Kontent qismiga oʻtish

Kanada kutubxonasi va arxivlari

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Kanada kutubxonasi va arxivlari (KKA; fransuzcha: Bibliothèque et Archives Canada) — Kanadaning hujjatli merosini olish, saqlash va ulardan foydalanish imkoniyatini taʼminlash vazifasi yuklangan federal muassasadir. Milliy arxiv va kutubxona dunyodagi eng katta beshinchi kutubxona hisoblanadi. U Kanada merosi vazirligi orqali Kanada parlamentiga hisobot beradi.

Kutubxona oʻzining kelib chiqishini 1872-yilda tashkil etilgan Dominion arxivlari va 1953-yilda tashkil etilgan Kanada Milliy kutubxonasi bilan bogʻlaydi. Birinchi marta nomi 1912-yilda Kanada Davlat arxivi boʻlgan. Keyinchalik, 1987-yilda Kanada Milliy arxivi deb oʻzgartirilgan. 2004-yilda Kanada Milliy arxivi va Kanada Milliy kutubxonasi birlashtirilib, Kanada kutubxonasi va arxivlari tashkil etilgan.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kanada jamoat arxivi 1923-yilda, 1925-yilda kengaytirilishidan oldin qurilgan. Muassasa 1906-yildan 1967-yilgacha Sasseks 330-da joylashgan.

Dominion arxivi 1872-yilda Qishloq xoʻjaligi departamenti tarkibida Kanada tarixiga oid hujjatlarni yigʻish va transkripsiya qilish bilan shugʻullanuvchi boʻlinma sifatida tashkil etilgan. 1912-yilda boʻlinma barcha turdagi ommaviy axborot vositalarida hukumat hujjatlarini boshqarish boʻyicha yangi mas’uliyat bilan Kanada jamoat arxivi avtonom tashkilotiga aylantirildi[1]. Tashkilot 1987-yilda Kanada Milliy arxivi deb qayta nomlanadi[1].

Kanada kutubxonalar assotsiatsiyasining birinchi prezidenti Freda Farrell Valdonning saʼy-harakatlari bilan[2][3] Kanada Milliy kutubxonasi 1953-yilda tashkil etilgan[1].

XXI asrda

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yilda sobiq Milliy kutubxonachi Roch Carrier va Milliy arxivchi Ian E. Wilson tashabbusi bilan Kanada Milliy arxivi va Kanada Milliy kutubxonasi funksiyalari birlashtirilib, Kanada kutubxonasi va arxivlari tashkil etildi[1][4][5][6]. KKA 2004-yil 22-aprelda eʼlon qilingan Kanada kutubxonasi va arxivlari toʻgʻrisidagi qonunga (Bill C-8) muvofiq tashkil etilgan boʻlib, Kanada Milliy arxivi va Kanada Milliy kutubxonasi 21-maydagi kengash qarori bilan rasmiy ravishda kolleksiyalar, xizmatlar va xodimlarni birlashtirgan[7]. Wilson oʻsha yilning iyul oyida Kanadaning birinchi kutubxonachisi va arxivchisi lavozimini egalladi.

Modernizatsiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yil iyun oyida Kanada kutubxonasi va arxivlari yangi turdagi bilimlar institutini yaratish nomli munozara hujjatini chiqardi[8]. 2006-yil iyun oyida maslahatlashuvlardan soʻng, u yangi institutni belgilash uchun beshta asosiy yoʻnalishni belgilovchi hujjat, jumladan, yangi turdagi bilimlar instituti boʻlish uchun Kanada kutubxonasi va arxivlari yoʻnalishlarini oʻzgartirishni eʼlon qildi. Kanadaning hujjatli merosini mustahkamlash boʻyicha hamkorlik qiluvchi institut boʻlmish haqiqiy milliy institutga aylantirish, oʻrganish joyi va davlat axborotini boshqarish instituti hujjatlarini imzoladi[9].

Kanada kutubxonasi va arxivlarining modernizatsiya siyosati analog (raqamli boʻlmagan) materiallarni sotib olish va saqlashga qaratilgan muassasadan raqamli kirish va raqamli saqlash boʻyicha ustunlikka oʻtishni nazarda tutadi[10]. 2009-yilda ishlab chiqilgan Hujjatli merosni boshqarish asosi analog va raqamli materiallarga bag‘ishlangan resurslar o‘rtasida to‘g‘ri muvozanatni izlaydi va quyidagilarga asoslanadi:

  • Biznesning uchta asosiy ustuni: sotib olish, saqlash va resurslarni topish (resurslarni aniqlash, tavsif, kashfiyot, foydalanish va jamoatchilikka xizmatlarni oʻz ichiga oladi).
  • Hujjatli meros vakolatini bajarish uchun toʻrtta asosiy tamoyil, yaʼni ahamiyati, yetarliligi, barqarorligi va jamiyat (keng ijtimoiy kontekst).
  • Toʻrtta asosiy rol, yaʼni asos yaratish (munosabatlar oʻrnatish), hamkorlik, dastur (integratsiyalashgan yigʻish boshqaruv jarayonlari) va transfer (oʻzining qonun hujjatlarida belgilangan vakolatlarini bajarish uchun uchinchi shaxslar bilan rasmiy shartnomalar).

