Kontent qismiga oʻtish

Hibati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Chinni hibati
1880-1900-yillarda burchakdagi anʼanaviy hibati
Edo davridagi uylar (Fukagava Edo muzeyi)

Hibati (talaffuzning yana bir varianti — hibachi) — isitish va ovqat pishirish uchun anʼanaviy koʻchma yapon pechkasi, anʼanaviy ravishda xonaning markazida joylashgan[1][2][3][4].

Xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rivojlanishining dastlabki bosqichida (794—1185-yillar) shunchaki xonaning markaziga joylashtirilgan choʻgʻlanib turgan koʻmir solingan xurmacha boʻlgan. Idishning pastki qismiga qum sepilgan, ustiga issiq koʻmirlar solingan, tepasiga metall panjara qoʻyilgan va unda ovqat pishirilgan. Takomillashtirilgan va koʻproq funksiyali hibati turi XIX asrning oxirida shakllantirilgan[5].

Zamonaviy Rossiya hududida hibatilar Saxalin (Karafuto) va Kuril yapon kolonistlari, shuningdek, Uzoq Sharqdagi koreyslar orasida mashhur boʻlgan. Rus koʻchmanchilari, qolaversa, bunday isitish usulini ibtidoiy deb hisoblashgan: Yaponiya namunasidagi koʻchma pechlar nisbatan kam issiqlik bergan, buning natijasida atrofdagi binolarning harorati juda past boʻlgan va ruslar, shu jumladan rus-yapon urushining rus asirlarining tavsiflariga koʻra, sovuqdan jiddiy azob chekkan.[6] Yaponlar odatda salqin xonalarda uxlashni afzal koʻradi va kamdan-kam hollarda yotoqxonalarni isitadi, shu jumladan, tejash sabablariga koʻra. Bundan tashqari, hibatilarning kichik hajmi ovqatni kichik porsiyalar bilan tayyorlash imkonini beradi[6].

Hibatini koʻpincha sitirin va teppanyaki bilan adashtirishgani.

  1. Константин Симонов. „Хибачи“ (ru) (deadlink). Библиотека поэзии. 2016-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-fevral.
  2. „Хибати“. «Япония от А до Я». Энциклопедия. EdwART. 2009 (ru). "Япония сегодня". — „Хибати — переносная жаровня, сделанная из металла, глины или фарфора. Используется для обогрева в легко продуваемых помещениях японского дома.“. Qaraldi: 2020-yil 15-fevral.
  3. „Японская кухня“ (ru). Арита. 2020-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-fevral.
  4. Удалова Е. Г. Мои родственники – участники Русско-японской войны // «История Петербурга» : журнал. — СПб.: «Полторак», 2015. — 25 марта (№ 1 (71)). — С. 97–103. — ISSN 2658-6614.
  5. Владимир Елисеев. „Вещи рассказывают. И никакой политики“ (ru) (deadlink). РИА Сахалин-Курилы (2009-yil 9-iyul). 2016-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-may.
  6. Мартенс Ф. Ф., Бухе Е. А. „Военноплѣнные. Обзоръ Центральнаго Справочнаго Бюро во время русско-японской войны“ (ru). personalhistory.ru (1907-yil 1-mart). Qaraldi: 2020-yil 15-fevral.