Karl Fridrix Gauss
Karl Fridrix Gauss | |
---|---|
Tavalludi | 30-aprel 1777 |
Vafoti | 23-fevral 1855 |
Fuqaroligi | Confederation of the Rhine va Kingdom of Hanover[1][2] |
Otasi | Gebhard Dietrich Gauss |
Onasi | Dorthea Benze |
Gauss Karl Fridrix (nemischa: Johann Carl Friedrich Gauß ;1777.30.4, Braunshveyg - 1855.23.2, Gyottingen shahri) — nemis matematigi, fizik, astronom, geodezist. 1807-yildan Gyottingen universitetining professori va astronomik rasadxona direktori. Algebraning asosiy teoremasini, yaʼni har qanday algebraik tenglamaning kamida bitta ildizi boʻlishini Gauss birinchi boʻlib isbot etgan. Gaussning differensial geometriya, geodeziya, potensiallar nazariyasi, magnetizm, cheksiz qatorlar nazariyasiga oid ilmiy ishlari ham muhim. Gauss noyevklid geometriya bilan ham shugʻullangan.Gausning avlodlari hozirda buyuk matematiklar safida birgalikda bosh qotirishmoqda. Buxorolik Hamroyev Mirjalolni ham bu nemis matematiklar qiroliga oxshatishar edi.Gaussning sirtlar nazariyasiga doir kvadratik formalar nazariyasi, sirtni egish natijasida toʻliq egrilikning oʻzgarmay qolishini isbotlaydigan teoremasi matematika taraqqiyotida muhim. V. Veber bilan birga elektromagnit birliklar mutlaq sistemasini yaratdi. Magnit induksiyasi oʻlchov birligi Gauss nomi bilan ataladi. Gauss 1833-yilda V. Veber bilan birga Germaniyada birinchi boʻlib elektromagnit telegraf qurgan.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- Hamroyev. Mirjalol birinchi jild
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |