Hojutsu
Hojutsu – oʻqotar qurollardan foydalanishga qaratilgan Yaponiyaning otishma jang sanʼati.
Hojutsuda bugungi kunda ham koʻpincha „tanegashima“ kabi antiqa oʻqotar qurollar bilan mashq qilinadi. Jang sanʼati Yaponiyada eng keng tarqalgan boʻlib, u yerda amaliyotchilar uchun tarixiy jihozlardan foydalanish osonroq. „Matsumoto qal’asi“ qurol korpusi kabi guruhlar Edo davridagi oʻqotar qurollarning katta toʻplamlarini saqlaydi.
Qurol-yarogʻ guruhlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qurol-yarogʻ guruhlari „teppo tai“ (鉄砲隊) nomi bilan tanilgan. Teppo „qurol“ va tai „guruh“ yoki „birlik“ degan maʼnoni anglatadi.
Soʻnggi paytlarda ommaviy axborot vositalari samuraylarni faqat „katana“ kabi yaqin masofa uchun moʻljallangan jangovar qurollar bilan qurollangan jangchilar sifatida koʻrishadi. Biroq, yaponiyaliklar, shubhasiz, XVI asrga kelib oʻzlarining yevropalik hamkasblariga qaraganda qurollardan samaraliroq foydalanishgan, shuningdek, aniqroq, samaraliroq, chidamliroq qurol turlarini ishlab chiqarishgan.
Samuray otliqlariga qarshi qurollar oʻrnatilgan „Nagashino“ jangi samuraylar tarixidagi eng mashhur va muhim janglardan biridir.
Ashigaru
[tahrir | manbasini tahrirlash]
„Ashigaru“ feodal Yaponiyadagi eng quyi pogʻonadagi askar toifasi boʻlib, mojarolar paytida militsiya boʻlinmalari sifatida tuzilgan. 1543 yilda Yaponiyaga qurollarning kelishi „ashigaru“ boʻlinmalarining jang maydonidagi imkoniyatlarini sezilarli darajada oshirdi. Oʻqotar qurollar paydo boʻlishidan oldin, bu erkaklar koʻpincha „yari“ kabi changak va nayzalarni qoʻllashlari yoki qilich va kamon bilan kurashishni oʻrganishlari kerak edi. Taqqoslash uchun, pilikli miltiq (mushket) yoki „tanegashima“ ishlatish nisbatan ancha osonroq edi. Samarali boʻlishi uchun u jismoniy kuchga yoki muntazam mashgʻulotlarga tayanmasdi. Bundan tashqari, agar kerak boʻlmasa, oʻqotar qurollarni juda koʻp miqdorda zaxiralash mumkin edi. Shunday qilib, samuraylar va professional askarlar quyi sinflarni hojutsu boʻyicha oʻqitganlar.
Maktablar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Inatomi-ryu
- Geki-ryu
- Ogino-ryu
- Tanegashima-ryu
- Tatsuke-ryu
- Seki-ryu
- Bue-ryu
- Morishige-ryu
- Yo-ryu
- Takashima-ryu