Kontent qismiga oʻtish

Karintiya (gertsoglik)

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Karintiya gertsogligi (nemischa: Kärnten , lotincha: Carantania, Carantanum) — Muqaddas Rim imperiyasining hududiy knyazliklaridan biri va Avstriya-Vengriyaning qirollik yeri. 976-1806-yillarda Muqaddas Rim imperiyasining hududiy knyazliklaridan biri boʻlgan. Uning oʻtmishdoshlari Karantaniya slavyan knyazligi (VII-IX asrlar) va Karolinglar imperiyasi tarkibidagi Karantaniya gertsogligi (IX-X asrlar) edi. Karintiya gertsogligi 1269-yilgacha mustaqil boʻlib qoldi, shundan soʻng, u dastlab Chexiya qirollari, keyin esa Tirol graflari nazoratiga oʻtdi. 1335-yilda Karintiya Avstriyaning Gabsburg hukmronligiga qoʻshildi va keyinchalik Avstriya monarxiyasining qirollik yerlaridan birini tashkil etdi. 1918-yilda Karintiya gertsogligidan Avstriya Respublikasi tarkibida Karintiya federal davlati tashkil topdi.

Qadimgi davrlarda Karintiya hududi Norik (hozirgi Klagenfurt yaqinida) markazi bilan Norikum kelti qirolligining bir qismi edi. XIX asr olimlari „Karintiya“ nomini kelt tillaridan olishga harakat qilishdi va uni „keltik karant“ — doʻsti, qarindoshi yoki keltik-illirian karnay — tosh, qoya soʻzlariga birlashtirdilar. Rim davrida Karintiyada Karni qabilasi yashagan. Baʼzi tarixchilar bu qabilani Gallarga[1], baʼzilarini Adriatika Venetiga bogʻlagan[2]. Uning tili uzoqdan italiyaliklar va kelt tillari bilan bogʻliq boʻlgan[3].

  1. Gianna G. Buti e Giacomo Devoto, Preistoria e storia delle regioni d’Italia, Sansoni Università, 1974, pagina 56.
  2. Wilkes, J. J. The Illyrians, 1992, ISBN 0631198075, page 183.
  3. Sir William Smith (ed.), Dictionary of Greek and Roman geography, Volume 1, p. 522