Harbiy hujjatli meros, aborigenlarning hujjatli merosi va raqamli asrda gazetalarni boshqarish boʻyicha loyihalarni oʻz ichiga olgan ramkani tasdiqlash uchun sakkizta pilot tadqiqot loyihasi yoʻlga qoʻyildi[11][12][13]. 2010-yil mart oyida KKA Kanadaning bilimlar hamjamiyatlari oʻrtasidagi hamkorlikni osonlashtirish uchun oʻz mandatiga muvofiq boshlangan Kanada raqamli axborot strategiyasi manfaatdor tomonlar bilan maslahatlashuvlar boʻyicha yakuniy hisobotini eʼlon qildi[14]. Xuddi shu oyda u modernizatsiya maqsadlariga qanday erishishni rejalashtirgan hujjatda "Shaping Our Continuing Memory Collectively: A Representative Documentary Heritage" nomli hujjatni ishlab chiqdi[15].

KKA axborot muhitidagi oʻzgarishlarga moslashish va boshqalar bilan hamkorlik qilish orqali oʻz mandatini bajarishni davom ettirish boʻyicha belgilangan maqsadlariga qaramay, 2004-yildan beri amalda tajriba, xizmatlar va hamkorlikni qisqartirdi[10][11][16]. 2004-yildan beri federal moliyalashtirishni qisqartirish Kanada kutubxonasi va arxivlari xizmatlari hamda xaridlariga ham taʼsir koʻrsatdi[17][18][16][19][20]. Ushbu tegishli oʻzgarishlar hamda 2004-yildan beri Kanada kutubxonasi va arxivlari xizmatlarining pasayishining batafsil jadvali Ex Libris uyushmasi tomonidan tuzilgan[21].

Byudjetni qisqartirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yilgi federal byudjetda 2012 — 2013-yillarda boshlangan uch yil davomida CDN 9,6 million dollar miqdorida moliyalashtirishni qisqartirish toʻgʻrisidagi qaror eʼlon qilinganidan soʻng[22], 400 dan ortiq Kanada kutubxonasi va arxivlari xodimlari ish joylariga taʼsir qilishi mumkinligi haqida xabarlar oldilar va departament 20% miqdorini eʼlon qildi. Keyingi uch yil ichida ishchi kuchini taxminan 1100 kishiga qisqartirildi[23][24][25][26]. 2013-yil yanvar oyidan kuchga kirgan xodimlar uchun 23 sahifalik xulq-atvor kodeksining „qadriyatlar, mumkin boʻlgan manfaatlar toʻqnashuvi va kutilayotgan xatti-harakatlarni ifodalovchi“ „qatʼiy“ matni Kanada arxivchilari uyushmasi va Kanada universitet oʻqituvchilari uyushmasi tomonidan tanqid qilindi. Kodeks shaxsiy faoliyatni, jumladan, konferensiyalarda oʻqitish, nutq soʻzlash yoki ishtirok etishni „manfaatlar toʻqnashuvi, majburiyatlar toʻqnashuvi va sodiqlik burchi bilan bogʻliq holda“ yuqori xavfli faoliyat sifatida tavsiflaydi va bunday faoliyatda qatnashish qatʼiy shartlarga bogʻliq hisoblanadi. Sodiqlik burchi boʻlimida, shuningdek, xodimlarni ijtimoiy media forumlarida shaxsiy fikr bildirish haqida ogohlantiradi. Faqatgina vakolatli Kanada kutubxonasi va arxivlari vakili modernizatsiya, shuningdek, byudjetni qisqartirish bilan bogʻliq bahsli oʻzgarishlarni oʻz ichiga olgan bayonotlar berishi yoki jamoatchilikka izoh berishi mumkin[27][28][29][30].

Ian E. Wilson va Daniel J. Caron boshqaruvi ostida kiritilgan oʻzgarishlar munozaralar va jamoatchilik tanqidiga sabab boʻldi[16][31]. Karonning taʼkidlashicha, raqamli materiallar oqimi va talabini yengish uchun tub oʻzgarishlar zarur va ular federal byudjet cheklovlariga duchor boʻladi[30][32].

Bir qancha shaxslar va tashkilotlar ushbu oʻzgarishlardan xavotir ekanligini bildirdi. 2011-yilda Kanada Universitet oʻqituvchilari uyushmasi Save Library & Archives Canada kampaniyasini ishga tushirdi[33]. 2012-yil 2-mayda Kanada kutubxonalar assotsiatsiyasi federal idoralarda ham, KKAda ham kutubxonalar uchun byudjetni qisqartirishdan xavotir ekanliogini bildirdi[25][26]. 2012-yil avgust oyida Kanada Bibliografiya Jamiyati har bir parlament aʼzosiga xat yozib, ularni byudjetni qisqartirish Kanada kutubxonasi va arxivlarining qonun bilan belgilangan vakolatlarini buzmasligini taʼminlashga chaqirdi. 2012-yil noyabr oyida meros vaziri Jeyms Murga yuborgan keyingi maktubida Jamiyat kutubxonalararo qarzlarni toʻxtatishni zararli qaror sifatida taʼkidladi[34]. Bibliofil blogger Nayjel Bil oʻzining „Literary Tourist“ blogida Kanada kutubxonasi va arxivlarini „Kanadaning milliy sharmandasi“ sifatida tavsiflaydi[35]. Akademik Ian Milligan KKAning „modernizatsiya ritorikasini“ ActiveHistory.ca veb-saytida KKA onlayn toʻplamlarining ahamiyatsizligi va cheklanganligi nuqtai nazaridan xizmatlarni kesish uchun „tutun ekrani“ deb taʼriflaydi[36]. Tarixchi Valeri Noulz oʻzining iPolitics veb-saytidagi „Kanada tarixiga eshiklarni yopish“ maqolasida KKA va federal hukumat kutubxonalarida hukumat qisqarishlarining taʼsirini tasvirlaydi[37].

