Kontent qismiga oʻtish

Irlandiya milliy kutibxonasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Irlandiya milliy kutibxonasi
Mamlakat Irlandiya Respublikasi
Tashkil etilgan 1877-yil
Hajmi 8milliondan ko'proq
Rasmiy sayti https://www.nli.ie
NLIning Kildare ko'chasidagi ko'rinish

Irlandiya Milliy kutubxonasi (NLI; irl.: Leabharlann Náisiúnta na hÉireann ) Irlandiya Respublikasi milliy kutubxonasi Dublinda, Tomas Nyuenxem Din tomonidan qurilgan binoda joylashgan. Irlandiya Milliy kutubxonasining vazifasi "Irlandiya hayotining hujjatli va intellektual yozuvlarini to'plash, saqlash, targ'ib qilish va ulardan foydalanishga imkon berish va saqlangan bilimlarning katta olamiga kirishni ta'minlashga hissa qo'shish".

Kutubxona ma'lumotnoma bazasi va shuningdek u kitoblarni qarzga bermaydi. Unda Irlandiya va uning tarixiga oid ko'p miqdordagi materiallar mavjud bo'lib, ulardan bepul foydalanish mumkin. Bunga kitoblar, xaritalar, qo'lyozmalar, musiqa, gazetalar, davriy nashrlar va fotosuratlar kiradi. Ularning to'plamlariga xususiy va davlat nashriyotlari tomonidan chiqarilgan materiallar kiritilgan.

Kutubxonaga Irlandiyaning bosh xabarchisi va Milliy foto arxivi biriktirilgan. Kutubxonada ko'rgazmalar o'tkaziladi va Irlandiya gazetalari arxivi ham mavjud. Bu, shuningdek, Irlandiya uchun ISSN Milliy markazidir. Kutubxona, shuningdek, bir qator boshqa xizmatlarni ham taqdim etadi, jumladan, genealogiya . Turizm, madaniyat, san'at, Gaeltacht, sport va ommaviy axborot vositalari vaziri Irlandiya hukumatining kutubxona uchun mas'ul a'zosidir.

Asosiy kutubxona binosi Kildare ko'chasida, Leinster uyiga va Irlandiya Milliy muzeyining arxeologiya bo'limiga ulashgan.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Irlandiya Milliy kutubxonasi 1877-yildagi Dublin fan va san'at muzeyi qonuni bilan tashkil etilgan bo'lib, unga ko'ra, Dublin Qirollik jamiyati tasarrufidagi to'plamlarning asosiy qismi o'sha paytdagi Fan va san'at departamenti foydasiga o'tkazilishi kerak.

1881-yilgi kelishuvga koʻra, kutubxona oʻn ikki nafar Vasiylar Kengashi nazorati ostida ishlaydi, ulardan sakkiz nafari Jamiyat tomonidan va toʻrt nafari Hukumat tomonidan tayinlangan; ushbu Shartnoma Vasiylarga kutubxona xodimlarini tayinlash majburiyatini ham yukladi. Ushbu tartib kutubxona 2005-yilda avtonom madaniyat muassasasiga aylanmaguncha saqlanib qoldi.

1924-25-yillarda Irlandiya Erkin Davlati tashkil etilgandan so'ng, kutubxona Ta'lim bo'limiga o'tkazildi va u 1986-yilgacha Taoiseach bo'limiga topshirildi . 1927-yilda 1927-yildagi sanoat va tijorat mulki (himoya) toʻgʻrisidagi qonunga muvofiq kutubxonaga qonuniy depozit maqomi berildi.[1] 1992-yilda kutubxona yangi tashkil etilgan San'at, madaniyat va Gaeltacht (hozirgi Madaniyat, meros va Gaeltacht) bo'limiga o'tkazildi[2] va 2005-yil 3-mayda 1997-yildagi Milliy madaniyat institutlari to'g'risidagi qonunga binoan avtonom madaniyat muassasasiga aylandi.

To'plamlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kutubxonaning asosiy to'plami - bu Dublin Qirollik jamiyatidan olingan fondlar, keyinchalik sotib olinganlar va Irlandiyada nashr etilgan barcha asarlarning mualliflik huquqi depozitlari.

1997-yildagi Milliy madaniyat institutlari to'g'risidagi qonun Irlandiya Milliy kutubxonasiga Irlandiya mahsuloti to'g'risida aniq ma'lumot berish uchun Irlandiyaga tegishli barcha materiallarni to'plashni buyurdi.[3] NLI 20-asr Irland she'riyati Irland mualliflari bilan bog'liq 2785 dan ortiq mavzularni o'z ichiga oladi.[3] Irlandiya Milliy kutubxonasi irland yozuvchilarining she'rlari to'plamining asosiy manbasidir.[3]

Irlandiya Milliy kutubxonasining 1907-yilgi fotosurati, Nordisk familjebokdan olingan

