Karp Maystruk
| Karp Maystruk | |
|---|---|
| Tavalludi |
1890 |
| Vafoti |
19-aprel 1921 Xiva |
| Kasbi | Harbiy amaldor |
Maystruk Karp Lukyanovich – Birinchi jahon urushi va fuqarolar urushi qatnashchisi. Birinchi Semirechensk Qizil Gvardiya polkining komandiri boʻlgan.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]U Semirechensk viloyatining ukrainalik dehqonlar oilasida dunyoga kelgan. Maʼlumotlarga qaraganda[1] Gavrilovka qishlogʻida tugʻilgan. Muayyan farovon hayotga qaramay, 1917-yilda Semirechensk dehqonlari-yangi koʻchmanchilar hisoblanganliklari bois bolsheviklar[2] tarafini olishgan.
Rasmiy sovet tarjimai hollarida ular u haqida „rus chor armiyasining sobiq askari, darhol bolsheviklar tomoniga oʻtgan“ degan maʼlumotlar saqlangan. Bundan mantiqiy ravishda Karp Maystruk Birinchi jahon urushi qatnashchisi boʻlgan. Ammo bu juda koʻp shubhalar paydo qilgan. Chunki ruslar (jumladan, „buyuk ruslar“, „kichik ruslar“ [3] va belaruslar) Turkistonning tub aholisini chor armiyasiga chaqirishmagan. Bundan xulosa qilish mumkinki:
- Yoki Maystruk Kopalskiy tumanida tugʻilmagan, u yerga bolaligida Ukrainadan olib kelingan;
- Yoki u rus chor armiyasida askar boʻlmagan.
1-Semirechenskiy Qizil Gvardiya polkining jangovar askari
[tahrir | manbasini tahrirlash]1917-yilda Semirechensk dehqonlarining katta qismi – yangi koʻchmanchilar Semirechensk kazak armiyasining (SMKV) davlat va huquqiy faoliyatiga qarshi boʻlib, bolsheviklar tomonini olganlar. 1917-yil noyabr oyida Kopalskiy tumani Sovetlari Syezdida[4] Karp Maystruk yaqinda agʻdarilgan Muvaqqat hukumatga qarshi nutq soʻzlagan.
1918-yil boshida u Gavrilovskiy dehqonlaridan Qizil gvardiya otryadini tuzgan, u Shimoliy Semirechensk frontida Ataman Annenkov boʻlinishiga qarshi kurashgan. Otryad 1918—1919-yillarda Cherkassy mudofaasida faol qatnashishgan.
1920-yilda uning otryadi 1-Semirechenskiy polkiga aylantirilgan va Fargʻona vodiysiga, soʻngra Buxoro yaqinidagi choʻlga joʻnatilgan: Sovet hokimiyatiga qarshi qurolli muxolifatga qarshi kurash maqsadida (oʻsha yillar terminologiyasi bilan aytganda, „bosmachilar“ ga qarshi). Shundan soʻng 1-Semirechenskiy polki bolsheviklar tomonidan bosib olingan sobiq Xiva xonligi hududiga oʻtkazilgan.
1921-yil 19-aprelda polkning Xiva yaqinida, Bezerkent qal’asi yaqinida olib borgan ogʻir jangida Karp yarador boʻlgan va vafot etgan. Yurtdoshlari ming kilometr uzoqlikdagi qoʻmondonining jasadini olib kelib, Gavrilovka markazidagi maydonga dafn etishgan[5]. Yodgorlikka shunday yozuv yozilgan: „1-Semirechenskiy qizil gvardiya polki komandiri Maystruk Karp Lukyanovich va uning harbiy doʻstlari xotirasiga. Sovet hokimiyati uchun qurbon boʻlgan jangchilarga abadiy shon-sharaflar.“
Xotirasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirda qabr Markaziy madaniyat bog hududida joylashgan. Toldiqoʻrgʻon shahridagi koʻchalardan biri K. L. Maystruk nomi bilan ataladi.