2012-yil 31-mayda Kanada arxivchilari assotsiatsiyasi Kanada kutubxonasi va arxivlarining Pan-Kanada hujjatli merosi tarmog‘i forumlaridan chiqishini eʼlon qildi va bu tarmoq Kanada bo‘ylab arxivlar ehtiyojlari va manfaatlarini qondira olishiga ishonmasligini bildirdi. 2012-yilda federal moliyalashtirishni qisqartirgandan soʻng, dastur KKA tomonidan toʻsatdan toʻxtatildi[19][20][38].

2013-yil may oyida Caron isteʼfoga chiqqanidan soʻng, manfaatdor tomonlar koalitsiyasi Kanadaning muvaffaqiyatli kutubxonachisi va arxivchisining fazilatlari haqida „katta milliy ahamiyatga ega masala“ deb hisoblagan narsalarni rasmiy koʻrib chiqish uchun qoʻshma bayonot berdi[31][39]:

Kanadalik manfaatdor tashkilotlarning keng koalitsiyasi, Kanada kutubxonachisi va arxivchisi jamoatchilik ishonchi va mas'uliyatining ushbu muhim pozitsiyasida muvaffaqiyat qozonish uchun ega bo'lishi kerak bo'lgan fazilatlarning quyidagi ro'yxatini ishlab chiqdi. Bizning fikrimizcha, ayni paytda ushbu lavozimga tayinlangan shaxs moliyaviy va kadrlar resurslari cheklangan davrda raqamli muhitning murakkab muammolarini hal qilish va aholining ko'payishini ta'minlash talablarini hal qilish uchun zarur fazilatlarga ega bo'lishi kerak.

2013-yil iyun oyida meros vaziri Kanadaning yangi kutubxonachisi va arxivchisi uchun yozuvlarni raqamlashtirishni tezlashtirish ustuvor vazifa boʻlishini aytdi. Mur, shuningdek, tayinlangan shaxsdan Milliy arxivni rivojlantirish dasturining tugatilishini qayta koʻrib chiqishni soʻrashi haqida aytib oʻtdi[19][20].

Haqiqat va yarashuv komissiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kanada Haqiqat va Yarashuv Komissiyasi davomida Kanada Kutubxona va Arxivlari dastlab komissiya tomonidan talab qilingan yozuvlarni oʻz vaqtida va har tomonlama taqdim eta olmadi va Ontario Oliy sudi sudyasi tomonidan bu haqda buyruq berildi[40]. Oxir-oqibat, Kanada kutubxonasi va arxivlari yozuvlarni taqdim etdi, ammo ularning koʻplari komissiya talab qilganidek raqamlashtirilgan va qidirish mumkin boʻlmagan formatlarda emas edi[41].

Truth and Reconciliation Commissionning yakuniy hisobotining harakatga chaqiruvlarida Kanada kutubxonasi va arxivlariga quyidagicha havola qilingan:

Biz Kanada kutubxonasi va arxivlarini quyidagilarga chaqiramiz: Birlashgan Millatlar Tashkilotining tub aholi huquqlari toʻgʻrisidagi deklaratsiyasi va Birlashgan Millatlar Tashkilotining Joinet-Orentlicher tamoyillarini toʻliq qabul qilish va amalga oshirish. turar- joy maktablarida ularga nisbatan sodir etilgan inson huquqlari buzilganligi toʻgʻrisida; turar-joy maktablari bilan bogʻliq uning hisob-kitoblari jamoatchilikka ochiq boʻlishini taʼminlash; turar-joy maktablari boʻyicha xalq taʼlimi materiallari va dasturlariga koʻproq resurslar ajratish[42][43].

Kanada kutubxonasi va arxivlari mahalliy arxivchilarni yollash, mahalliy aholi bilan aloqalarni oʻrnatish va raqamlashtirish boʻyicha saʼy-harakatlarni qoʻllab-quvvatlash uchun mablagʻ ajratish orqali ushbu tashvishlarni hal qilishni yoʻlga qoʻydi[44]. Biroq, mahalliy aholi boshchiligidagi tashkilotlar va mahalliy jamoalar asosan bu turdagi ishlarni oʻn yillar davomida olib borilayotganiga eʼtibor qaratdi[45].

Kanada kutubxonasi va arxivi, shuningdek, Haqiqat va yarashuv milliy markazi[46], Vinnipeg universiteti kutubxonasi va Manitoba universiteti kutubxonalari bilan hamkorlikda TRC bilan bogʻliq tashkilotlar veb-saytlarining arxiv nusxalarini saqlaydi va ularga kirishni taʼminlaydi[47].

Imkoniyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

  Ottava markazidagi Vellington koʻchasi, 395-uydagi bino jamoatchilik kolleksiyaga shaxsan kirishi mumkin boʻlgan asosiy jismoniy joydir. Bino rasman 1967-yil 20-iyunda ochilgan[48][49]. Jismoniy tashriflarga eʼtibor yoʻqolganligi sababli, shaxsiy xizmatlar qisqartirildi — masalan, 2012-yil aprel oyidan boshlab, maʼlumotnoma xizmatlari faqat tayinlash orqali amalga oshirilmoqda va bu binoning roli pasayib bormoqda[50][51][23]. Bundan tashqari, Gatineau, Kvebekda maʼmuriy idoralar va federal hukumat yozuvlari uchun Kanada boʻylab saqlash joylari mavjud[48][52][53][54].

