Giovanni Villani
| Giovanni Villani | |
|---|---|
 Florensiyadagi Loggia del Mercato Nuovoda Gaetano Trentanove tomonidan yaratilgan Giovanni Villani haykali | |
| Tavalludi |
1276 yoki 1280 |
| Vafoti |
1348 Florensiya |
| Fuqaroligi | Sitsiliya qirolligi va Republic of Florence |
| Kasbi | Bankir, diplomat, xronikachi |
Giovanni Villani (Italyancha talaffuzi: dʒoˈvanni vilˈlaːni )[1][2] – Florensiya tarixiga oid Nuova Cronica (Yangi xronikalar) toʻplamini yozgan Italiyalik bankchi, rasmiy, diplomat va tarixchi boʻlgan. U Florensiyaning yetakchi davlat arbobi boʻlib, keyinchalik u ishlagan savdo va bank kompaniyasi bankrotga uchraganligi sababli nomi qoralangan va qamoqda oʻtirgan. Uning iqtisodiy tafsilotlar, statistik maʼlumotlar va siyosiy-psixologik bilimlari oʻrta asrning oxirida Yevropadagi zamonaviy xronikachi boʻlishida qoʻl kelgan[3]. Uning Cronica kitobida tarixda birinchi marta statistika joriy etilgan deb hisoblanadi[4]. Villani oʻzining Cronicasida tasvirlangan muhim voqealar orqali gunoh va axloqiy munosabatlar haqidagi uchta taassurotni ham taʼkidladi. Bularda ortiqchalik halokat keltirishi, haq va nohaq kuchlar doimiy kurashda ekanligi va voqealarga toʻgʻridan-toʻgʻri Xudo irodasi taʼsir qilishini aytgan[5].
Villani 1300-yilda Rim yubileyi nishonlanishida qatnashgandan keyin oʻsha shahar hurmati tarixini oʻqib soʻngra Cronica kitobini yozishga ilhomlangan. Cronica kitobida sodir boʻlgan voqealarni yilma-yil aniq qilib qatʼiy ravishda chiziqli tartibga keltirilgan. U Florensiya shahri va Toskana viloyatining koʻplab muhim tarixiy voqealari, qurilish loyihalari, suv bosqichi, yongʻinlar, ocharchilik va ofatlar haqida murakkab tafsilotlarni oʻz ichiga oladi[6][7][8].
Villani 1348-yilda Qora o'lim paytida Cronica kitobi ustida ishlashni davom ettirgan va oʻsha yili kasallikdan vafot etgan[9]. Cronicada maʼlumot kiritishni keyinchalik ukasi va nabirasi davom ettirgan. Villani asari haqida zamonaviy tarixchilar ham maqtov, ham tanqidiy fikr bildirgan. Tanqidlar asosan uning hodisalarga nisbatan noyob yoʻl-yoʻriqlariga, tashkiliy uslublariga va Florensiyasini ulugʻlashiga qaratilgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Bartlett (1992), 35.
- ↑ Vauchez et al. (2000), 1517.
- ↑ Bartlett (1992), 35–36.
- ↑ Villani, Giovanni. Encyclopædia Britannica. Retrieved March 4, 2008, from Encyclopædia Britannica 2006 Ultimate Reference Suite DVD
- ↑ Bartlett (1992), 36.
- ↑ Bartlett (1992), 36–40.
- ↑ Kleinhenz (2004), 1102.
- ↑ Benedictow (2004), 286.
- ↑ Kleinhenz (2004), 1144.