Kontent qismiga oʻtish

France Bevk

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
France Bevk
Tavalludi 17-sentyabr 1890-yil[1]
Vafoti 17-sentyabr 1970-yil(1970-09-17)
(80 yoshda)
Fuqaroligi Socialist Federal Republic of Yugoslavia, Italiya qirolligi va Avstriya-Vengriya imperiyasi
Kasbi Yozuvchi
Mukofotlari Preseren mukofoti

France Bevk (talaffuzi) (1890-yil 17-sentyabr — 1970-yil 17-sentyabr) — sloven yozuvchisi, shoiri va tarjimoni. Pavle Sedmak taxallusi bilan ijod qilgan.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bevkning bolalik uyi
Bevk uyidagi lavha
Zakojcadagi Bevk uyi

France Bevk Avstriya-Vengriya imperiyasi hududida boʻlgan Goritsia va Gradiska okruglarida, hozirgi Sloveniyada joylashgan Zakojca (Italiya hukmronligi davridagi Koitsa, hozir Cerkno munitsipaliteti tarkibiga kiradi) togʻli qishlogʻida tugʻilgan. U ijarachi dehqon va poyafzalchi Ivan Bevk va Katarinaning sakkiz farzandi ichida eng kattasi boʻlgan.

Bevk 1904-yilgacha Bukovoda, keyin esa Kranjda (1905-yil), Koperda (1908) va Goriziyada (1909) maktabda oʻqigan. Maktabni tugatgach Sloveniya maktablarida oʻqituvchi boʻlgan. Uning birinchi oʻqituvchilik lavozimi Orexek qishlogʻida boʻlgan. Birinchi jahon urushi paytida u Sharqiy frontda va bir muddat Vengriyadagi harbiy maktabda askar boʻlgan.

Urushdan keyin u Lyublyanadagi turli gazetalarda ishlagan. 1920-yilda u Goritsiyaga koʻchib oʻtdi va oʻzini dastlab Sloveniyada, keyin Italiya hukmronligi ostidagi hududlarda madaniy va siyosiy faollikka bagʻishladi. U tez-tez Italiya fashistik maʼmurlari tomonidan jinoiy javobgarlikka tortilgan va faoliyati uchun internirlangan. 1935-yilda u Yugoslaviya Qirolligidagi Lyublyanaga koʻchib oʻtdi. U yerda u Sloveniya poytaxtining joʻshqin madaniy hayoti bilan aloqada boʻlib, rassom Zoran Musich, yozuvchi Vladimir Bartol, siyosiy faol va yozuvchi Lavo Chermel, adabiyotshunos Yosip Vidmar va sanʼatshunos Frans Stel kabi arboblar bilan doʻstlashdi.

1941-yil aprel oyida Yugoslaviyada ommaviy antifashistik pozitsiyasi tufayli qamoqqa tashlangan. 1943-yilda u qamoqdan qochib, Sloveniya partizanlari safiga qoʻshildi. Ikkinchi jahon urushi tugaganidan keyin u Triestga, keyinroq Lyublyanaga qaytib keldi. 1953-yilda Sloveniya fanlar va sanʼat akademiyasining aʼzosi boʻldi[2]. U 1949 va 1954-yillarda Sloveniyadagi badiiy yutuqlar uchun eng nufuzli mukofot — Prešeren mukofotini ikki marta oldi. U 80 yoshida Lyublyanada vafot etdi.

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Faraon (1922)
  • Rablji (1923)
  • Suženj demona (1925)
  • Kajn (Cain) (1925) (drama)
  • Smrt pred hišo (Death in Front of the House) (1925),
  • Muka gospe Vere (1925)
  • Julijan Sever (1926)
  • Beg pred senco (Fleeing Before the Shadow) (1926)
  • Hiša v strugi (The House in the Riverbed) (1927)
  • Jakec in njegova ljubezen (Jakec and His Love) (1927)
  • Kresna noč (Bonfire Night)(1927)
  • Krvavi jezdeci (Bloody Riders), (1927)
  • Vihar (Storm) (1928)
  • Krivda (Blame) (1929)
  • Škorpijoni zemlje (1929)
  • V zablodah (In Delusions) (1929)
  • Mati (Mother) (1929)
  • Črni bratje in sestre (Black Brothers and Sisters), (1929)
  • Gospodična Irma (Miss Irma) (1930)
  • Mrtvi se vračajo (The Dead Return) (1930)
  • Kamnarjev Jurij (Jurij from the Kamnar Farm) (1930)
  • Vedomec (Spirit) (1930)
  • Človek proti človeku (Man Against Man) (1930)
  • Umirajoči bog Triglav (The Dying God Triglav) (1930, 1960, 2018)
  • Burkež gospoda Viterga (Sir Vitergʻs Jester) (1931)
  • Stražni ognji (Guard Fires) (1931)
  • In sonce je obstalo (And The Sun Stopped) (1931)
  • Železna kača (Iron Snake) (1932)
  • Žerjavi (Cranes) (1932)
  • Veliki Tomaž (Big Thomas) (1932)
  • Dedič (Heir) (1933)
  • Gmajna (Woods) (1933)
  • Človek brez krinke (Man without a Mask) (1934)
  • Huda ura (Heavy Weather) (1934)
  • Ubogi zlodej (Poor Devil) (1934)
  • Samote (Lonelinesses) (1935)
  • V mestu gorijo luči (The Lights are on in Town) (1936)
  • Srebrniki (Silver Coins) (1936)
  • Začudene oči (Surprised Eyes) (1936)
  • Kaplan Martin Čedermac (The Vicar Martin Čedermac) (1938)
  • Pravica do življenja (Right to Life) (1939)
  • Dan se je nagibal (The Day Is Coming) (1939)
  • Domačija (Homestead) (1939)
  • Mlada njiva (New Field) (1940)
  • Med dvema vojnama (Between Two Wars) (1946)
  • Novele (Short Stories) (1947)
  • Obračun (Settlement) (1950)
  • Še bo kdaj pomlad (Spring Will Come Again) (1950)
  • Pot v svobodo (Road into Freedom) (1953)
  • Tuja kri (Foreign Blood) (1954)
  • Krivi računi (Wrong Dealings) (1956)
  • Črna srajca (Blackshirt) (1956)
  • Iskra pod pepelom (A Spark in the Ashes)(1956)
  • Viharnik (Storm-Weathered Tree) (1957)
  • Mrak za rešetkami (Darkness Behind Bars) (1958)
  • Slepa ulica (Blind Alley) (1961)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Stefan Barbarič. Jugoslovenski književni leksikon (sh) Živan Milisavac: . Novi Sad (SAP Vojvodina, SR Serbia): Matica srpska, 1971 — 36 bet. 
  2. Helga Glušič, Sto Slovenskih Pripovednikov (Ljubljana: Prešernova družba, 1996) ISBN 961-6186-21-3