Jabal ibn Javval
Jabal ibn Javval — 7-asrda yashab, arab tilida ijod qilgan yahudiy shoirlaridan biri hisoblanadi. U Muhammad alayhissalom zamondoshi edi.
Ibn Hishomga va Abu al-Faraj al-Isfahoniy so'zlariga ko'ra, Jabal taalabiy edi, lekin ularning hech biri bu haqiqatni tan olmaydi. U yahudiy edi. Ibn Hajar esa o'zining "Kitob al-ashabah fi tamyiz ash-shahobah" biografik lug'atida, ibn al-Kalbiy va al-Marzaboniyga tayanib, shunday bo'lganligini va Jabal keyinchalik Islomni qabul qilganligini aytib o'tadi. Yoqut Jabalning bir baytini keltirayotgan paytida, uni xato qilib "Jamol ibn Javvol at-Tag'labiy" deb ataydi.
Jabal ismi yuqorida tilga olingan arab mualliflari tomonidan onda-sonda keltirib o'tilgan. Abu al-Faraj Jabalning ikki misrasini keltirib o'yganda, ular o'rtasida yuzaga kelgan janjal haqida kelib chiqishi Taalabiy bo'lgan shoir Ash-Shamaxga yozgan she'rida ko'rinadi. Bu, ehtimol, Abu al-Faraj ya'ni, ash-Shammax Jabalning singlisi Kalbani sevib qolgani va oradan ko'p o'tmay, ash-Shammax safarga chiqib ketganida, u o'z ukasiga uylanib oladi, hafsalasi pir bo'lgan oshiq va Jabal o'rtasida she'riy musobaqaga ayanan shu sabab bo'lib qoladi. Shoirning o'n bir misrasini Hishom keltirib o'tadi, ushbu she'riy parchasi yahudiylik dinini yetarlicha ochib bergan. Bular Banu an- Nodir qabilasining boshlig'i Huyay ibn Axtabning o'limi va bu qabila va Banu Qurayzaning Muhammad tomonidan mag'lubiyati haqidagi elegiyadir. Bu misralar shoir Hasan ibn Sobitga javob sifatida edi. Aftidan, ular to‘liq she’r hosil qilmaydi; chunki ibn Hajar Jabalning Ibn Hishom iqtibosida uchramasligi, balki bir xil oʻlchov va qofiyaga ega boʻlgan, shuning uchun ham xuddi shu sheʼrdan boʻlgan bir baytni keltiradi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Abu Afak
- Ka'b ibn al-Ashraf
Manbaalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- The Jewish Enycyclopedia