Franko-mavrikiyliklar
Fransuzlardan kelib chiqqan mavrikiyliklar (fransuzcha: Mauriciens français) — ajdodlari Mavrikiy oroliga Fransiya uning ustidan mustamlaka hukmronligini oʻrnatgan davrda kelgan mavrikiyaliklar. Bunday etnik guruh vakillari odatda franko-mavrikiyliklar deb ataladi (fransuzcha: Franco-Mauriciens).
Kelib chiqishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Birinchi fransuz koʻchmanchilari Mavrikiyga (keyinroq Ile-de-Frans) 1722-yilda, Gollandiyaning orolni mustamlaka qilishga boʻlgan ilk urinishlari muvaffaqiyatsizlikka uchraganidan soʻng va orol yana kimsasiz boʻlib qolganidan keyin kelishgan. Ular 1810-yilda inglizlar bosqiniga qadar orolda hukmronlik qilganlar. Fransuzlarning taslim boʻlish shartlari koʻchmanchilarga keyingi 158-yil davomida Britaniya hukmronligi ostida fransuz tilida soʻzlashuvchi alohida etnik guruh sifatida yashashga imkon berdi va bu holat Mavrikiy mustaqilligiga qadar davom etdi. 1920-yilga kelib, oroldagi fransuz-mavrikiyliklar soni 375 000 kishidan 70 000-80 000 nafarini tashkil qilgan, bu umumiy aholi sonining 20 %ga toʻgʻri kelgan.
Franko-mavrikiyliklarning hammasining ham ajdodlari sof fransuzlar boʻlmagan, ularning koʻpchiligi Mavrikiyga joylashib, franko-mavrikiy hamjamiyatiga kirgan yoki kreollar (ranglilar) bilan turmush qurgan ingliz yoki yevropalik ajdodlarga ega. Ayni vaqtda orolda taxminan 15-20 000 franko-mavrikiyliklar yashaydi. Fransuz nasl-nasabi gens de couleur (rangli) jamoasida ham uchraydi, ularning koʻpchiligi asosan fransuz ajdodlarga ega — yana 30 000 kishining fransuz ajdodlari yetarlicha koʻp boʻlgan. Afro-kreollar jamoasidagi odamlar aksariyati ajdodlari qullikdan kelgan fransuzlar boʻlishgan.
Demografik omillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Franko-mavrikiyliklar Mavrikiy aholisining 2 %ni tashkil etadi va mamlakatdagi koʻplab yirik korxonalar hamda kompaniyalarga egalik qiladi.
Franko-mavrikiyliklarning aksariyati rim-katoliklardir.