Gatineau shahar markazida, Ottava shtab-kvartirasidan taxminan 10 kilometr uzoqlikda joylashgan saqlash markazi Kanadaning qimmatbaho kolleksiyalarini uzoq muddatli saqlash uchun xavfsiz muhitni taʼminlashga moʻljallangan. U 107 million CDN xarajati bilan qurilgan va rasmiy ochilish 1997-yil 4-iyunda boʻlib oʻtgan. Bu noyob bino boʻlib, 48 ta iqlim nazorati ostidagi saqlash omborlari va zamonaviy saqlash laboratoriyalarini oʻz ichiga oladi[53][55][56][57]. 2000-yilda Kanada Qirollik arxitektura instituti uni soʻnggi ming yillikda Kanadada qurilgan eng yaxshi 500 ta binolardan biri deb tan olindi[58].

 

Ottavaning chekkasida joylashgan Shirleys koʻrfazidagi Aloqa tadqiqot markazi kampusidagi nitrat plyonkalarini saqlash zavodida Kanadaning tsellyuloza nitrat plyonkalari kolleksiyasi joylashgan[59]. Toʻplamda 1912-yilga oid 5575 ta plyonkalar, shu jumladan Kanadadagi birinchi kinofilmlar va fotografik negatiflar mavjud[52][60]. Kino materiali juda sezgir va uni saqlash uchun aniq haroratni talab qiladi. 2011-yil 21-iyun kuni rasman ochilgan zamonaviy inshoot[61] ekologik jihatdan qulay tomga ega boʻlib, yaxshi izolyatsiyani taʼminlaydi va energiya sarfini kamaytiradi[62].

2013 — 2014 yillar uchun rejalashtirilgan asosiy faoliyat analog (raqamli boʻlmagan) axborot resurslarini Gatineau shahridagi yangi yuqori zichlikdagi zamonaviy saqlash omborida qayta joylashtirish edi, bu yerda milliy gazetalar toʻplami va Ikkinchi Jahon urushi qatnashchilarining yozuvlari saqlanadi[63]. Muassasa Kanadaning nashr etilgan merosini yaxshiroq himoya qilish uchun mos muhitga ega baland dafnali metall tokchalar tizimiga ega[64][65][66]. 2019-yil yanvar oyida Kanada kutubxonasi va arxivlari Gatineau shahridagi mavjud obyekt yonida quriladigan yangi obyekt boʻyicha muzokaralar boshlanganini, ochilish sanasi 2022-yilda boʻlishini eʼlon qildi[67].

Toʻplamlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kanada kutubxonasi va arxivlari binosida muassasaning mikrofilm kolleksiyasi uchun saqlash birliklari.

Kanada fondlari kutubxonasi va arxivlariga quyidagilar kiradi:[68]

Kanada kutubxonasi va arxivi kolleksiyasidan aysberglarning fotoalbomi.
  • Kanada hukumatining 250 chiziqli kilometri va xususiy matn yozuvlari
    • Kanadaning madaniy, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy rivojlanishiga hissa qoʻshgan turli shaxslar va guruhlar uchun matnli arxivlar
  • 22 million kitob va nashrlar asosan qonuniy depozit orqali sotib olingan
  • 24 million fotografik tasvirlar (shu jumladan bosma, negativ, slaydlar va raqamli fotosuratlar)
  • 3 milliondan ortiq meʼmoriy chizmalar, rejalar va xaritalar
  • 90 000 dan ortiq filmlar (shu jumladan qisqa va toʻliq metrajli filmlar, hujjatli filmlar va ovozsiz filmlar)
  • 550 000 soatdan ortiq audio va video yozuvlar
  • 425 000 dan ortiq sanʼat asarlari (shu jumladan akvarellar, moyli rasmlar, eskizlar, karikaturalar va miniatyuralar, shuningdek medallar, muhrlar, plakatlar va gerblar)
  • 550 000 ga yaqin musiqiy buyumlar (shu jumladan dunyodagi eng katta Kanada notalari toʻplami; Kanadadagi musiqa bilan bogʻliq hujjatlar va disklardagi yozuvlar va barcha formatdagi yozuvlar, shu jumladan pianino rulolari, rulolar va gʻaltaklar va 8 trekli lentalar)
  • Kanada pochta arxivi;
  • Kanada boʻylab milliy gazetalar, jumladan, kundalik gazetalar, talabalar gazetalari, mahalliy jurnallar va etnik hamjamiyat xabarnomalari.

Raqamlashtirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

KKA shuningdek, bir petabaytdan koʻproq raqamli tarkibga ega[68][69]. Ushbu kontentning baʼzilari Internetda mavjud, birinchi navbatda kitoblar, Kanada tezislari va aholini roʻyxatga olish materiallari — elektron formatda taxminan 5 ming terabayt maʼlumotga teng[70][71]. Koʻpgina narsalar raqamlashtirilmagan va faqat jismoniy shaklda mavjud[48]. 2013-yil may oyi holatiga ko‘ra, kolleksiyaning atigi 1% ga yaqini raqamlashtirilgan bo‘lib, bu „25 millionga yaqin eng ommabop va eng nozik buyumlarni“ ifodalaydi[72][17][18].

Operatsiyalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaratilganidan beri KKA Kanada merosi vaziri orqali parlamentga hisobot beradi[73].

Boshqaruvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kanada kutubxonachisi va arxivchisi federal boʻlim vazir oʻrinbosari bilan bir xil ish staji darajasiga ega shaxsdir.

2019-yil 27-mayda Lesli Veyr 2019-yil 30-avgustdan boshlab to‘rt yillik muddatga Kanada kutubxonachisi va arxivchisi etib tayinlandi[74]. Weir bu rolni egallagan birinchi ayol edi[75].

