biroz kengaytirgam. Sambar bugʻusi, qizil muntjac, malay kirpi va gaur ushbu qoʻriqxona hududida eng koʻp potentsial oʻlja turlari hisoblanadi.
  • 1994 yildan 1999 yilgacha oʻnta leopard Xuay Kha Khaeng yovvoyi tabiat qoʻriqxonasining shimoli-gʻarbiy qismida radio boʻyinbogʻlar bilan jihozlangan va 9-41 oy davomida kuzatilgan. Kuzatuv maʼlumotlarining tahliliga koʻra katta yoshli erkaklarning oʻrtacha yillik yashash maydonini 35,2–64,6 km2 (13,6–24,9 kv milya) ni tashkil qildi.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Hindixitoy leopardi“. IUNC Red list. Qaraldi: 16-sentabr 2023-yil.

[1]

  1. „IUNC redlist“. wikipedia. Qaraldi: 16-sentabr 2023-yil.