G‘o‘zaning botanik ta’rifi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

G‘o‘zaning botanik ta’rifi- G‘o‘zaning ildiz tizimi baquvvat o‘qildiz bo‘lib, o‘simlikning butun hayoti davomida shakllanib boradi. Urug‘ murtagidayoq hosil bo‘lgan birlamchi ildizchadan asosiy o‘qildiz rivojlanadi. U o‘sgan sari birinchi tartib yon ildizlar, ulardan esa ikkinchi tartib ildizlar o‘sib chiqadi va hokazo. O‘qildiz yon ildizlarning yosh qismlari tuk bilan qoplangan bo‘ladi. G‘o‘za ana shu tukchalari yordamida yerdan suv va unda erigan moddalarni so‘rib oladi. G‘o‘za ildiz tizimi yerga 2,4—2,6 m chuqurlikkacha o‘sib kiradi. Ularning asosiy qismi 0—50 sm li qatlamda tarqalgan bo‘ladi. Poyasi tik, shoxlanuvchi, pishiq. Vegetatsiya davri oxirida bo‘yi 70—150 sm ga yetadi va asosiy poyasida 20—25 ta va undan ortiq barg bo‘ladi. Barglari navbat bilan joylashgan, yupqa yoki qalin, yon bargchalari bor; rangi och yashildan to‘q yashilgacha; shakli tuxumsimon cho‘ziq-oval lansetsimondan, cho‘ziq, keng uchburchaksimongacha, barg plastinkasi chuqur yoki yuza o‘yilgan yuraksimon shaklda, 3—7 bo‘lmali. Barg plastinkasi bo‘yining yarmigacha va deyarli asosigacha qirqilgan bo‘ladi. Barglar har doim quyosh nurlariga perpendikular joylashadi. Quyosh botgandan keyin ularning cheti egilib qoladi. G‘o‘zada ikki xil: o‘suv (monopodial) va hosil (simpodial) shoxlar bo‘ladi. Ular asosiy poyadagi barglar qo‘ltig‘idagi kurtaklardan o‘sib rivojlanadi. Barg yozilishiga qarab, monopodial shox chiqayotganini bilish mumkin, chunki bu vaqtda ichki o‘sish nuqtasi ko‘rinmaydi. Birinchi chin barglar qo‘ltig‘ida, tasodifiy hollardan tashqari, me’yorli rivojlangan monopodial shoxlar bo‘lmaydi.