Kanada milliy arxivi rahbari 1872-yildan 1987-yilgacha Dominion arxivchisi va 1987-yildan 2004-yilgacha Milliy arxivchi sifatida tanilgan[76].

Kanada kutubxonachilari va arxivchilari
Ism Ofisdagi davr Eslatma
Kanada kutubxonachisi va arxivchisi
Lesli Veir 2019 — amaldagi prezident Bu lavozimni egallagan birinchi ayol[75]
Gay Bertiaume[77] 2014 — 2019
Daniel J. Caron[32][78] 2009 — 2013
Ian E. Wilson [79][80] 2004 — 2009 Wilson 1999-yildan boshlab Milliy arxivchi lavozimini egallagan va u erdan KKA tashkil etilishi bilan Kanada kutubxonachisi va arxivchisi roliga oʻtgan.
Kanada Milliy kutubxonachisi
Roch Carrier[81] 1999 — 2004
Marianne Skott[81] 1984 — 1999
Gay Silvestr[82] 1968 — 1983
Uilyam Kay Lamb[83] 1953- 1968 yillar
Milliy/Dominion arxivchisi
Ian E. Wilson[80][84] 1999 — 2004 Kanada kutubxonasi va arxivi tashkil etilgandan keyin Kanada Milliy kutubxonachisi roli bilan birlashtirilgunga qadar Milliy arxivchi . Wilson Kanada kutubxonachisi va arxivchisi sifatida 2009 yilgacha davom etadi.
Jan-Pyer Uollot[76] 1985 — 1997 Dominion arxivchisi lavozimi 1987-yilda Milliy arxivchi deb oʻzgartirilgunga qadar.
Uilfred I. Smit[85][86] 1970 — 1984 Dominion arxivchisi
Uilyam Kay Lamb[85] 1948 — 1968 Dominion arxivchisi
Gustave Lanktot[87] 1937 — 1948-yillar Dominion arxivchisi
Jeyms Kenni[88] 1935 — 1937 Dominion arxivchisi vazifasini bajaruvchi
Ser Artur Jorj Doughti[89] 1904 — 1935 Dominion arxivchisi . Doughty haykali Ottavadagi Kanada kutubxonasi va arxivi binosining shimoliy tomonida joylashgan[89].
Duglas Brymner[90] 1872 — 1902-yillar Dominion arxivchisi

