Kanada — Vetnam munosabatlari
Kanada — Vetnam munosabatlari Kanada va Vetnam Sotsialistik Respublikasi oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlarga ishora qiladi. Ikkala davlat ham Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorlik tashkiloti, Xalqaro Frankofoniya tashkiloti va Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo.
TarixI
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kanada va Vetnam umumiy tarixga ega, chunki ikkala xalq ham fransuz mustamlaka imperiyasining bir qismi boʻlgan. Vetnam urushi paytida Kanada rasmiy ravishda neytral boʻlib qoldi, lekin vaqti-vaqti bilan oʻzaro yordam boʻlgan. Kanada Jeneva kelishuvlarining bajarilishini nazorat qiluvchi Xalqaro nazorat komissiyasining aʼzosi boʻlgan. Saygon qulaganidan keyin 1979-yildan 1980-yilgacha Kanada Vetnamdan 60 000 qochqinni qabul qilgan[1].
1973-yilda Kanada va Vetnam diplomatik munosabatlar oʻrnatdi[2]. 1976-yil sentyabr oyida Vetnam Ottavada elchixonasini ochdi, ammo 1981-yilda elchixona yopildi. Vetnam 1990-yilda Ottavadagi elchixonasini qayta ochdi[3]. 1994-yilda Kanada Xanoyda rezident elchixonasini ochdi[2].
1994-yil noyabr oyida Kanada Bosh vaziri Jan Kretyen Vetnamga rasmiy tashrif bilan keldi, bu Kanada hukumatining birinchi tashrifi boʻldi[3]. 2005-yil iyun oyida Bosh vazir Phan Van Kxai Kanadaga tashrif buyurgan birinchi Vetnam davlat rahbari boʻldi. Dastlabki tashriflardan buyon ikki davlat rahbarlari va tashqi ishlar vazirlari oʻrtasida bir necha marta oliy darajadagi tashriflar boʻlib oʻtdi[3]. Soʻnggi tashriflar orasida Kanada Bosh vaziri Jastin Trudeau 2017-yil noyabr oyida Xanoyda boʻlib oʻtadigan APEC 29-sammitida ishtirok etish uchun Vetnamga tashrif buyurgan. 2018-yil iyun oyida Bosh vazir Nguen Xuân Phuc La Malbaie shahrida boʻlib oʻtgan G7 44-sammitida ishtirok etish uchun Kanadaga tashrif buyurdi[3].
Yuqori darajadagi tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kanadadan Vetnamga yuqori darajadagi tashriflar
|
Vyetnamdan Kanadaga yuqori darajadagi tashriflar
|
Ikki tomonlama shartnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ikkala davlat ham bir qancha shartnomalarni imzolaganlar, masalan, Vetnam va Kvebek oʻrtasidagi iqtisodiy va texnologik hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1992); Taraqqiyot boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1994); Savdo toʻgʻrisidagi bitim (1995); Ikki tomonlama soliqqa tortishning va daromad soligʻini toʻlashdan boʻyin tovlashning oldini olish toʻgʻrisidagi bitim (1997); Xizmat koʻrsatish va infratuzilmani rivojlantirish boʻyicha oʻzaro kelishu memorandumi (2000); Yordam siyosati loyihasi boʻyicha oʻzaro kelishuv memorandumi (2001); Aviatsiya toʻgʻrisidagi shartnoma (2004-yil); va farzand asrab olish toʻgʻrisidagi bitim (2005)[3].
Savdo aloqalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]2018-yilda Kanada va Vetnam Tinch okeani boʻyidagi boshqa davlatlar bilan birga Trans-Tinch okeani hamkorligi boʻyicha keng qamrovli va progressiv bitimni imzoladilar. 2018-yilda davlatlar oʻrtasidagi ikki tomonlama savdo hajmi 6,4 milliard dollarni tashkil etdi[2]. Vetnam 2015-yildan beri Kanadaning ASEAN mintaqasidagi eng yirik savdo sherigi hisoblanadi. Kanada tijorat manfaatlari uchun Vetnamdagi ustuvor yoʻnalishlar qishloq xoʻjaligi, taʼlim, axborot va kommunikatsiya texnologiyalari, infratuzilma va aerokosmik sohalardir[2].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kanadaning Xanoyda elchixonasi va Xoshiminda bosh konsulligi bor[4].
- Vetnamning Ottavada elchixonasi va Vankuverda bosh konsulligi bor[5].