Kontent qismiga oʻtish

Frankfurt

Koordinatalari: 52°21′0″N 14°33′0″E / 52.35000°N 14.55000°E / 52.35000; 14.55000
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Frankfurt
Shahar
Skyline of Frankfurt
Frankfurt
Gerb
52°21′0″N 14°33′0″E / 52.35000°N 14.55000°E / 52.35000; 14.55000
Mamlakat Germaniya
Yer Brandenburg
Hukumat
 • Oberburgomistr Martin Wilke
Maydon 14,761 km2 (5,699 kv mi)
Markazi balandligi 19-135 m
Aholisi
 (2010)
60 330
Vaqt mintaqasi UTC+1, yozda UTC+2
Telefon kodi 0335
Pochta indeks(lar)i 15201-15236
Avtomobil kodi FF
Rasmiy kodi 12 0 53 000
Frankfurt xaritada
Frankfurt
Frankfurt

Frankfurt yoki Frankfurt an der Oder (nemischa: Frankfurt (Oder) , toʻliq nemischa: Frankfurt an der Oder  Frankfurt an der Oder, polyakcha: Słubice[1][2][3]) Germaniyaning sharqiy qismidagi shahar, Brandenburg federal shtatidagi shahar okrugi boʻlib, bu yerda tumandan tashqari shahar maqomiga ega, Oder daryosidagi port. Aholisi – 57,0 ming kishi (2020-yil aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra).

Frankfurtning hududi 147,85[4] km2dir. Dengiz sathidan oʻrtacha 40 m balandlikda joylashgan.

13-asrda Polsha hukmronligi davrida tashkil etilgan. 1225-yilda Sileziya shahzodasi Heinrich I Soqolli shaharga Katlama huquqini bergan[5]. 1430-yilda Ganza ittifoqiga qoʻshilgan.

1759-yil 3-avgustda bu yerda yetti yillik urushning ittifoqchilari – ruslar va avstriyaliklar toʻqnashgan; bundan uch kun oldin shahar rus qoʻshinlari tomonidan bosib olingan[manba kerak].

19-asrda Poznan va Berlin oʻrtasida joylashganligi sababli Prussiya savdosida katta rol oʻynagan.

Shahar Ikkinchi Jahon urushi paytida juda koʻp azob chekdi va keyinchalik qayta tiklandi. Urushdan keyin u Oder boʻylab Germaniya va Polsha oʻrtasida boʻlindi (shaharning sharqiy qirgʻogʻidagi Polsha qismi Słubice deb ataladi). 1949-yildan 1990-yilgacha GDR tarkibida boʻlgan.

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1998-yil 1-iyundan boshlab shaharda rasman yahudiylar jamoasi mavjud boʻlib, ular sobiq SSSR mamlakatlaridan kelgan emigrantlardir. Shuningdek, 2000 dan ortiq aholiga ega polyak ozchiliklari ham mavjud[6].

Yil Soni
1970 62 433
1980 80 414
1990 86 131
2000 72 131
Yil Soni
2010 60 330
2011 60 002
2012 58 537
2013 58 018
Yil Soni
2017 58 237
2020 57 015
2021 56 679
2022 58 230
Yil Soni
2023 58 818

Tarixiy va arxitektura yodgorliklari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahar hokimiyat binosi

Shaharning asosiy yodgorliklari diniy binolardir: Muqaddas Ona gotika cherkovi (nemischa: Marienkirche ), Fransisk monastiri cherkovi (nemischa: Nikolaikirche ) (taxminan 1226-yil, 16-asrda Uygʻonish davri uslubida qayta qurilgan), Heinrich von Kleistning barokko uslubidagi uyi (nemischa: Kleist Gedenk und Forschungstaette ) (1777-yil) va St. Gertrude cherkovi [7].

Frankfurt an der Oder yaqinida joylashgan, tashlab ketilgan Gronenfeld qishlogʻi, shuningdek, Birinchi jahon urushi paytida tashlandiq qabristonda halok boʻlgan bir necha yuz askarlar va harbiy asirlar dafn etilgan joydir.

Mashinasozlik, toʻqimachilik, yogʻochsozlik, oziq-ovqat sanoati rivojlangan.

Infratuzilamasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaharda Viadrina Yevropa universiteti joylashgan.

Shaharda Frankfurt futbol klubi oʻynaydi.

Birodar shaharlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. „Ks. Stanisław Kozierowski, Atlas nazw geograficznych słowiańszczyzny zachodniej, Poznań 1934“. 2018-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-iyun.
  2. Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W. P., Warszawa 1947
  3. [Koleje Pomorza 1:1100 000, marzec 1946 https://web.archive.org/web/20131023055353/http://www.kolej.one.pl/mapy/1/1099510834.jpg]
  4. (unspecified title)Federal Statistical Office.
  5. Märkische Oderzeitung/Frankfurter Stadtbote, 7. Juli 2006, S. 15.
  6. „slubice24.pl“. 2018-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-iyun.
  7. . 
Brandenburg shtatining maʼmuriy xaritasida Frankfurt an der Oder notuman shahri