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Library and Archives Canada“. Canada–France Archives. — „In 1872, the Canadian government created an Archives Division within the Department of Agriculture; its mandate was to acquire and transcribe documents related to Canadian history. In 1912, parliamentary legislation transformed this division into an autonomous organization, the Public Archives of Canada, and confirmed its responsibility to manage government documents. The mandate of the new institution focused on the acquisition of documents on all types of media, putting into practice the innovative concept of 'total archives.' Further legislation in 1987 clarified and reinforced the role and responsibilities of the Public Archives of Canada, which was then renamed the National Archives of Canada. In October 2002, in order to improve access to Canada’s documentary heritage, the government announced the creation of a new institution, Library and Archives Canada, which united the National Archives of Canada and the National Library of Canada (founded in 1953).“. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  2. ↑ „Waldon, Freda Farrell“ (en). Hamilton Public Library. Qaraldi: 2021-yil 12-aprel.
  3. ↑ „History of LH&A: Freda Farrell Waldon | HPL“. Hpl.ca. Qaraldi: 2016-yil 11-avgust.
  4. ↑ Wilson, Ian E. (1982). "'A Noble Dream': The Origins of the Public Archives of Canada". Archivaria (ACA) (15): 16–35. http://journals.sfu.ca/archivar/index.php/archivaria/article/view/10966/11899. Qaraldi: June 3, 2013. Kanada kutubxonasi va arxivlari]]
  5. ↑ „Speech – Posthumous Tribute to Jean-Pierre Wallot“. Government of Canada (2012-yil 26-mart). — „Following his appointment in the spring of 1985, he was given the task of reviewing the Public Archives Act of 1912, which led to the federal institution’s first name change. The institution that had been known as the Public Archives of Canada since 1872 was renamed the National Archives of Canada.“. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  6. ↑ Snyder, Lorraine. [2006 February 7] 2015 June 5.
  7. ↑ „House Government Bill C-8 (37-3)“. Parliament of Canada. — „Last Stage Completed: Royal Assent (2004-04-22). Coming Into Force: Her Excellency the Governor General in Council hereby fixes May 21, 2004 as the day on which that Act comes into force, other than sections 21, 53 and 54, which came into force on assent.“. Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  8. ↑ „Creating a New Kind of Knowledge Institution“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  9. ↑ „LAC Directions for Change“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  10. ↑ 10,0 10,1 „Modernization“. LAC. 2013-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Library and Archives Canada“. Treasury Board of Canada Secretariat (2009). — „Under the guidance of the new Deputy Head, Library and Archives Canada (LAC) has identified new strategic directions for the organization and implemented a change management agenda. More broadly, LAC continues to adapt to technological changes in dealing with its mandate to preserve and make available the documentary heritage of Canada. LAC has commenced a modernization initiative and has also established a "Documentary Heritage Management Framework" to meet the challenges of collecting and preserving information in an environment that is transitioning from analogue production to digital production.“. 2013-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  12. ↑ „Documentary Heritage Management Framework“. LAC. 2010-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  13. ↑ Levene. „Documentary Heritage Development Framework“. LAC (2010). 2014-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  14. ↑ „Canadian Digital Information Strategy (CDIS): Final Report of consultations with stakeholder communities 2005 to 2008“. LAC. 2013-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  15. ↑ „Shaping Our Continuing Memory Collectively: A Representative Documentary Heritage“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 „Stephen Harper should appoint a pro to head Canada's library and archives: Editorial“. Toronto Star (2013-yil 21-may). Qaraldi: 2013-yil 5-iyun. „Caron oversaw 200 million in budget cuts in recent years, laying off dozens of staff, eliminating grants to independent archives across the country and, most controversially, ending an interlibrary loan program that massively expanded the reach of the government collections.“.
  17. ↑ 17,0 17,1 Hall, Joseph. „Historical letters not wanted at Library and Archives Canada, critics say“. Toronto Star (2013-yil 10-mart). Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  18. ↑ 18,0 18,1 Cobb, Chris. „Record breaking“. Ottawa Citizen (2013-yil 3-may). 2013-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 2-iyun.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 „Heritage minister looks at restoring local archives program“. CBC (2013-yil 10-iyun). Qaraldi: 2013-yil 11-iyun.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Cobb, Chris. „Heritage Minister James Moore wants axed Library and Archives Canada NADP program restored“. Ottawa Citizen (2013-yil 10-iyun). 2013-yil 19-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 11-iyun.
  21. ↑ „Ex Libris Association Timeline on Library and Archives Canada Service Decline“. Ex Libris Association. 2017-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 18-mart.
  22. ↑ „National museums, Canada Council spared cuts“. CBC News (2012-yil 29-mart). Qaraldi: 2013-yil 26-may. „The federal government's 2012 budget outlined cuts of $9.6 million over three years to Library and Archives Canada“.
  23. ↑ 23,0 23,1 Curry, Bill. „Visiting Library and Archives in Ottawa? Not without an appointment“. The Globe and Mail (2012-yil 1-may). Qaraldi: 2013-yil 31-may. „A spokesman for Library and Archives Canada confirmed to The Globe and Mail that the current workforce of 1,065 will be reduced to 850 people over the next three years, as a result of the 2012 federal budget cuts.“.
  24. ↑ „Federal libraries, archives shutting down“. CBC News (2012-yil 2-may). Qaraldi: 2013-yil 31-may. „The federal government is eliminating a series of libraries and archives throughout different departments as part of the latest budget cuts. Library and Archives Canada alone has received or will still receive more than 400 affected notices and the department announced 20 per cent of its workforce would be let go.“.
  25. ↑ 25,0 25,1 CLA (2012-yil 2-may). „CLA dismayed by impact of budget cuts on federal libraries“. Press-reliz.
  26. ↑ 26,0 26,1 Kirkup, Kristy. „Librarians fighting mad over federal cuts“. Ottawa Sun (2012-yil 2-may). Qaraldi: 2013-yil 22-aprel.
  27. ↑ Munro, Margaret. „Federal librarians fear being 'muzzled' under new code of conduct that stresses 'duty of loyalty' to the government“. National Post (2013-yil 15-mart). Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  28. ↑ Fodden. „The Loyalty Policy at Library and Archives Canada“. Slaw (2013-yil 19-mart). Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  29. ↑ Munro, Margaret. „Federal librarians face new 'behaviour regulation' code“. The Regina Leader-Post (2013-yil 20-mart). 2013-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  30. ↑ 30,0 30,1 Cobb, Chris. „Library and Archives boss chastised by heritage minister for taxpayer-funded Spanish lessons“. Ottawa Citizen (2013-yil 12-may). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 31-may. „The code says employees may accept speaking invitations as long as they don’t speak about LAC’s mandate and activities. Caron has countered criticism by saying he has to work within the budget imposed by the federal government and his focus must be less on collecting artifacts and books and more on preserving Canada’s digital record.“.
  31. ↑ 31,0 31,1 Karstens-Smith, Gemma. „Librarians give heritage minister wishlist for top job“. Ottawa Citizen (2013-yil 24-may). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 31-may. „'The community has great concerns about the direction of Library and Archives Canada, and has had for a few years now.' ... Those concerns include where cuts are being made and how modernization is occurring, Marrelli said.“.
  32. ↑ 32,0 32,1 Cobb, Chris. „Librarian community calls on minister to appoint professional librarian to replace Caron as head of LAC“. Ottawa Citizen (2013-yil 16-may). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-may. „Hervé Déry, assistant deputy minister of policy and collaboration at LAC, will temporarily replace Caron, who had been critical of the archivist and librarian community for resisting the necessary push to collecting digital born material and digitizing more popular items at LAC.“.
  33. ↑ „Save Library & Archives Canada“. CAUT. Qaraldi: 2013-yil 22-aprel.
  34. ↑ „President's Letters about Library and Archives Canada“. Bibliographical Society of Canada. 2013-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  35. ↑ Beale. „Library and Archives, Canada's National disgrace (Part 1 of 3)“. Literary Tourist (2012-yil 18-mart). Qaraldi: 2013-yil 22-aprel.
  36. ↑ Milligan. „The Smokescreen of 'Modernization' at Library and Archives Canada“. ActiveHistory.ca (2012-yil 22-may). Qaraldi: 2013-yil 31-may.
  37. ↑ Knowles. „Closing doors on Canada's history“. iPolitics (2012-yil 10-avgust). 2013-yil 19-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 22-aprel.
  38. ↑ „Letter from the Association of Canadian Archivists to the Director General of LAC“. ACA (2012-yil 31-may). 2013-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-may.
  39. ↑ „Joint Statement on Qualities of a Successful Librarian and Archivist of Canada“. 2013-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-iyun.
  40. ↑ „Federal budget cuts to the Library & Archives of Canada stall Truth and Reconciliation Commission | The Nation: Cree News“ (en-US). The Nation: Cree News (2013-yil 23-sentyabr). 2018-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-mart.
  41. ↑ Rennie, Steve. „Truth and Reconciliation Commission gets access to thousands more documents“ (en-CA). The Toronto Star (2014-yil 22-aprel). 2018-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-mart.
  42. ↑ „94 ways to redress the legacy of residential schools and advance reconciliation“ (en). CBC News. Qaraldi: 2018-yil 1-mart.
  43. ↑ „Truth and Reconciliation Commission of Canada: Calls to Action“ (2015). 2015-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 28-fevral.
  44. ↑ „Archivists look to 'decolonize' Canada's memory banks“ (en-CA). CTVNews (2018-yil 19-fevral). Qaraldi: 2018-yil 1-mart.
  45. ↑ „Indigitization Commentary on LAC Initiatives [Thread“]. Twitter (2018-yil 27-fevral). Qaraldi: 2018-yil 28-fevral.
  46. ↑ „University of Manitoba - National Research Centre for Truth and Reconciliation“. umanitoba.ca. 2015-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  47. ↑ Canada, Library and Archives. „Library and Archives Canada's Truth and Reconciliation Commission Web Archive - Library and Archives Canada“ (en). Qaraldi: 2018-yil 1-mart.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 „Visit Us“. LAC. — „Much of Library and Archives Canada's collection has not been digitized and is only available in physical form. To use this material, you will have to visit one of our locations.“. Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  49. ↑ „A Behind-the-Scenes Look at LAC: Services for the Public Available in Ottawa“. LAC (2012-yil 15-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  50. ↑ „LAC begins implementation of new approach to service delivery“. LAC. — „Our website now gets close to half a million visits per month. In contrast, LAC’s in-person service hub located at 395 Wellington Street, receives about 2,000 visits per month. These two service points are also trending in opposite directions, with online consultations increasing rapidly, and in-person visits declining slowly but steadily.“. 2013-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-iyun.
  51. ↑ „Reference by Appointment“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  52. ↑ 52,0 52,1 „Library and Archives Canada – By the numbers“. Ottawa Citizen (2013-yil 3-may). 2013-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  53. ↑ 53,0 53,1 „A Behind-the-Scenes Look at LAC: The Gatineau Preservation Centre“. LAC (2012-yil 19-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  54. ↑ „Government Records Accessible Outside Ottawa“. LAC. 2013-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  55. ↑ „1997 December Report of the Auditor General of Canada“. Office of the Auditor General of Canada. — „As part of a composite project to respond to the needs of the National Archives of Canada, including the need to arrest the deterioration of records in existing storage facilities, a new conservation and laboratory building was constructed in the city centre of Gatineau, Quebec, at a total project cost of 7107 million.“. 2013-yil 27-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  56. ↑ „The LAC Preservation Centre: What's there?“. LAC. 2013-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 27-may.
  57. ↑ „Library and Archives Canada Preservation Centre“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  58. ↑ Cook, Maria. „Cultural consequence“. Ottawa Citizen (2000-yil 11-may). 2013-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-oktyabr.
  59. ↑ „Nitrate Film Preservation Facility“. Treasury Board of Canada Secretariat (1994-yil yanvar). Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  60. ↑ „Library and Archives Canada Marks the Opening of the New Nitrate Film Preservation Facility“. LAC (2011-yil 21-iyun). Qaraldi: 2013-yil 28-may.
  61. ↑ LAC (2011-yil 17-iyun). „Official Opening of Library and Archives Canada's Nitrate Film Preservation Centre“. Press-reliz.
  62. ↑ „A Behind-the-Scenes Look at LAC: The Nitrate Film Preservation Facility“. LAC (2012-yil 24-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 4-iyun.
  63. ↑ „Library and Archives Canada preparing for big move“. CBC News (2012-yil 28-iyul). Qaraldi: 2013-yil 3-iyun.
  64. ↑ „Minutes of the Depository Services Program Library Advisory Committee (DSP-LAC) Meetings, 2009“. Government of Canada (2009-yil 24-avgust). — „It was recently announced that funding was received from Treasury Board to convert a building (formerly, a Zellers department store) in Gatineau into a high-density storage facility.“. Qaraldi: 2013-yil 28-may.
