Kontent qismiga oʻtish

Gladys Kalema-Zikusoka

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Dr. Gladys Kalema-Zikusoka
Tavalludi 8-yanvar 1970-yil
Uganda
Fuqaroligi Uganda[1]
Taʼlimi Qirollik veterinariya kolleji
(Veterinariya tibbiyoti bakalavri)
Shimoliy Karolina shtat universiteti
(Veterinariya fanlari magistri)
Duke universiteti
(Notijorat tashkilotlar menejmenti sertifikati)
Undisclosed University"'
(Bisnez-marketing boʻyicha magistr)
Mashhur ishlari Togʻ gorillalarini oʻrganish, asrash
Mukofotlari Whitley mukofoti (BB) (2009)
EarthCare Mukofoti (AQSh) (2018)
BMT (2021)
Edinburgh Medali (BB) (2022)

Gladys Kalema-Zikusoka (1970-yil 8-yanvarda tugʻilgan) — ugandalik veterinar va Afrikada yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan togʻ gorillalarini himoya qilishga qaratilgan tashkilot asoschisi[2].

Kalema-Zikusoka Ugandaning yovvoyi tabiatni muhofaza qilish boʻyicha birinchi veterinariya xodimi boʻlgan va u haqida BBC tomonidan "Gladys the African Vet" hujjatli filmi suratga olingan[3]. 2009-yilda tabiatni muhofaza qilish boʻyicha ishlari uchun Whitley mukofotiga sazovor boʻlgan[4]. 2021-yil dekabr oyida u Birlashgan Millatlar Tashkilotining Atrof-muhit dasturida olib borgan faoliyati uchun fan va innovatsiyalar boʻyicha tengsiz deb topilgan[5].

12 yoshidan boshlab hayvonlarga qiziqqan Kalema-Zikusoka oʻz maktabida yovvoyi tabiat klubini ochgan[6]. Kalema Qirollik veterinariya kollejida oʻqish uchun stipendiya yutib olgan. Keyinchalik, 2003-yilda u Shimoliy Karolina shtat universitetida veterinariya fanlari magistri darajasini olgan.

Professional yutuqlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Veterinariya tadqiqotlari doirasida u parazitlarning odamlardan togʻ gorillalariga oʻtishini aniqlagan[7].

Kitob — Walking with Gorillas: The Journey of an African Wildlife Vet. Kitobning soʻzboshisi doktor Jeyn Goodall tomonidan yozilgan[8].

Kalema-Zikusoka atrof-muhit va insonparvarlik sohasidagi faoliyati uchun bir qator faxriy yorliqlar, mukofotlar va boshqa jamoatchilik eʼtiroflariga sazovor boʻlgan. 2009-yilda — Whitley Oltin mukofotini qoʻlga kiritgan[4]. 2008-yilda San-Diego hayvonot bogʻi uni tabiatni muhofaza qilishdagi jonkuyarliklari uchun mahsus mukofoti bilan taqdirlagan[6]. 2006-yilda Kalema-Zikusoka Ashoka stipendiyasini qoʻlga kiritgan[9].

2023-yil noyabr oyida Kalema-Zikusoka BBCning 100 ayol roʻyxatiga kiritildi[10]

  1. (unspecified title)
  2. Yogerst. „How Uganda emerged from chaos to become a tourist destination once more“. Cable News Network (CNN) (2014-yil 31-iyul). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  3. The Rolex Awards. „About Gladys Kalema-Zikusoka: Location: Uganda, 2010 Jury Member“. The Rolex Awards for Enterprise (2010). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  4. 4,0 4,1 O'Connell. „TV vet's scheme to protect gorillas in Uganda wins top conservation award“ (2009-yil 13-may). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  5. Vyawahare, Malavika. „Uganda's 'Dr. Gladys' honored by U.N. for work linking conservation and health“. Mongabay Environmental News (2021-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 7-mart.
  6. 6,0 6,1 CTPH. „Meet The Team: Dr. Gladys Kalema-Zukusoka, Founder and CEO“. Conservation Through Public Health (CTPH) (2017). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  7. Kalema-Zikusoka, Gladys; Rothman, Jessica M.; Fox, Mark T. (January 2005). „Intestinal parasites and bacteria of mountain gorillas (Gorilla beringei beringei) in Bwindi Impenetrable National Park, Uganda“. Primates; Journal of Primatology. 46-jild, № 1. 59–63-bet. doi:10.1007/s10329-004-0103-y. ISSN 0032-8332. PMID 15338419.
  8. Britten, Fleur. A vet's life, fighting for the Bwindi mountain gorilla. The Guardian Weekly (2023-yil 28-aprel), s. 24.
  9. Exploregreen.com. „About Dr. Gladys Kalema-Zikusoka“. Exploregreen.com (2013). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  10. „BBC 100 Women 2023: Who is on the list this year?“ (en-GB). BBC News (2023-yil 23-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 24-noyabr.