Indoneziya — Marokash munosabatlari

Indoneziya — Marokash munosabatlari Indoneziya va Marokash oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir hisoblanadi. Bu mamlakatlarda aholining katta qismi musulmonlar tashkil etadi. Indoneziya dunyodagi eng koʻp musulmonlar isteʼqomat qiluvchi davlati hisoblanadi. Ikkala davlatda ham bir xil separatizm va terrorizm muammolariga duch kelayotganini taʼkidlaydi^[1]. Davlatlar Jahon savdo tashkiloti (JST), Qoʻshilmaslik harakati va Islom hamkorlik tashkiloti (IHT) aʼzolaridir.

Tarixi

Mamlakatlar oʻrtasidagi tarixiy aloqalarning oʻrnatilishi XIV asrga toʻgʻri keladi, marokashlik sayohatchi Ibn Battuta 1345-yilda hozirgi Ache, Sumatra shimolidagi Pasey sultonligi saroyiga tashrif buyurgan. Oʻz eslatmalarida u Paseya sultoni diniy vazifalarni bajarishi va Muhammad ash-Shofi’iy mazhabiga rioya qilishini koʻrsatadi. Oʻsha paytda Pasey sharqdagi soʻnggi islom davlati edi, chunki uning sharqida boshqa hech bir hudud musulmon hukmdori tomonidan boshqarilmagan. Ibn Battuta bu shaharda ikki haftaga yaqin mehmon boʻlib turdi, soʻng sulton uni zarur ashyolar bilan taʼminladi^[2].

1955-yilda Indoneziya Bandung konferentsiyasini tashkil qildi, u yerda Osiyo va Afrika davlatlarining mustaqilligi va dekolonizatsiyasiga chaqirdi. 1956-yil 18-noyabrda Marokash Fransiyadan mustaqillikka erishdi. 1960-yil 19-aprelda Indoneziya va Marokash oʻrtasida rasmiy diplomatik munosabatlar oʻrnatildi. 1960-yil 2-mayda Indoneziyaning birinchi prezidenti Sukarno Rabotga keldi va u yerda Marokash qiroli Muhammad V^[3] bilan muzokaralar olib bordi. 2008-yilda Indoneziya tashqi ishlar vaziri Hasan Virayuda Rabotga tashrif buyurdi. 2009-yil mart oyida Marokash Bosh vaziri Abbos El-Fassi Jakartaga tashrif buyurdi^[4].

1990-yil 21-sentyabrda Jakarta va Kasablanka (Aholisi boʻyicha Marokashning eng yirik shahri) birodarlik shartnomasini imzoladilar Ikki davlat oʻrtasidagi doʻstlikni rivojlantirish maqsadida Janubiy Jakartadagi savdo va biznes markazlari bilan mashhur boʻlgan „Jalan Kasablanka“ markaziy koʻchasiga Kasablanka nomi berildi. Boshqa tomondan, Marokash poytaxti Rabatda 1960-yilda uning tashrifi munosabati bilan Sukarno nomi bilan xiyobonga nom berildi^[4].

Savdo

2013-yilda Indoneziya va Marokash sarmoya, turizm, savdo va kadrlar sohalaridagi munosabatlarni yaxshilash uchun Qo‘shma komissiya tuzishga kelishib oldi. Ushbu kelishuv 2013-yil 12-mart kuni Indoneziya turizm va ijodiy iqtisodiyot vaziri Mari Elki Pangestuning Marokash Tashqi ishlar va hamkorlik vaziri Saad El Din-Usmoniy vazir bilan uchrashish uchun Rabotga tashrifi chog‘ida tuzilgan.

Mamlakatlar o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 2003-yildagi 35,99 million AQSH dollaridan 2008-yilda 109,31 million AQSh dollariga yetdi. Marokashning Indoneziyaga eksporti: fosfatlar (oʻgʻitlar ishlab chiqarish uchun asosiy material)^[1], oʻgʻitlar, kimyoviy moddalar, temir va poʻlat sotadi. Indoneziyaning Marokashga eksporti: qahva, tabiiy kauchuk, shisha idishlar, palma yog'i, ziravorlar, choy, mebel va kiyim-kecha^[4] .

Diplomatik missiyalar

Indoneziyaning Rabotda elchixonasi bor^[5].
Marokash Jakartada elchixonasini yuritadi^[6].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 Veeramalla Anjaiah and David Stone-Resneck. „Moroccan ambassador says democracy in RI will endure“. The Jakarta Post (2009-yil 24-yanvar). 2015-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.
↑ „Ibn Battuta's Trip: Chapter 9 Through the Straits of Malacca to China 1345 - 1346“. The Travels of Ibn Battuta A Virtual Tour with the 14th Century Traveler. Berkeley.edu. 2013-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.
↑ „Indonesia – Morocco 50 Years of Friendship Relations“. Ministry of Foreign Affairs of Republic of Indonesia (2010-yil 21-aprel). 2013-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Veeramalla Anjaiah. „Morocco seeks to boost business ties with RI: Envoy“. The Jakarta Post (2009-yil 30-iyul). 2017-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.
↑ „Embassy of The Republic of Indonesia, In Rabat,, the Kingdom of Morocco“. 2019-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-dekabr.
↑ „Morocco Embassy in Jakarta, Indonesia“. 2019-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-dekabr.

[JakartaPost1-1] 1,0 ^1,1 Veeramalla Anjaiah and David Stone-Resneck. „Moroccan ambassador says democracy in RI will endure“. The Jakarta Post (2009-yil 24-yanvar). 2015-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

[Berkeley-2] „Ibn Battuta's Trip: Chapter 9 Through the Straits of Malacca to China 1345 - 1346“. The Travels of Ibn Battuta A Virtual Tour with the 14th Century Traveler. Berkeley.edu. 2013-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

[KBRI-Rabat-3] „Indonesia – Morocco 50 Years of Friendship Relations“. Ministry of Foreign Affairs of Republic of Indonesia (2010-yil 21-aprel). 2013-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

[JakartaPost2-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Veeramalla Anjaiah. „Morocco seeks to boost business ties with RI: Envoy“. The Jakarta Post (2009-yil 30-iyul). 2017-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

[5] „Embassy of The Republic of Indonesia, In Rabat,, the Kingdom of Morocco“. 2019-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-dekabr.

[6] „Morocco Embassy in Jakarta, Indonesia“. 2019-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-dekabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Marokash–Indoneziya munosabatlari



Marokash	Indoneziya