  65. ↑ „Montel Awarded the Library and Archives Canada New Collection Storage Facility High Bay Metal Storage Shelving Contract“. Montel (2012-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 27-may.
  66. ↑ Butler, Don. „Museums mostly unconcerned about loss of federal funding“. Ottawa Citizen (2013-yil 28-fevral). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 27-may. „Much of the $20-million decrease in the Library and Archives Canada budget is accounted for in the conversion of the building in Gatineau to a high-density shelving collection storage facility, which is nearly complete.“.
  67. ↑ Pilieci, Vito. „Government moves closer on $400-million document preservation facility“. Library and Archives Canada (2019-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 23-mart.
  68. ↑ 68,0 68,1 „LAC at a glance – About Us“. LAC. — „The LAC collection... 20 million books, periodicals, newspapers, microfilms, literary texts and government publications; 167,000 linear metres of government and private textual records; 3 million architectural drawings, maps and plans; 24 million photographs; 350,000 hours of film; 425,000 pieces of art, including paintings, drawings, watercolours, posters, prints, medals and caricatures; 547,000 musical items; more than a billion megabytes of digital content“. Qaraldi: 2013-yil 29-may.
  69. ↑ „Overview – About the Collection“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 29-may.
  70. ↑ „Electronic Collection“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 2-iyun.
  71. ↑ Canada. „About the Collection“. www.bac-lac.gc.ca (2013-yil 30-avgust). Qaraldi: 2021-yil 8-may.
  72. ↑ „Library and archives interlibrary loans soon eliminated“. CBC News (2012-yil 7-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 2-iyun.
  73. ↑ „Financial Administration Act – Schedule I.1“. Government of Canada. 2013-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 31-may.
  74. ↑ Heritage. „Minister Rodriguez Announces Appointment to Library and Archives Canada“. gcnws (2019-yil 27-may). Qaraldi: 2019-yil 27-may.
  75. ↑ 75,0 75,1 „Librarian and Archivist of Canada“. Library and Archives Canada (2014-yil 7-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 12-aprel.
  76. ↑ 76,0 76,1 Chabot. „Jean-Pierre Wallot, The Historian Archivist, 1985-1997“. LAC. — „After lengthy consultations with government departments, a Bill was tabled in the House of Commons and was enacted into law on March 25, 1987. The institution which had been known as the Public Archives of Canada since 1872 was renamed the National Archives of Canada, and the Federal Archivist became the National Archivist.“. Qaraldi: 2013-yil 29-may.
  77. ↑ Government of Canada (2014-yil 14-aprel). „Guy Berthiaume appointed as Librarian and Archivist of Canada“. Press-reliz.
  78. ↑ „Biography of Dr. Daniel J. Caron“. LAC. — „He was appointed the Librarian and Archivist of Canada on April 24, 2009.“. 2017-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  79. ↑ „Mr. Wilson's Biography“. LAC. — „Ian E. Wilson has just retired as the first Librarian and Archivist of Canada. Appointed as National Archivist in 1999, he and the National Librarian, Roch Carrier, OC, developed and led the process to create a new knowledge institution for Canada in the 21st century, the integrated Library and Archives of Canada. When the legislation came into force in May, 2004, Ian Wilson took on this new responsibility.“. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  80. ↑ 80,0 80,1 „Fellows of ICA: Ian E. Wilson“. International Council on Archives. — „Dr. Wilson served as National Archivist of Canada, 1999 to 2004, and then as head of the newly amalgamated Library and Archives Canada. He retired in 2009 and received the unusual honour of being named Librarian and Archivist of Canada Emeritus.“. 2013-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  81. ↑ 81,0 81,1 Office of the Minister of Canadian Heritage (1999-yil 5-iyul). „Appointments to the Positions of National Archivist and of National Librarian“. Press-reliz.  „Minister of Canadian Heritage Sheila Copps announced today the appointments of Ian Wilson to the position of National Archivist of Canada and Roch Carrier as National Librarian of Canada. Mr. Carrier will replace the current National Librarian, Marianne Scott, who has held the position since 1984.“
  82. ↑ „Guy Sylvestre fonds“. LAC. — „He was Associate National Librarian (1956-1968) and then National Librarian (1968-1983) at the National Library of Canada.“. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  83. ↑ „W. Kaye Lamb fonds [multiple media“]. LAC. — „Dr. Lamb was appointed as Canada's first national librarian in 1953 ... Dr. Lamb retired as national librarian in 1968 and as Dominion archivist in January 1969.“. 2013-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  84. ↑ Wilson, Ian E. „'The Gift of One Generation to Another': The Real Thing for the Pepsi Generation“, . Archives, documentation, and institutions of social memory : essays from the Sawyer Seminar, 1st pbk. Blouin, Francis X.: , Ann Arbor: University of Michigan Press, 2005 — 341-bet. ISBN 9780472114931. „The position of national archivist was vacant for more than two years, from the retirement of Dr. Jean-Pierre Wallot on June 6, 1997, to the announcement of my appointment on July 5, 1999.“ 
  85. ↑ 85,0 85,1 Laplante. „Before Mr. Lamb and Mr. Smith went to Ottawa“. LAC. — „The first is known as a pioneer of archival administration in Canada whose work as Dominion Archivist from 1948 to 1968 made the Public Archives of Canada a truly modern institution ... Most of their personal papers kept at the NA relate to the period in which they led the institution from 1948 to 1984.“. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  86. ↑ „Wilfred I. Smith fonds [multiple media“]. LAC. — „He joined the Public Archives of Canada in Ottawa in 1950. From 1963 to 1968, Smith held various managerial positions within the Archives: chief of the Manuscript Division (1963-1964), director of the Historical Branch (1964-1965), Assistant Dominion Archivist (1965-1968) and Acting Dominion Archivist (1968-1970). In 1970, he was appointed Dominion Archivist, a position he held until his retirement in 1984.“. 2013-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  87. ↑ Bélanger. „Quebec History – Gustave Lanctot (1883-1975)“. Marianopolis College. — „In 1937 he was appointed deputy minister and Dominion Archivist, a position he would hold until his retirement in 1948.“. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  88. ↑ Wilson, Ian E. (January 1982). ""A Noble Dream": The Origins of the Public Archives of Canada". Archivaria: 16–35. https://archivaria.ca/index.php/archivaria/article/view/10966/11899. Qaraldi: October 18, 2020. Kanada kutubxonasi va arxivlari]]
  89. ↑ 89,0 89,1 „Sir Arthur George Doughty (1860-1936)“. LAC. Qaraldi: 2013-yil 30-may.
  90. ↑ „Dictionary of Canadian Biography Online – Brymner, Douglas“. University of Toronto. Qaraldi: 2013-yil 30-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanada_kutubxonasi_va_arxivlari&oldid=5251479" dan olindi