Irlandiya Milliy kutubxonasida quyidagi taniqli yozuvchilarning arxiv hujjatlari, shu jumladan shaxsiy eslatmalar va ish kitoblari to'plamlari mavjud:

Irlandiya Milliy kutubxonasida Sheehy Skeffington Papers, irlandiyalik yozuvchilar va faollar Frensis Sheehy Skeffington va Xanna Sheehy Skeffingtonning maqolalari, kitoblari, she'rlari va boshqa materiallari to'plami mavjud. Ushbu yozuvlar Frensis va Xanna Skeffingtonning 20-asr boshlarida Irlandiya madaniyati va tafakkuridagi ta'sirini tushunish bilan bir qatorda ularning oilaviy hayotini ham tushunishni taklif qiladi.[6]

Kutubxonada Kuper kolleksiyasi ham mavjud. Ostin Kuper (1759–1831) okrug Tipperary kotibi boʻlib, u oʻzining nevarasi tomonidan saqlanib qolgan koʻplab Irlandiya qadimiy buyumlarining eskizlarini yaratgan.[7] Kuper kolleksiyasida boshqa rassomlarning, jumladan Frensis Uitlining rasmlari ham mavjud.[7]

2010-yilda Irlandiya Milliy kutubxonasi 18 va 19-asr Irlandiya bastakorlarining notalarining bepul onlayn keng qamrovli to'plamini ishlab chiqish uchun mo'ljallangan Irlandiya bastakorlarining milliy arxivi yangi veb-saytida hamkorlikda ish boshladi.[8] 2021-yil holatiga ko'ra, Irlandiya bastakorlari milliy arxivi sayti loyihani Irlandiya Milliy kutubxonasi, TU Dublin musiqa va drama konservatoriyasi, Heritage Music Productions va doktor Una Hunt rejissyori o'rtasidagi hamkorlik sifatida ta'riflaydi.[9]

2019-yilda Kutubxona o'zining birinchi " tug'ilgan raqamli " to'plamiga irlandiyalik muallif Marian Keyesning raqamli to'plamini olib, pilot sxema sifatida qo'shildi.[10]

Kutubxona shuningdek, suvga cho'qintirsh, nikoh va ba'zi dafn marosimlarini qayd etgan 1880-yillargacha bo'lgan barcha katolik cherkovi registrlarining onlayn indeksini yuritadi. Asl to'plam mikrofilmda saqlangan va keyinchalik Internetda taqdim etilgan.[11]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „electronic Irish Statute Book (eISB) – National Library of Ireland“. www.irishstatutebook.ie Retrieved 11 March 2021.
  2. ↑ Taoiseach Albert Reynolds. „S.I. No. 21/1993 - Arts and Culture (Transfer of Departmental Administration and Ministerial Functions) Order, 1993“. Irish Statute Book (1993-yil 20-yanvar). 2018-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-avgust.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Ní Dhuibhne, Éilís (2012). „Poetry in the Archive: Reflections of a Former Archivist on the Manuscripts of Twentieth-Century Irish Poets in the National Library of Ireland“. Irish University Review. 42-jild, № 1. |pages=155–168-bet. JSTOR 24577105. 25 April 2021da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25 April 2021.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Telford, Lyndsey. „Seamus Heaney declutters home and donates personal notes to National Library“. Irish Independent. Independent News & Media (2011-yil 21-dekabr). 2012-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 21-dekabr.
  5. ↑ Crowley, Sinéad. „Edna O'Brien archive acquired by National Library of Ireland“. RTÉ Culture (2021-yil 10-sentyabr). 2021-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-sentyabr.
  6. ↑ Culhane, Dara (2015). „The Sheehy Skeffington Papers: Treasure Hunting at the National Library of Ireland Archives“. The Canadian Journal of Irish Studies. 39-jild, № 1. |pages=50–63-bet. JSTOR 24635400.
  7. ↑ 7,0 7,1 Harbison, Peter (2001). „Irish Artists on Irish Subjects': The Cooper Collection in the National Library“. Irish Arts Review Yearbook. 17-jild. |pages=61–69-bet. JSTOR 20493166. 25 April 2021da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25 April 2021.
  8. ↑ Hunt, Una (July 2011). „The National Archive of Irish Composers: Creating a Digital Collection of Music from the National Library of Ireland“. Fontes Artis Musicae. 58-jild, № 3. |pages=266–273-bet.
  9. ↑ „National Archive of Irish Composers“. National Archive of Irish Composers (2021). 2021-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan.
  10. ↑ McGreevy. „Marian Keyes becomes first Irish writer to donate digital archive“ (en). The Irish Times (2019-yil 16-oktyabr). 2021-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-sentyabr.
  11. ↑ Fitzsimons, Fiona (2015). „Catholic Parish Registers“. History Ireland. 23-jild, № 2. |page=21-bet. JSTOR 43235414. 25 April 2021da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25 April 2021.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Irlandiya_milliy_kutibxonasi&oldid=3690803" dan olindi