Irina Doljenko
Irina Doljenko | |
---|---|
Tavalludi |
Irina Igorevna Doljenko 23-oktyabr 1959 |
Janrlar | opera, kamera musiqasi |
Kasbi | Opera qo‘shiqchisi |
Fuqaroligi |
SSSR Rossiya |
Mukofotlari |
Irina Igorevna Doljenko (1959-yil 23-oktabrda tug‘ilgan, Toshkent, SSSR) — sovet va rus opera xonandasi (metsso-soprano)[1], oʻqituvchi, 1996-yildan Katta teatr (Rossiya Davlat akademik Katta teatri) solisti.
Rossiya Federatsiyasida xizmat ko‘rsatgan artist (2001-yil). Rossiya Federatsiyasi xalq artisti (2010-yil).
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Doljenko Irina Igorevna 1959-yil 23-oktabrda Toshkent shahrida tug‘ilgan[2]. Musiqachi bolaligida Estoniyaga ko‘chib ketgan va u yerda fizika-matematika maktabida o‘qigan hamda vokal va fortepiano bo‘yicha tahsil olgan.
Irina Igorevna 1977-yilda K. E. Siolkovskiy nomidagi Moskva aviatsiya texnologiyalari institutiga oʻqishga kirgan. Lekin yozgi taʼtil uchun ona shahri Toshkentga kelganida Toshkent konservatoriyasiga hujjat topshirgan va oʻqishga qabul qilingan[3].
I.Doljenko 1978-1983-yillarda Toshkent davlat konservatoriyasida (professor R.Yusupova sinfi) tahsil olgan.
1981-yilda konservatoriyada tahsil olish bilan bir qatorda, Lunacharskiy nomidagi Rossiya teatr sanʼati instituti -GITISga, mashhur sovet teatr rejissori N. I. Sats guruhiga o‘qishga qabul qilingan.
Irina Igorevna 1983-1996-yillarda N. I. Sats nomidagi Moskva davlat akademik bolalar musiqali teatrida solist bo‘lib ishlagan va shu bilan bir qatorda Stanislavskiy va Nemirovich-Danchenko nomidagi Moskva musiqali teatrida ham chiqish qilib turgan. Ushbu teatrda aktrisa ,,Yevgeniy Onegin"da Olga, ,,Maloikalar malikasi"da Polina, ,,Sevilyalik sartarosh"da Rosina, ,,Ruslan va Lyudmila"da Ratmira kabi rollarni ijro etgan[4].
1995-yilda Doljenko Katta teatrda V. A. Motsartning ,,Figaroning nikohi" nomli operasida Kerubino rolida debyut qilgan[5].
Shuningdek, 1996-yilda Rossiyaning Katta teatriga qabul qilingan.
Irina Doljenko 2013-yilda Krasnoyarsk davlat opera va balet teatri opera truppasining badiiy rahbari etib tayinlangan.
Bundan tashqari, Irina Igorevna Italiyada Mietta Siegele va Giorgio Luketti hamda Fransiyada Rejin Krespin bilan birga amaliyotda bo‘lgan. Ushbu amaliyotdan keyin u Nyu-Yorkdagi Olbani universitetida aktyorlik kursini tamomlagan[6].
Shuni alohida taʼkidlash kerakki, Doljenko dunyodagi eng yaxshi musiqali teatrlarda: Vena kamera operasida, Shvetsiya qirollik operasida (Stokgolm), Nemis Operasida (Berlin), Kolon teatrida (Buenos-Ayres), Yangi Isroil Opera (Tel-Aviv) teatrlarida birinchi marta Amneris rolida chiqish qilgan. Shu bilan birga, Kalyari opera teatri, Bordo opera teatri, Bastiliya opera teatrlari hamda Latviya milliy operasi va Estoniya milliy operasi bilan hamkorlik qilgan.
Irina Doljenko xalqaro festivallarda ham faol ishtirok etgan: Trakay (Litva), Schonbrunn (Avstriya), Savonlinna (Finlandiya), Fransiyadagi Motsart festivali, Quddus festivali, Veksford festivali (Irlandiya) shular jumlasidandir.
Musiqachi 2004-yilda Niderlandiyaning Arnim shahrida Igor Stravinskiyga bag‘ishlab o‘tkazilgan festivalida ,,Mavra" operasining kontsertida ishtirok etgan.
Doljenko 2012-yildan buyon Gnesinlar nomidagi Rossiya musiqa akademiyasida dars berib kelmoqda. Irina dotsent ilmiy unvoniga ega[1].
2021-yilda Doljenko ,,Rossiya-Madaniyat" telekanalidagi ,,Katta musiqiy" loyihasining oltinchi nashri ishtirokchilariga operettalardan ariyalarni ijro etgan va sahna ortida qo‘llab-quvvatlagan ishtirokchilarga vokalni o‘rnanishlariga yordam bergan.
Ijro etgan partiyalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Katta teatrida:
- Kerubino (V. A. Motsart tomonidan „Figaroning nikohi“, 1995-yil);
- Mehmonxona egasi („Boris Godunov“ Mussorgskiy);
- Amneris (J.Verdining „Aida“);
- Laura („Iolanta“ P.Chaykovskiy);
- Adaljisa (V. Bellinining „Norma“ konsertidagi ijro);
- Azuchena (J.Verdi tomonidan „Trubadur“);
- Boyarinya Morozova (P.Chaykovskiyning „Oprichnik“ 2002-yil);
- Blansh („O‘yinchi“ S. Prokofyev birinchi nashr);
- Fenena (G. Verdi tomonidan „Nabukko“ 2006-yil);
- Margarita (G.Berlioz tomonidan „Faustning hukmi“ konsert spektakli);
- Lel bahor (N. Rimskiy-Korsakovning „Qorqiz“i);
- Olga (P.Chaykovskiy tomonidan „Yevgeniy Onegin“ 2001-yil);
- Lyubov (P.Chaykovskiyning „Mazepa“);
- Lyubasha (N.Rimskiy-Korsakovning „Qirol kelini“);
- Marfa (M.Mussorgskiyning „Xovanshina“);
- Suzuki (J.Puchchinining „Madam Butterflay“);
- Polina, Milovzor (P.Chaykovskiy tomonidan „Cho‘qqilar malikasi“ 2007-yil);
- Karmen (G.Bizening „Karmen“ 2008-yil);
- Uchinchi xonim (V. A. Motsartning „Sehrli nay“i, 2009-yil);
- Uy bekasi Amelfa (N. Rimskiy-Korsakovning „Oltin xo‘roz“, 2011-yil);
- Marina Mnishek (M.Musorgskiyning „Boris Godunov“, 2011-yil);
- Annina (R.Shtraussning „Kavaler rozi“ 2012-yil);
- Nenila (P.Chaykovskiyning „Sehrgar“ 2012-yil);
- Flora Bervua (J.Verdinin „Traviata“ 2012-yil);
- Jovanna (J.Verdi tomonidan yozilgan „Rigoletto“ 2015-yil)
- Marta („Iolanta“ P. I. Chaykovskiy 2015-yil)
Diskografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- J.Verdi, dirijyor M.Yermler tomonidan rekviyem, 2001-yil;
- M.Glinka tomonidan „Ruslan va Lyudmila“ — Naina, dirijyor A. Vedernikov, PentaTone klassik, 2004-yil.
- P.Chaykovskiyning „Oprichnik“ — Morozova, dirijyor G.Rojdestvenskiy, Dinamik, 2004-yil.
Filmografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 2002-yil — Yulduzlarning yaqindan suratga olinishi. Irina Doljenko — hujjatli film, rejissyor Nikita Tixonov, Arts Media Center
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rossiya Federatsiyasi xalq artisti (2010)
- Rossiya Federatsiyasida xizmat koʻrsatgan artist (2001)
- Glinka nomidagi Butunittifoq tanlovining maxsus mukofoti (1981)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 „Официальный сайт РАМ имени Гнесиных – Страница 6036 – Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования Российская академия музыки имени Гне...“. 2016-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
- ↑ „Ирина Долженко :: Московская государственная академическая филармония“. 2017-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
- ↑ Irina Doljenko: „Vse vremya naxojus mejdu isterikoy i prazdnikom…“[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка
- ↑ „Интервью с Ириной Долженко | OperaNews.ru“. 2016-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
- ↑ „Ирина Долженко: «Если понимаю, что могу, то сделаю. Такой характер!» — Каледа.ру“. 2015-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
- ↑ „Ирина Долженко — Актеры“. 2015-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Irina Dolzhenko: „Opera albatta qimmat“
- Irina Dolzhenko // Bolshoy teatri veb-sayti
- Irina Dolzhenko: chuqur, samimiy, rus tilida