Haybar

Haybar
Haybar; arabcha: خيبر
	voha
	25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E
Mamlakat	Saudiya Arabistoni
{{{mintaqa_turi}}}	Madina
Asos solingan	mil. av. 6-asr
Aholisi (2010)	48 592
Milliy tarkib	arablar
Konfessiyaviy tarkib	musulmonlar
Vaqt mintaqasi	UTC+3
	Haybar

Haybar — Madinadan shimolda joylashgan voha boʻlib, mil. av. 6-asrdayoq mavjud bo‘lgan. Mil. 7-asrda Haybar hosildor, sersuv, xurmozor va dalalari bo‘lgan bir necha vodiylarda joylashgan. Aholisi yahudiy dehqonlar va yahudiylikni qabul qilgan arablardan tashkil topgan edi^[1]. Muhammad (sav) taxm. 1,5 ming kishilik qo‘shin bilan o‘zlariga dushman bo‘lgan H. aholisi ustiga yurganlar. Bir yarim oylik qamal va H.ning g‘atafon qabilasidan bo‘lgan ittifoqchilari ketishi bilan voha zabt etilgan. Taslim bo‘lish haqida H. aholisi bilan tuzilgan bitimda H. harbiy o‘lja (g‘anima) deb qaralgan, chunki u kuch bilan egallangan edi (anvatan). Vohaning 1/5 qism yeri Muhammad (sav) foydalariga (harbiy yurish rahbari sifatida) va u zotning oilalari foydasiga o‘tgan. Yerning qolgan qismi jangchilar o‘rtasida taqsimlangan; mahalliy aholi dehqonchilik qilib, olingan hosilning yarmini musulmonlarga berishi lozim bo‘lgan. Muhammad (sav) vafotlaridan so‘ng qizlari Fotima H.dan olingan hosilning Rasululloh (sav)ga tegashli ulushiga merosxo‘r sifatida da’vogarlik qilgan. Xalifa Abu Bakr (ra) bu talabni rad etgan, bunga sabab qilib Muhammad (sav)ning "Mening merosxo‘rlarim yo‘q va mendan keyin qolgan barcha narsalar zakot kabi xayrli maqsadlarga mo‘ljallangan jamoaning mulkidir (sadaqa)" degan hadislarini keltirgan. Umar (ra) voha yerlarini qayta taqsim etib, H.ni egallagan jangchilar va ularning merosxo‘rlariga xususiy mulk qilib bergan.

Iqlimi

Haybar iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Oʻrtacha maksimal, °C	21,6	24,6	27,8	32,6	36,2	38,9	39,3	39,3	38,3	34,2	27,6	22,8
Oʻrtacha minimal, °C	9,1	7,6	12,2	16,0	20,7	24,0	24,7	24,8	22,6	18,4	13,0	9,0
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	9	3	14	12	5	0	0	1	0	4	17	8	73

Manbalar

↑ Zuhriddin Husniddinov. Ne’matulla Ibrohimov: „ISLOM ENSIKLOPEDIYASI“ (oʻzbekcha). Toshkent: «O’zbekiston milliy entsiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti (2004).^{[sayt ishlamaydi]}

[1] Zuhriddin Husniddinov. Ne’matulla Ibrohimov: „ISLOM ENSIKLOPEDIYASI“ (oʻzbekcha). Toshkent: «O’zbekiston milliy entsiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti (2004).^{[sayt ishlamaydi]}

[1]