Hissiy intellekt
Hissiy intellekt - yurak va aqlning to'qnashuvi. Hissiy intellekt (odatda “EQ" deb qisqartiriladi, hissiy koeffitsient uchun) bu o'zida ham, boshqalarda ham his-tuyg'ularni idrok etish, nazorat qilish va baholash qobiliyatidir. Bu tushuncha 1930-yillarda ijtimoiy intellekt boʻyicha olib borilgan tadqiqotlar va 1970-yillarda intellektning turli shakllari boʻyicha olib borilgan ishlar natijasida paydo boʻlgan. 1990-yillarda amerikalik psixolog Daniel Goleman "Emotional Intelligence: Why it Can Matter More Than IQ" nomli kitobini nashr etdi. Kitobda u hissiy intellektning beshta "tarmoqlar"ini aniqladi: his-tuyg'ularingizni bilish, his-tuyg'ularingizni boshqarish, o'zingizni rag'batlantirish, boshqa odamlarning his-tuyg'ularini tan olish va tushunish va munosabatlarni boshqarish.
Goleman yuqori EQni samarali biznes rahbarlari orasida umumiy xususiyat sifatida belgilaydi. Uning ta'kidlashicha, hissiy aql bo'lmasa, rahbar cheksiz energiya va g'oyalarga, idrok etuvchi va mantiqiy aqlga va ta'sirchan malakaga ega bo'lishi mumkin, ammo baribir samarasiz va ilhomlantirmaydi. “Eng samarali rahbarlar bir jihati bilan bir xil: ularning barchasi yuqori darajadagi hissiy intellektga ega”, - Daniel Goleman.
Hissiy intellekt besh turkumdan iborat:
1. O'z-o'zini anglash (his-tuyg'ularni tan olish va tushunish qobiliyati).
2. Ijtimoiy ko'nikmalar (umumiy soha topish va munosabatlarni o'rnatish qobiliyati).
3. O'z-o'zini tartibga solish (impulslar va his-tuyg'ularni boshqarish qobiliyati).
4. Hamdardlik (boshqa narsalarni tushunish qobiliyati). odamlarning his-tuyg'ulari).
5. Motivatsiya (quvvat bilan maqsadlarga erishish istagi).
Golemanning ta'kidlashicha, yuqori EQ boshqa muhim yetakchilik xususiyatlarini osonlashtiradi. Masalan, boshqa odam nimani his qilayotganini aniqlik bilan tushunish qobiliyati (hamdardlik) bu tuyg'uni va undan kelib chiqadigan har qanday xatti-harakatlarni boshqarishga imkon beradi. Shuningdek, o'ziga xos xususiyatlar yetakchilik uchun muhim, ammo EQ - yosh, tajriba va o'z-o'zini aks ettirish bilan o'sib boradi. Yangi va intiluvchan rahbarlarga tajribali kishilar maslahat beradi; birgalikda, o'tmish va kelajak jarayonlarini, turli javoblarini va hissiy nuqtalarini muhokama qilishadi. Shu tartibda hissiy yetuklikni oshirishga intiladi. 1999-yilgi tadqiqot shuni ko'rsatdiki, xizmat ko’rsatadigan ko'p tarmoqli kompaniyaning EQ bo'yicha yuqori ball olgan hamkorlari boshqa hamkorlarga qaraganda 1,2 million dollar ko'proq foyda keltirgan. Boshqa tadqiqotlar EQ va samaradorlik o'rtasidagi o'xshash bog'liqlikni ko'rsatdi. Aftidan, hissiy muvozanat tijorat muvaffaqiyatining asosiy omilidir.
ASOSIY SANALAR:
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Miloddan avvalgi 400-yillar Faylasuf Aflotunning ta'kidlashicha, har qanday o'rganish hissiy asosga ega.
- 1930-yillar amerikalik psixolog Edvard Torndik “ijtimoiy intellekt” tushunchasini ta’riflaydi – boshqa odamlar bilan til topishish qobiliyati.
- 1983-yil AQSh psixologi Xovard Gardner odamlarning bir nechta aql-zakovatga ega ekanligini ta'kidladi, jumladan, shaxslararo, musiqiy, fazoviy-vizual va lingvistik.
- 1990-yilda amerikalik psixologlar Piter Salovey va Jon Mayer hissiy intellektning birinchi rasmiy nazariyasini nashr etdilar.
- 1995-yilda Daniel Goleman Emotional Intelligence: Why It Can Matter Than IQ" nomli kitobini nashr etdi va u xalqaro eng ko’p sotilgan kitobga aylandi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1. * “Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ” by Daniel Goleman
2. * Emotional Intelligence(EQ) is the Intersection of Head & Heart
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |