Ishayo (Lukoshko)
Arximandrit Ishayo (dunyoda Ivan Trofimovich Lukoshko ; taxminan – Vladimir-Rojdestvenskiy monastirining arximandriti, Novgorod znamenny qoʻshiq ustasi Stefan Golishning shogirdi, qoʻshiqchi, XVI asrda savdogarlar hududida rivojlangan „Usolskaya“ znamenny qoʻshiqchilik maktabining eng yirik vakili. Stroganov . Ijodiy faoliyati 1601-1621-yillarda sodir boʻldi.
U Usolsk Znamenniy qoʻshiqchilik maktabining asoschisi Stefan Golishdan qoʻshiq aytishni oʻrgangan. 1579-yilda u ruhoniy etib tayinlangan. Oʻsha paytda u Solvychegodskda Annunciation soborida yashagan (keyinchalik bu monastirning sobori cherkoviga ota-onasi va oʻzining dafn marosimi uchun qoʻshiqlar kitobini sovgʻa qildi). 1598-yilda, ehtimol (bu bilvosita dalillardan kelib chiqadi[1]), u Kostroma Epiphany monastirining abboti edi.
1602-ildan 1621-yilgacha u Vladimir Nativity monastirining arximandriti boʻlgan. Bu monastir Trinity-Sergius Lavradan keyin ikkinchi oʻrinda edi. 1605-yil noyabr oyida u yolgʻonchi Dmitriy I[2] ning tan oluvchisi boʻlgan va oʻlimidan keyin u sharmanda boʻlmagan.
1613-yilda Mixail Romanov qirollikka saylanganida , arximandrit Isay Lukoshko monastir ierarxlari orasida birinchi boʻlib tasdiq xatini imzoladi. 1614-yilda podshoh Mixail Fedorovich unga oqsoqol qirolicha Aleksandrani[2] (Ivan IV ning toʻngʻich oʻgʻlining birinchi xotini) dafn qilishni ishonib topshirdi. Arximandrit Isay Lukoshko 1619-yilda Filaretni patriarxatga saylashda qatnashgan.
Insholar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Biz vaqtimizga yetdik:
- „8 ovoz uchun Ipakoi yakshanbalari“ toʻplami.
- „Oddiy hayot“ qoʻshiq kitobi (uning „Oʻzini oʻzi isloh qilsin“ prokeimenoni 120 nusxada saqlanadi).
- Troparion „Barcha tana jim boʻlsin.“
- Stchera „Volsvi Persistii“, „Jabroil xushxabar keltiradi“, „Osmon Shohiga“, „Imon bilan kel“, „Oh, qanchalik yaxshi“.
Sochineniya Isayi Lukoshko vosprinimalis sovremennikami kak vershina „usolskoy“ shkoli peniya. Prinyato schitat, chto on uprostil i sdelal raspev bolee kratkim. Muzikovedi videlyayut ryad osobennostey raspevnogo stilya mastera[3].
- Delenie pesnopeniya na stroki pri pomoщi konechnix kadansov, v tom chisle tipizirovannix.
- Ispolzovanie ladovix ustoev, sredinnix i konechnix, v kachestve formoobrazuyuщix elementov.
- Smena tipa melodicheskogo dvijeniya v perelomnix momentax formi (vosxodyaщee, nisxodyaщee, koleblyuщeesya).
- Izmenenie visoti zvuchaniya dlya oboznacheniya kulminatsiy i nachalnix strok chastey, peredachi smisla klyuchevix slov.
- Iskusnoe kompozitsionnoe cheredovanie bolee i menee raspevnix strok.
- Delenie pesnopeniya na stroki pri pomoщi konechnix kadansov, v tom chisle tipizirovannix.
- Ispolzovanie ladovix ustoev, sredinnix i konechnix, v kachestve formoobrazuyuщix elementov.
- Smena tipa melodicheskogo dvijeniya v perelomnix momentax formi (vosxodyaщee, nisxodyaщee, koleblyuщeesya).
- Izmenenie visoti zvuchaniya dlya oboznacheniya kulminatsiy i nachalnix strok chastey, peredachi smisla klyuchevix slov.
- Iskusnoe kompozitsionnoe cheredovanie bolee i menee raspevnix strok.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedautogenerated1 - ↑ 2,0 2,1 „Ульяновский В. Смутное время. М.: Европа, 2006.“. 2014-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-iyun.
- ↑ „Парфентьева Н. В. Творчество мастеров древнерусского певческого искусства XVI—XVII вв. (На примере произведений выдающихся распевщиков). Челябинск. 1997.“. 2014-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-iyun.
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Zvereva S. T. Ivan Lukoshkaning tarjimai holi va ijodiy faoliyati uchun materiallar. (Wayback Machine saytida 2022-06-16 sanasida arxivlangan) // TODR. – T. XXXVII. – 1983 yil.
- Kutuzov B. P. Rus Znamenny qoʻshiq.
- Parfentiev N. P. 16-17-asrlarda rus davlatining maʼnaviy madaniyatida qadimgi rus qoʻshiqchilik sanʼati: Maktablar. Markazlar. Magistrlar. – Sverdlovsk. 1991 yil.
- Parfentev N. P. Ishayo // Pravoslav entsiklopediyasi . – M., 2011 yil. – T. XXVII : " Suriyalik Ishoq – Tarixiy kitoblar . – BILAN. 135-140. – 752 Bilan. – 39 000 nusxa. – ISBN 978-5-89572-050-9 .
- Parfentiev N. P. 16-17-asrlarda Rossiya davlatining professional musiqachilari: suveren qoʻshiqchi va patriarxal qoʻshiqchi va kotiblar. – Chelyabinsk, 1991 yil.
- Parfentiev N. P., Parfentieva N. V. Stroganov maktabining mohir qoʻshiqchisi Ivan (Ishayo) Lukoshkovning asarlarida mualliflik (vaf. 1621 yil) // Janubiy Ural xabarnomasi. davlat un-ta. Seriya: Ijtimoiy va gumanitar fanlar. – jild. 21 (121). – 2008 yil.
- Parfentiev N. P., Parfenteva N. IN. 16-17-asrlar rus musiqasidagi Usolskaya (Stroganov) maktabi. – Chelyabinsk. 1993 yil.
- Parfentyeva N. IN. 16-17-asrlar qadimgi rus qoʻshiqchilik sanʼati ustalarining ijodi. (Buyuk xonandalar asarlari misolida). (Wayback Machine saytida 2014-06-07 sanasida arxivlangan) – Chelyabinsk, 1997 yil.
- Findeyzen N. F. 16—17-asrlar qoʻshiqchi kotiblari, bastakorlari va nazariyotchilari haqida qisqacha maʼlumot. / / Qadimgi davrlardan 18-asr oxirigacha Rossiyada musiqa tarixiga oid insholar. – M. – L .: Gosizdat, Muzsektor, 1928. – T. 1, masala 3. – BILAN. 325-336. – 364 Bilan.