Gʻani Abdullo

Gʻani Abdullo
Tavalludi	27-fevral 1912-yil Samarqand, Rossiya imperiyasi
Vafoti	1984-yil Dushanbe
Ijod qilgan tillari	Rus tili, Tojik tili va Oʻzbek tili
Fuqaroligi	SSSR

Gʻani Abdullo (1912-yil 27-fevral, Samarqand – 1984-yil Dushanbe) – tojik sovet dramaturg va shoiri. Tojikiston SSRda xizmat koʻrsatgan artist (1965). Tojikiston SSR Rudakiy nomidagi Davlat mukofoti laureati.

Hayoti

1912-yil 27-fevralda Samarqandda tojik Abdullojon Abdulxoliq savdogar oilasida tugʻilgan. Gʻani bolaligida ham uy teatri uchun pyesalar yozgan va ularni oʻzi sahnalashtirgan. 1932-yilda Oʻzbekiston pedagogika akademiyasining adabiy fakultetini tugatgan. Keyin u Stalinobodga koʻchib oʻtdi va u yerda Tojikiston SSR Xalq taʼlimi komissarligida ishladi. 1934-yilda u Tojikiston Yozuvchilar uyushmasiga qoʻshildi, keyinchalik uning masʼul kotibi boʻldi. Lahuti nomidagi Tojikiston teatri adabiy boʻlimining rahbari boʻlib ishlagan. Adib 1984-yilda Dushanbe shahrida vafot etgan.

Ijodi

Uning ijodiy faoliyatining boshlanishi oʻtgan asrning 30-yillari boshlariga toʻgʻri keladi. „Qurilish yulduzlari“ (1932), „Toʻy nomi bilan“ (1933) sheʼriy toʻplamlari Toshkentda nashr etilgan. 1935-yilda Dushanbeda uning tojikcha sheʼrlar toʻplami „Sado“ va „Ikki sohil“ qissasi nashr etildi. Bu davrda uning bir qancha ilmiy maqolalari chop etildi. Ulardan biri „Jalol Ikromiy va uning ijodi“ (1933). Shundan soʻng adib sahna asarlari yozishni boshladi. „Vahsh“ dramasi muallifi (1933); ikkinchi varianti „Vadii baxt“ (1934), „Rustam va Suhrob“ (hammuallif Pirmuhammadzoda, 1935), „Vose isyoni“ (1936), „Tong otguncha“ (1949), „Inson shaʼni“ (1956), „Qoʻshiq Kuhsor“, „Boʻron“ (Shamsi Qiyomov hammuallifi, 1957), „Hurriyat“ (1964), „Biz dunyo tomonidanmiz“ (1965), „Jomiy va Navoiy“ (1969), „Inqilob askarlari“ (1971), „Muhabbat faryodi“ (1975), „Umid yulduzlari“ (1975, Shirinsho Shotemurov haqida), „Maʼrifat shami“ (1978, S. Ayniy haqida), „Murgʻi sahar“ (1980, A. Lohuti haqida), „Ruxshona“ (1982). 1972-yilda „Hurriyat“ va „Inqilob askarlari“ dramalari uchun Tojikistonning Rudakiy nomidagi Davlat mukofoti sovrindori boʻlgan. Uning eng yaxshi asarlari „Hurriyat“ (1972) toʻplamida jamlangan. Rus va jahon yozuvchilarining koʻplab asarlari, jumladan, Ostrovskiyning „Begunoh qiz“ pyesasi, Simonovning „Bizning shaharchalik yigit“, Korneychukning „Aflotun Krechet“, Jabborlining „Olov kelin“, Taxurning „Qurbonlik“, Drayzer va boshqalarning „Aldov tuzogʻi“ asarlarini tojik tiliga tarjima qilgan. Uning koʻplab asarlari rus, oʻzbek va boshqa tillarga tarjima qilingan va sahnalashtirilgan. Thakur, Gorkiy, Drayzer, Ostrovskiy, Simonov, Korneychuk va boshqalarning asarlarini ham tojik tiliga tarjima qilgan.