Kasba Udaya
Kasba Udaya — Marokashning Rabat shahridagi qadimiy qal’a. Almohad davriga oid mavr arxitekturasining yodgorligi. Bu nom Marokashda Almoravidlar sulolasi davrida mahalliy koʻchmanchilarga qarshi turish uchun „oziqlantirish uchun ekilgan“ Udaya bandit qabilasi nomidan kelib chiqqan.
Al-Mansur qoʻli ostida qurilgan Hasan masjidi hech qachon qurib bitkazilmagan; uning toshlari boshqa binolar uchun ishlatilgan, ammo masjid poydevori yonida, balandligi 44 metr boʻlgan Hasan minorasi saqlanib qolgan. Almohadlar qulashi bilan qal’a vayronaga aylangan, soʻngra 1666-1672 va 1757-1792-yillarda Alauitlar davrida qayta qurilgan. Qal’a devorida XVII asrga oid toʻplar saqlanib qolgan.
Bu Regreg daryosi vodiysida hukmronlik qiluvchi Almoravidlar davrida qurilgan qal’a Almohadlar davrida alohida ahamiyatga ega boʻldi. Aynan Yoqub al-Mansur 1184-1199-yillarda hukmronlik qilgan, asosiy qal’a portalini qurgan (u yerda arab sanʼati uchun gʻayrioddiy hayvonlar tasvirlari saqlanib qolgan).
Ichkarida qal’a boʻsh, koʻk va oq devorlarga ega anʼanaviy turar-joy binolari bilan qurilgan. Qal’aning shimoliy qismida okeanga qaragan mashhur kuzatuv maydoni mavjud.