Igdalen

Igdalen (fransuzcha: Igdalen), shuningdek, igdalan (fransuzcha: Igdalan) va agdal (fransuzcha: Agdal) — Nigeraning shimoli-gʻarbiy qismida, shuningdek, Mali va Jazoirda istiqomat qiluvchi berber xalqi hisoblanadi.^[1]

Igdalenlar Malining sharqiy qismida istiqomat qiluvchi idaksaxaqlar xalqiga yaqin hisoblanadi. Madaniy nuqtai nazardan esa igdalenlar tuareglarning aʼzosidir. Kel-fervan, kel-tamat va boshqa qabilalar bilan birgalikda, igdalenlar Kel-Air^[2] konfederatsiyasini tashkil etadi.

Ular asosan islom diniga eʼtiqod qilishgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qadimda ular choʻponlar va murabitlar tabaqasidan boʻlishgan.^[2]

Igdalenlar berberlar orasida birinchilardan boʻlib, Sahroi Kabirdan janubga koʻchib oʻtishgan deb ishoniladi. Ular taxminan XI asrda Niger daryosi vodiysiga joʻnashgan. Hozirda ular Air platosida istiqomat qilishadi.^[3]

Tili[tahrir | manbasini tahrirlash]

Igdalenlar Tagdal tilida soʻzlashishadi. Y songay tillarining shimoliy qismiga kiradi, ammo ularga tuareg tillarining taʼsiri katta boʻlgan.

Hudud va aholi soni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Igdalenlar asosan Nigeraning shimoli-gʻarbiy qismida, masalan Tanut va Tchintabaraden shaharlarida istiqomat qilishadi. Biroq, Mali va Jazoirning chegaradosh hududlarida ham igdalen aholi punktlarini uchratish mumkin. Chorvachilikning mavsumi vaqtida igdalenlar janubga, shimol tomondagi choʻlga borishadi.^[2]

Ethnologuening bahosiga koʻra, dunyoda taxminan 27 000 igdalen xalqining vakillari mavjud.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Тагдал в Ethnologue. Languages of the World.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Bernard Surugue, Catherine Baroin, Edmond Bernus, Yveline Poncet. Du sel et des dattes: introduction a l'étude de la communauté d'In Gall et de Tegidda-n-tesemt. Centre nigérien de recherches en sciences humaines, 1966.
↑ Olson, James Stuart. The peoples of Africa: an ethnohistorical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1996. ISBN 0-313-27918-7.

[:1-1] Тагдал в Ethnologue. Languages of the World.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Bernard Surugue, Catherine Baroin, Edmond Bernus, Yveline Poncet. Du sel et des dattes: introduction a l'étude de la communauté d'In Gall et de Tegidda-n-tesemt. Centre nigérien de recherches en sciences humaines, 1966.

[3] Olson, James Stuart. The peoples of Africa: an ethnohistorical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1996. ISBN 0-313-27918-7.

[1]

[2]

[3]