Kontent qismiga oʻtish

Irratsionalizm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Irratsionalizm (lotincha: irrationalis - aqlga zid, gʻayrishuuriy) — bilish jarayonida aqlning imkoniyatlarini cheklaydigan yoki inkor etadigan falsafiy oqim; falsafada ratsionalizmga zid boʻlgan oqimlar nomi. Dunyoni bilishda inson maʼnaviy hayotining tafakkurdan tashqari tomonlari: iroda, bevosita mushohada, hissiyot, intuitsiya, xayol (fantaziya), instinkt va sh. k. ni birinchi oʻringa qoʻyadi. Irratsionalistlar fikricha, inson obyektiv voqelikning barcha siru asrorlarini aql yordamida bilishga qodir emas, vo-qelik esa Ghhqonuniyatlardan xoli, taso-diflarga, koʻr-koʻrona irodaga boʻysunadi. I. volyuntarizm, hayot falsafasi, intuitivizm, pragmatizm va ekzistensializm kabi falsafiy oqimlarga xos.[1]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil